- Yazar Biyografisi (TEİS)
Şinasi - Madde Yazarı: Akın ZENGİN
- Eser Yazılış Tarihi:1858
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:21/07/2022
KASÎDELER [SADR-I ESBAK MERHÛM REŞÎD PAŞA HAZRETLERİ'NİN SİTÂYİŞİNİ MUTAZAMMIN OLAN BA'ZI KASÂ'İD-İ ÂCİZÂNEMDİR] (ŞİNASİ)
kasidelerŞinasi (d. 1826 - ö. 12 Eylül 1871)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Şinâsi’nin Mustafa Reşit Paşa’yı övmek için yazdığı kasidelerden oluşan eseri. Eserde; hak, adalet, akıl, kanun, medeniyet gibi kavramlar işlenmiştir. Ayrıca şair; tanzimat, millet, sadr-ı millet, kanun, devlet, reisicumhur, medeniyet, taassup, encümen-i dâniş gibi kavramlara şiirinde yer verip siyasal içerikli edebiyatın da kuruculuğunu ve öncülüğünü yapmıştır (Kahraman 2010: 168).
Eser 4 kasideden oluşur. Kasidelerin her birinin başında kime yazıldığını belirten ifadeler mevcuttur. Şiirlerin yalnızca birinde klasik kaside kurallarına dikkat eden şair, diğerlerinde nesib, girizgah, tegazzül gibi bölümleri şiire dahil etmemiş yalnızca medhiye, fahriye ve dua bölümlerine yer vermiştir.
On beş sayfadan oluşan bu eser, 1272/1858 yılında Tasvir-i Efkâr Matbaası’nda basılmıştır. Eserde Şinasi’nin Müntahabât-ı Eş’âr’ında yer alan 1265/1849, 1272/1856, 1273/1857 ve 1274/1858 tarihli dört kasidesi vardır. Şiirlerini aruz vezniyle yazan şair 1, 2, ve 4. kasidelerde aruzun "fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilün" kalıbını, 3. kasidede "mefâ’ilün fe’ilâtün mefâ’ilün fe’ilün" kalıbı tercih etmiştir. Klasik kafiye düzenine dikkat eden şair, son kasidesini mesnevi kafiye düzeniyle yazmıştır. Ayrıca tam ve zengin uyak kullanımına özen göstermiştir.
Şinâsi, eserinde Arapça ve Farsça kelimeleri kullanmaktan kaçınmış, konuşma diline yakın bir Türkçeyle eserini oluşturmuştur. Sanatlı ifadeler ve abartıdan uzak durmuş, sade bir dille yazmıştır.
Eser, Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Koleksiyonunda 0120290 demirbaş numarasıyla kayıtlıdır.
Şairin biyografisi için bk. “Şinâsi ”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sinasi
Eserden Örnekler
Kaside
Âsafâ aklına dil-bestedir akl-ı faʻâl
Cevher-i hilkatine olmuş araz izz ü celâl
Zâtın adî ʻazametten dahi bâlâ-ter iken
Sana bir pâye midir mertebe-i âlüˈl-ʻâl
Gökte varsın ârasın yıldızın ehl-i tencîm
Nûr u irfân-ı cebînin sana necm-i ikbâl
Necm-i ikbâl değil ise o nûr-ı irfân
Efserindir senin ey pâdişah-ı taht-ı kemâl
Adl ü hikmetle eden sen gibi reˈy u tedbîr
Kahramandır ne kadar etmese de ceng ü cidâl
Adl ü hikmet sıfat-ı bâhire-i Mevlâdır
Zor u cüretse değil âdem ü hayvânda muhâl
Hakk u insâf ile kan etmeden ettin kanun
Oldu bâtıl işi cellâd-ı leîmin battâl
Öyle kânun-ı müebbet ki verir ez ser-i nev
Devlet ü mülke bekâ saltanata istiklâl (İbrahim Şinâsi 1960: 23).
Kaynakça
Çalışkan, Adem (2011). “İbrahim Şinasi Efendi’nin Mustafa Reşid Paşa Üzerine Bir Kasidesi ve Tahlili”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4 (19): 32-59.
Kahraman, Alim (2010). “Şinâsi”. İslâm Ansiklopedisi. C.39. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 166-169.
Şinâsi, İbrahim (1960). Müntahabât-ı Eş’âr. (hzl: Süheyl Beken). Ankara: Dün Bugün Yayınevi.
Yılmaz, Sibel (2013). “Şinâsi’nin Düşünce Dünyası ve Mustafa Reşid Paşa’ya Yazdığı Kasidelerin Tematik Tahlili”. Gazi Türkiyat (13): 157-185.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DURÛB-I EMSÂL-İ OSMÂNİYYE (ŞİNÂSÎ) | Şinasi | Dr. Öğr. Üyesi Murat Altuğ |
Görüntüle | ||
2 | MÜNTEHABÂT-I EŞ'ÂRIM / DİVAN-I ŞİNASİ (ŞİNASİ) | Şinasi | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
3 | MÜNTEHABÂT-I TASVÎR-İ EFKÂR, BİRİNCİ KISIM: SİYÂSİYÂT (ŞİNASİ) | Şinasi | Dr. Necla Dağ |
Görüntüle | ||
4 | ŞÂ'İR EVLENMESİ (ŞİNASİ) | Şinasi | Diğer Ezgi Şahin |
Görüntüle | ||
5 | MÜNTEHABÂT-I MUSTAFA REFİK (MUSTAFA REFİK) | Mustafa Refik | Öğretmen Habibe Yılmaz |
Görüntüle | ||
6 | MÜNTEHABÂT-I TASVÎR-İ EFKÂR, İKİNCİ KISIM: MÜBÂHASÂT-I EDEBÎYE (ŞİNASİ) | Şinasi | Dr. Necla Dağ |
Görüntüle | ||
7 | TERCÜME-İ MANZÛME [FRANSIZ LİSÂNINDAN NAZMEN TERCÜME EYLEDİĞİM BAZI EŞ'ÂR / EXTRAİT DE POÈSİES ET DE PROSES TRADUİTS EN VERDS DU FRANÇAİS EN TURC] (ŞİNASİ) | Şinasi | Dr. Öğr. Üyesi Dinçer Atay |
Görüntüle | ||
8 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
9 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
10 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
11 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
12 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
13 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
14 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
15 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
16 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |