KÂTİL-İ KERÎME YÂHUD BİR PEDERİN GÂİB OLAN EVLÂDINI KATLETMESİ (AHMED FAHRİ)
tiyatro
Ahmed Fahri Mustafa (d. ? - ö. ?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Ahmed Fahri Mustafa'nın yüz bir sayfalık tiyatrosu. Yazar, önsözde Sultan II. Abdülhamit'e teşekkürlerini iletir, oyunun konusunu özetler. Dört fasıl, beş perdeden oluşan eserin içerisinde beyit adı verilen şiirler bulunmaktadır. İki tanesi eserin erkek kahramanının, iki tanesi de kadın kahramanın söylediği bu beyitler, halk hikâyelerinin olay örgüsünden etkilenme içerir. Örneğin kadın kahramanın zindanda söylediği beyitler, onun sevdiği tarafından tanınmasını sağlar.

1845 sene-i miladiyesinde Paris şehrinde vuku bulmuş olduğu söylenen eserin vaka yapısı kısaca şöyle özetlenebilir. Oyunun kahramanı Platon, Almanyalı zengin bir ailenin çocuğudur. Varlık içinde yaşayan kahraman, sıkılarak İngiltere ve İspanya’ya gider. Uzun süre sonra babasının savaşta kaybolduğunu, annesininse acıya dayanamayarak öldüğünü öğrenir. Evine döndüğünde bütün servetlerini kaybetmiş olduklarını gören Platon, sefil düşer. Boynunda babasının kendisine hediye ettiği tılsımlı bir madalyondan başka hiçbir şeyi kalmayan kahraman, Paris’e gelerek sokaklarda yaşamaya başlar. Paris’in önemli ailelerinden birinin kızı olan Mary Jon, orman yolunda uyuyan Platon’a, ilk görüşte âşık olur. Kilisenin yakınındaki mezarlığın duvar dibinde Platon’u tekrar gören Mary, duygularını itiraf eder. Platon, kiliseden çıkacak cemaatin, durumu yanlış anlayacağını söyler ve gitmesini rica eder. Reddedilmenin acısına dayanamayan Mary, hançeriyle kendi canına kasteder. Platon kızı kurtarır ve içten konuşmasından etkilenerek Mary’a âşık olur. Birbirlerine sadık kalacaklarına yemin ederler. Mary’nin ağabeyi Adolf ise kardeşini aramaktadır. Ona yakalanmamak için bir mezar taşının arkasına saklanırlarsa da yakalanırlar ve Adolf, vaziyeti yanlış anlayarak ikisini de tahkir eder. Platon’un düello davetine ve Mary’nin tüm yalvarmalarına rağmen, Adolf, Platon’u cinayet suçlamasıyla hapse attırır.

İkinci fasılda Adolf, müstakbel damatları Antoine ile istişare içindedir. Mary, elinden hileyle alınan nişan senedi neticesinde Antoine ile nişanlı durumundadır. Mary’nin babası, meşhur bir komutandır. Savaş şartları neticesinde hastalanmış ve tebdili havaya gönderilmiştir. Evlenme akdinin yapılabilmesi için babanın dönmesi beklenmektedir ki gelen mektup, dönüşe iki gün kaldığını bildirmektedir. Adolf, kardeşini evlenme konusunda sıkıştırmaya başlar. Mary, Platon’dan ayrılmayacağını söyleyince Adolf, onu yaptığı ahlaksızlığı ifşa etmekle tehdit eder.

Üçüncü mecliste Mary, ağabeyinin odasındadır. Hem kendisini namussuz olarak ifşa edeceğinden endişe ettiği hem de sevgilisinin haksız yere hapiste kalma nedeni olarak gördüğü için kardeşini öldürür. Platon’u zindancıya rüşvet vererek kaçırmayı planlarken bahçede babası ile karşılaşır. Babası cesedi görünce Mary yaşananları anlatır ve babasının eliyle zindana gönderilir. Platon ve Mary’nin bulundukları zindan, idamı mahkumlarının bulunduğu yerdir. İki genç zindanda karşılaşır. Birlikte ölecek olmanın saadetini düşünerek sona hazırlanırlar. Cellatlar, onları idam alanına götürürler.

