KEŞFÜ’L-HAKÎKA (NEVVÂB)
didaktik mesnevi
Nevvâb, Mir Möhsün (d. 1249/1833 - ö. 1337/1919)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Fabl, nasihat, gazel ve kasideleri ihtiva eden didaktik mesnevi. Üç ciltten oluşan bu eser Farsça kaleme alınmıştır. Her bir cildin başına mukaddime eklenmiştir. Nevvâb, mukaddimede eserin halka faydalı olmak için yazdığını belirtmiştir. Mesneviyi incelediğimizde, farklı konularda okurlara nasihatler veren şairin bu mevzularla ilgili hikâyeler aktardığı görülmektedir. İbretlik muhtevaya sahip bu hikâyelerin konusu halk edebiyatı örneklerinden alınmıştır.

Eserde adaletsizlik, nefis, içki, kumar gibi konuların zararı ele alınmış ve bu konudaki öğütler hikâyelerle pekiştirilmiştir. Nevvâb kendi eserini birkaç kez istinsah etmiş, ikinci ve üçüncü ciltleri kendi matbaasında yayımlamıştır (Nəvvab,1898; Nəvvab, 1899).

Yazarın biyografisi için bk. "Nevvâb, Mir Möhsün". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nevvab-mir-mohsun 

Eserden Örnekler


Ey birâder, çün ribât est în cihân,

Hemçü mihmân mî nemânî câvidân.

Bî-vefâ dünyâ ne-dâred itibâr,

El-firâr ez ehl-i dünyâ el-firâr.


Ey birader, bu cihan bir kervansaraya benzer,

Burada bir misafir olarak ebedi kalamazsın.

Vefasız dünyanın itibarı yoktur,

Uzaklaş dünya ehlinden, uzaklaş (Nəvvab1899: 8).

Kaynakça


Əliyev, Ə (1963). Azərbaycan Kitabı (1780-1920). I cild. Bakı: Azərbaycan SSR Kitab Palatası. S. 33.

Hacıyeva, Aytən (2004). Mir Möhsün Nəvvabın Ədəbi-Bədii İrsi. Bakı: Nurlan.

Qarayev, Nəsrəddin (2012). XIX əsr Azərbaycan ədəbi məclisləri. Bakı, Elm və təhsil.

Nəvvab, Mir Möhsün (1899). Kitabi-Kəşfül Həqiqeyi-Məsnəvi Fi Mövzuati və Mənzumati Nəvvab. Cildi sani. Şuşa.

Nəvvab, Mir Möhsün (1898). Kitabi-Kəşfül Həqiqeyi-Məsnəvi Min Mövzuat və Mənzumati Cənabi-Nəvvab. Cildi-salis. Şuşa.

Nəvvab, Mir Möhsün. Kəşfül-Həqiqə. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Əlyazmalar İnstitutu. Б – 209; Б – 2928; Б – 475; Б – 292; Б – 7977; Б – 7057; М – 79; Б – 863; Б – 2904; Б – 5596; А – 283; Б – 3106; Б – 3036.

Atıf Bilgileri


MUSALI, Vüsale. "KEŞFÜ’L-HAKÎKA (NEVVÂB)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kesfu-l-hakika-nevvab. [Erişim Tarihi: 11 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 TÜRKÇE DÎVÂN (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
2 FARSÇA DÎVÂN (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
3 TEZKİRE-İ NEVVÂB (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
4 ŞEMSÜ’L-HİDÂYE (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
5 BAHRÜ’L-HÜZEN (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
6 KENZÜ’L-MİHEN (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
7 KİFÂYETÜ’L-ETFÂL (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
8 BÂTILÜ’S-SİHR (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
9 NÛRÜ’L-ENVÂR (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
10 VUZÛHÜ’L-ERKÂM (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
11 PENDNÂME / NASİHATNÂME (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
12 ŞERH-İ USTURLAB (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
13 MAZLÛMNÂME (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
14 KİTÂB-I ZİYÂ’Ü’L-ENVÂR DER ZİKR-İ TÂİFE-İ BÂBİYYE VE AHBÂBİYYE (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
15 MEZÂMİR (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
16 DÎVÂN (ÂCİZ) Âciz, Ali Akber Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
17 DÎVÂN / DÎVÂN-I KASÂİD Ü GAZELİYYÂT (DÎDE) Dîde, Mirza Nasrullah Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
18 KİTÂBÜN-NASÂYİH (DÎDE) Dîde, Mirza Nasrullah Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
19 KİTÂB-I MAKTEL (DÎDE) Dîde, Mirza Nasrullah Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
20 DÎVÂN (DİLSÛZ) Dilsûz, Muhammed Emîn Prof. Dr. Yakup POYRAZ
Görüntüle
21 [DÎVÂN] (ANDELÎB) Andelîb Karacadağî Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
22 GÜLŞEN-İ İRFÂN (FAKÎR) Fakîr, Hacı Ağa Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
23 SA’LEBİYE (HALHÂLÎ) Halhâlî, Muhammed Bâkir Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
24 DÎVÂN (HASAN) Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov Öğr. Gör. ÖZLEM KAHRAMAN
Görüntüle
25 TİLKİ İLE KURT (HASAN) Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov Araş. Gör. Seher Erenbaş Pehlivan
Görüntüle