- Yazar Biyografisi (TEİS)
Nevvâb, Mir Möhsün - Madde Yazarı: Prof. Dr. Vüsale MUSALI
- Eser Yazılış Tarihi:1281/1864
- Yazıldığı Saha:Azerbaycan
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:21/01/2022
KENZÜ’L-MİHEN (NEVVÂB)
Kerbela vakasından sonra gelişen olayları anlatan manzum eserNevvâb, Mir Möhsün (d. 1249/1833 - ö. 1337/1919)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Nevvâb'ın Kerbela vakasından sonra gelişen olayları anlatan manzum eseri. Kenzü’l-Mihen, Bahrü’l-Hüzen’in devamı olarak yazılmış ve telifi 1281 yılının Safer ayında başlayarak aynı yılın Cemazeyilevvel ayında (6 Temmuz – 2 Ekim 1864) tamamlanmıştır. Eser, Allah’a hamd, Peygamber Efendimize ve Hz. Ali’ye sena ile başlıyor. Ardından eserin telif sebebi ve yazılma tarihi aktarılıyor. Daha sonra ise İmam Cafer es-Sadık’ın Kerbela mazlumları için şiir söylemenin sevabına ilişkin sözleri nazma çekilmiştir. Mesnevide başlıca olarak Kerbela vakasından sonra gelişen olaylar ele alınmıştır. Yezid’in askerlerinin Kerbela katliamı ardından hayatta kalmış olan ehlibeyit mensuplarını esir etmeleri, Hanım Zeyneb ile İmam Seccâd (Zeynelabidin) arasındaki diyalog, esirlerin Kûfe şehrine getirilmesi, İmam Zeynelabidin’in Kûfelilerle mükâlemesi, İmam Zeynelabidinin Kerbela şehitleri için ağlayıp inlemesi, bu arada gerçekleşen kerametler ve sıra dışı olaylar, esirlerin İbn Ziyad’ın meclisine getirilmesi, Abdullah Afif’in İbn Ziyad’a karşı ayaklanması ve şehit edilmesi, İbn Ziyad ile Yezid arasındaki mektuplaşmalar, esir edilmiş olan ehlibeyit mensuplarının Şam’a gönderilmesi ve yolculuk esnasında yaşananlar konu edilmiştir. Daha sonra esirlerin Şam’a ulaşması, Sehl b. Sa’d ile Sekine Hatun arasındaki mükâleme, Yezid’in zalimane davranışları, Yezid ile İmam Zeynelabidin arasında mükâleme, Şam’da bulundukları sürede ehlibeyit mensuplarının başına gelenler, onların Şam’ı terk ederek tekrar Kerbela’ya gelmeleri, İmam Zeynelabidin’in Medine şehrine adam göndererek olup bitenleri duyurması, ehlibeytin Medine’ye gelişi, Nevvâb’ın kendi hastalığından şikâyet etmesi ve Allah’tan yardım dilemesi, zamanın ve onun ehlinin vefasızlığı ve ehlibeyit sevgisinin önemi, Muhammed Bâkır, Cafer es-Sadık, Musa el-Kâzım, İmam Rıza, Muhammed et-Taki, Ali en-Naki ve Hasan Askerî gibi ehlibeytin diğer imamlarının dönemlerinde yaşanmış olan mühim hadiseler aktarılmıştır. Akabinde Şiilerin 12. imamı olan İmam Sâhibü’z-Zaman hakkında bilgi verilmiştir. Bunları takiben bir münacat ve devamında Muhtar’ın destanı sunulmuştur. Burada Hz. Hüseyin’in intikamını almaktan ötürü Muhtar’ın ayaklanarak İbn Ziyad ile savaşması ve onu öldürmesi, ayrıca Kerbela vakasında cinayetler işlemiş olan diğer kimseleri cezalandırması anlatılmıştır.
Eserin sonunda hatime yer alıyor. Nevvâb esere sözlük de eklemiştir. Bahrü’l-Hüzen ve Kenzü’l-Mihen sözlüğü M-147 kayıt numaralı elyazmasının 137 b-144 b varakları arasındadır.
