- Yazar Biyografisi (TEİS)
Fevzî, Mehmed - Madde Yazarı: Prof. Dr. Mehtap Erdoğan Taş
- Eser Yazılış Tarihi:1287/1870
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mecmua
- Yayın Tarihi:11/05/2022
KEVÂ’İB-İ Şİ‘R Ü İNŞÂ (FEVZÎ)
şiir ve nesirden oluşan eserFevzî, Mehmed (d. 1242/1826 - ö. 1318/1900)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Münacat, na't, mektup, arz-ı hâl, tebrikname, şarkı, gazel gibi farklı nazım şekli ve türlerini bir arada bulunduran eser. Kevâ‘ib-i Şi‘r ü İnşâ, Şiir ve İnşanın Kızları anlamına gelmektedir. 190 sayfa tutarında olan eser 1287/1870’te İstanbul’da basılmıştır. 190 sayfanın haricinde eserin başında 8 sayfalık bir fihrist mevcuttur. Fihristten sonra eser, dört sayfadan fazlaca olan mensur bir dibaceyle başlar. Eserin 30. sayfasında kadar olan kısımda Arapça, Farsça veya Türkçe yazılmış na't ve münacatlar bulunur. Mensur kısımlar sadece Türkçe olabildiği gibi aynı konuyu ele alan mensur bir kısmın üç dilde yazılmış örnekleri de vardır. Söz konusu bu mensur bölümler arz-ı hâl, arîza, cevâb-nâme, tebrîk-nâme, mektûb-ı mensûr gibi başlıklar taşımaktadır. Her bahsin sonunda konuyla ilgili bir manzum parçayla beraber birer gazel ve şarkıya yer verilmiştir.
Eserde Mehmed Fevzî’nin 77 şarkısı ile 77 gazeli vardır. Gazeller elif-bâ tertibine uygun olarak yazılmıştır. Şarkılarının tamamı murabba nazım şekliyle yazılmış olup hepsi üçer bentlidir. Her şarkı bağımsız olarak ele alındığında her ne kadar klasik şarkı konusu olan aşktan, sevgiden, sevgilinin güzelliğinden, bahsediliyormuş gibi görünse de şarkılar ait olduğu mensur kısımla birlikte değerlendirildiğinde bir kısmının tebrikten hediye takdimine, nikâh ve sünnet dolayısıyla düzenlenen davetlerden çeşitli sebeplerle bir araya gelinen toplantılara kadar çok değişik konular üzerine yazıldıkları görülmektedir. Bu anlamda eser içerisindeki şarkıların mensur kısımda ele alınan konuyla bağlantılı olarak kaleme alındıkları görülmektedir. Eserin kendine özgü tertip şekli dikkat çekicidir.
Kevâ‘ib-i Şi‘r ü İnşâ’da yer alan şarkılar üzerine Mehtap Erdoğan tarafından bir makale hazırlamıştır (2010).
Şairin biyografisi için bk. “Fevzî, Mehmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fevzi-mehmed-mdbir
Eserden Örnekler
Makâm-ı celîl-i hâriciyyeye arz-ı hâl-i mensûr
Kulları mahrûse-i Edirne hânedânından olup der-i aliyyede hûyâr hânında sâkin bir sarrâf ile beynehümâmızda sebkat ü cereyân itmiş ba‘zı ahz u itâmızın rü’yet-i muhâsebesi içün gelmiş oldıgım hâlde dünki gün cisr-i cedîdden hân-ı mezkûra müteveccihen gider iken teba‘a-i devlet-i Yûnâniyyeden olup Galata caddesinde on sekizinci numaralı dükkânda kunduracılık hırfetinde bulunan ‘Aleksandrı nâm kimesne boynumda mu‘allak altun kordonlu bir aded altun sa‘âtimi var kuvvetiyle cezb ü sencîde ve boynumı dahi rencîde iderek gasben kordonunı şikeste-târ ve çest ü firâr itmiş oldıgı inşâ’allâhü’l-‘adlü’l-Kadîr meşvere-i ilm-i âlî-i Hazret-i Âsaf-ı adâlet-mushaf-ı mazlûm-nevâzîleri buyruldukda sefâretiyle ba‘de'l-muhâbere bizleri berây-ı muhâkeme îcâb iden mahkemeye havâle ile ihkâk-ı hak buyurmak bâbında ve kâtıbe-i ebvâbda irâde-i aliyye hazret-i veliyü’l-emrindir (Erdoğan 2010: 92).
Kaynakça
Erdoğan, Mehtap (2010). “Mehmed Fevzî Efendi’nin Kevâ‘ib-i Şi‘r ü İnşâ Adlı Eseri ve Bu Eserdeki Şarkıları”. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (5): 86-145.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
2 | MÜNTEHABÂT-I DÎVÂN-I FEVZÎ (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
3 | TEVESSÜLÂTÜ’L-FEVZİYYE Fİ’N-NU’ÛTİ’N-NEBEVİYYE (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
4 | NHASÎDETÜ’N-NEBEVİYYE FÎ ŞERHİ’L-KASÎDETİ’L-MEDENİYYE (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
5 | HEDİYYE-İ FEVZÎ (FEVZÎ, MEHMED) | Fevzî, Mehmed | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
6 | MECMÛATÜ’T-TERCÎÂT (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
7 | TERCÎ-İ BEND (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
8 | KUDSİYYETÜ’L-AHBÂR FÎ MEVLİD-İ AHMEDİ’L-MUHTÂR (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
9 | İCMÂLÜ’L-KELÂM FÎ MEVLİDİ’N-NEBİYYİ ALEYHİ’S-SELÂM (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
10 | UDSİYYU’S-SİRÂC FÎ NAZMİ’L- MİʻRÂC (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
11 | ENVERÜ’L-KEVÂKİB FÎ LEYLETİ’R-REGÂİB (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
12 | KUDSİYYETÜ’L-AHBÂR FÎ MEVLİDİ AHMEDİ’L-MUHTÂR (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Hilal Livaoğlu Mengüç |
Görüntüle | ||
13 | NİHÂYETÜ’L-İKTİDÂR Lİ’L-EVLİYÂİ’L-KİBÂR (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Hilal Livaoğlu Mengüç |
Görüntüle | ||
14 | TUHFE-İ FEVZÎ (FEVZÎ) | Muhammed Fevzî b. Ahmed et-Tavasî | Dr. Öğr. Üyesi Ramazan Bardakçı |
Görüntüle | ||
15 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
16 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
17 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
18 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
19 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
20 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
21 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
22 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
23 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |