Rüsumat Emanetinden Mehmet Tahir Münif'in yazdığı hikaye türündeki eser. Bu eser yanlışlıkla Rüsumat Emanetinden Mehmet Tahir Münif'le aynı dönemde yaşayan Münif Paşa'ya maledilmiştir. 

Asıl yazarın hayatı hakkında edebiyat tarihlerinde herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Özellikle yazarla aynı dönemde yaşamış Münif Paşa, Bursalı Mehmet Tahir, Menemenlizade Mehmet Tahir, Kadızade Mehmet Tahir, Malumatçı Mehmet Tahir gibi kişilerle aynı isme sahip olduğu için hayatına dair ayrıntılara ulaşmak zorlaşmıştır. Az da olsa Rüsumat Emanetindeki kayıtlar sayesinde Mehmet Tahir Münif hakkında bilgi edinmek mümkündür. 

Bir ailenin ev hayatının anlatıldığı Kayınvalide'de anne, oğul ve gelin karakterleri üzerinden eş seçimi, evlilik, aile birliği, emek ve iş bölümü gibi aile kurumunun önemli unsurlarına dikkat çekilir.  Evlenmek için annesinden yardım isteyen bir genç adam annesinin farklı hesaplarıyla karşı karşıya kalır. Çirkin bir kız arayan annenin amacı kayınvalidesine boyun eğen ev işlerinde hünerli, hizmetçi bir gelin bulmaktır ve bulur. Ancak oğul ve gelin arasında kurulan güçlü iletişim ve sadakat kayınvalidenin planlarının bozulmasına neden olur; gelinle yaşadığı çekişmeler sonunda iktidarını kaybeden kayınvalide evden gider. 

Anlaşılır bir Türkçeyle yazılan eserde, özellikle diyaloglardaki konuşma dilinin canlılığı dikkat çekicidir. 

Eser, Milli Kütüphane'nin Nadir Eserler koleksiyonundan temin edilmiştir. Çimen Günay-Erkol'un Dersaadet'te Emek Netice-i Sa'y ve Kayınvalide adlı kitabında günümüz alfabesine aktarılmıştır.

Münif Paşa'nın biyografisi için bk. "Münif Paşa". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/munif-pasa