Kenzü’l-Mihen’in Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Elyazmalar Enstitüsünde üç nüshası muhafaza edilmektir. M-147 kayıt numaralı 164 varaktan oluşan müellif nüshası, içinde bulunduğu mecmuanın 73b-106b varak aralığını ihtiva ediyor. Bu elyazmasının içerisinde Nevvâb’ın diğer eserleri de (Bahrü’l-Hüzen vr. 1b-72a; Türkçe, Farsça ve Arapça çeşitli şiirler: mersiyeler, kasideler, madde-i tarihler vs.) yer almaktadır. Eserin iki elyazması daha (D-347; D-920) Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Elyazmalar Enstitüsünde bulunmaktadır (Геюшов,1994: 266). Kenzü’l-Mihen şimdiye kadar araştırılmaya tabi tutulmamış ve yayınlanmamıştır.
Yazarın biyografisi için bk. "Nevvâb, Mir Möhsün". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nevvab-mir-mohsun
Eserden Örnekler
Be pâyân resânîdem în dâstân,
Be yârî-i Yezdân-ı heft âsmân.
Begüftem men în nâme der çâr mâh,
Ne ez behr-i mâl ü ne ez behr-i câh.
Be nâm-ı şehenşâh-ı dîn güfteem,
Güherhâ-yı dâniş çenîn süfteem.
Tercümesi
Bu destanı sona erdirdim,
Yedi göğün Tanrı’sının yardımıyla.
Ben bu eseri dört ay içinde söyledim,
Bunu mal ve mevki için yapmadım.
Dinin şehinşahı (Hz. Hüseyin) için söyledim,
Bilgi incilerine böylece delik açtım.
Nevvâb Mir Möhsün (M-147). Kenzü’l-Mihen. Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Elyazmalar Enstitüsü, vr. 106a.
Kaynakça
Nevvâb Mir Möhsün (M-147). Kenzü’l-Mihen. Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Elyazmalar Enstitüsü.
Nevvâb Mir Möhsün (D-347). Kenzü’l-Mihen. Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Elyazmalar Enstitüsü.
Nevvâb Mir Möhsün (D-920). Kenzü’l-Mihen. Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Elyazmalar Enstitüsü.
Геюшов Н. Дж., Наджафов Г. Г. (1994). Каталог персидских рукописей. Том 1. Баку: Орнек.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TÜRKÇE DÎVÂN (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
2 | FARSÇA DÎVÂN (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
3 | TEZKİRE-İ NEVVÂB (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
4 | ŞEMSÜ’L-HİDÂYE (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
5 | BAHRÜ’L-HÜZEN (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
6 | KİFÂYETÜ’L-ETFÂL (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
7 | BÂTILÜ’S-SİHR (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
8 | NÛRÜ’L-ENVÂR (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
9 | VUZÛHÜ’L-ERKÂM (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
10 | PENDNÂME / NASİHATNÂME (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
11 | KEŞFÜ’L-HAKÎKA (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
12 | ŞERH-İ USTURLAB (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
13 | MAZLÛMNÂME (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
14 | KİTÂB-I ZİYÂ’Ü’L-ENVÂR DER ZİKR-İ TÂİFE-İ BÂBİYYE VE AHBÂBİYYE (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
15 | MEZÂMİR (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (ÂCİZ) | Âciz, Ali Akber | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN / DÎVÂN-I KASÂİD Ü GAZELİYYÂT (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
18 | KİTÂBÜN-NASÂYİH (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
19 | KİTÂB-I MAKTEL (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (DİLSÛZ) | Dilsûz, Muhammed Emîn | Prof. Dr. Yakup POYRAZ |
Görüntüle | ||
21 | [DÎVÂN] (ANDELÎB) | Andelîb Karacadağî | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
22 | GÜLŞEN-İ İRFÂN (FAKÎR) | Fakîr, Hacı Ağa | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
23 | SA’LEBİYE (HALHÂLÎ) | Halhâlî, Muhammed Bâkir | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (HASAN) | Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov | Öğr. Gör. ÖZLEM KAHRAMAN |
Görüntüle | ||
25 | TİLKİ İLE KURT (HASAN) | Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov | Araş. Gör. Seher Erenbaş Pehlivan |
Görüntüle |