Dördüncü fasılın dördüncü perdesinde kahramanlar, cellatların önünde diz çökmüş vaziyette giyotini beklemektedir. Mary’nin babası sürekli kızının idamını teşvik eder ve kızın boynu vurulur. Platon’un boynundaki koruyucu tılsım nedeniyle cellat, giyotini ıskalar. Cellat tılsımı görünce onun oğluna ait olduğunu söyler. Platon’u oğlunun katili zanneder. Anlaşılır ki cellat, Platon’un babasıdır fakat oğlunu tanımaz. Mary’nin babası, celladı acele etmesi için tehdit edince cellat korkuyla aniden Platon’u öldürür. Derken gökler yarılır, etrafa nurlar dökülür ve bir hayalet mektup getirir. Cellat, ölen eşinden gelen mektubu okuduğunda biraz önce öldürdüğü kişinin öz oğlu olduğunu öğrenir ve üzüntüsünden vefat eder. Mary’nin babası ise nedamet getirir ve oyun sonlanır.

Eser, 1302/1885 yılında  İstanbul Mekteb-i Sanayi Matbaası'nda basılmıştır.

Eserden Örnekler


"Ah merhamet et aman mösyö, benden sana asla bir veçhile zarar gelmez ancak bir kere yalnız halimi zatınıza ifade edeceğim. Biraz müsaade buyurmanızı rica ederim. Namusumla geldim, yine namusumla gideceğim.. Allah aşkına olsun bana beş dakika müsaade (der, diz çöküp niyaz ederek) yalnız beş dakika mösyö"[...]

“Şu birkaç gün içinde ömrümün nihayet dakikaları. Aman yarab… dizlerim titremeye başlıyor.. gözlerim zulmet içinde, kendime malik değilim. Ah, Platon’um. Son hayatımda seni dünya gözüyle bir kere göremez de… ölür isem gözlerim açık kalır… Ah.. Sevda-yı aşk.. yeter bana…"  


“Kimsem yoktur etsin imdâd

Merhamet senden ey halik-i yezdan” (Ahmed Fahri Mustafa 1302/1885: 16, 86).

Kaynakça


Ahmed Fahri Mustafa (1302/1885). Kâtil-i Kerîme yâhud Bir Pederin Gâib Olan Evlâdını Katletmesi. İstanbul: Mekteb-i Sanayi Matbaası.

Atıf Bilgileri


ÇETİNDAŞ, Dilek. "KÂTİL-İ KERÎME YÂHUD BİR PEDERİN GÂİB OLAN EVLÂDINI KATLETMESİ (AHMED FAHRİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/katil-i-kerime-yahud-bir-pederin-gaib-olan-evladini-katletmesi-ahmed-fahri-tees-1537. [Erişim Tarihi: 05 Şubat 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 EBÜLULÂ YAHUT MÜRÜVVET (BEDRÎ PAŞA KÜTAHYALI) Bedrî Paşa (Kütahyalı) Öğr. Gör. Abdullah Ezik
Görüntüle
2 KÖSE KÂHYA (RİŞTUNİ) Riştuni Araş. Gör. Murat ASLAN
Görüntüle
3 SANKİ AŞK (ALİ NECİB PAŞAZÂDE AHMET HAMDİ) Ali Necib Paşazâde Ahmet Hamdi Araş. Gör. Elif Paliçko
Görüntüle
4 GÜLZÂR-I AŞK (AHMET REMZİ AKYÜREK) Ahmet Remzi Akyürek Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Altunmeral
Görüntüle
5 TUHFETÜ'S-SÂ'İMÎN (AHMET REMZİ) Ahmet Remzi Akyürek Dr. ALİ DUMAN
Görüntüle
6 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
7 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
8 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
9 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
10 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
11 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
12 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
13 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
14 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
15 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle