KASÎDE-İ İ’TİKADİYYE (KEMÂL PAŞA)
dinî ve ahlaki eser
Kemâl Paşa, İsmâ'îl Sâdık Kemâl (d. 1244/1828-ö. 1310/1892)

ISBN: 978-9944-237-87-1


İsmâ'îl Sâdık Kemâl’in eseri. Tam ismi “Kasîde-i İ’tikadiyye Der Hakk-ı Hudâvendî’çün Celle Şânuh ve Amme Nevâlüh” olan eserde Sâdık Kemâl Efendi, kaside nazım şeklini tercih edip eserini aruzun “mefâ'îlün mefâ'îlün mefâ'îlün mefâ'îlün” kalıbıyla 215 beyit hâlinde yazmıştır.

Eserde işlenen başlıca konular şu şekildedir: Allah’ın zatına vakıf olunamayacağı, kemal sıfatları ile muttasıf olduğu ve sıfatlarının beyanı, zaman ve mekândan münezzeh olduğu, sadece Hz. İsa’ya değil tüm insanlara ruh üfürmesi ve insanların bununla hayat bulması, fiillerin yaratıcısının Allah olması, Hakk’ın cisim ve cevher olmadığı hususu, Kur’an-ı Kerim’in mahlûk olmadığı, arş-ı istivanın mahiyeti, ahiret hayatının gerekliliği; ruhun, ruh-ı hayvânî ve ruh-ı insâinî diye ikiye ayrıldığı meselesi; cennet ve cehennemin ebedî oluşu, ruyetullah, aynı ameli işleyen iki kişinin cennetteki mertebesinin aynı olmayıp niyetine göre birisinin daha üst dereceye nail olabileceği hususu, fetret ehlinin durumu, Tanrı’nın peygamber göndermesinin hikmeti, Hz. Peygamber’in nübüvvetinin kıyamete kadar devam edeceği, Kur’an-ı Kerîm’in diğer kutsal kitaplardan üstünlüğü meselesi, mucize, peygamberlerin sıfatları ve büyük günah ile isyandan arınmış oluşları, bazı zellelerinin (günahların) izahı, diğer dinlerin neshedilmesi meselesi, isra ve mirac hadisesi ve şefaat meselesi (Akçay 2011: 93).

Eserin dili, dönemine göre sade ve anlaşılırdır. Eser, 1284/1867 yılında Şeyh Vefâ Matbaası’nda basılmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Kemâl Paşa, İsmâ‘îl Sâdık Kemâl”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kemal-pasa-ismail-sadik-kemal 

Eserden Örnekler


Vücûd-ı Hâlıkı isbât eder her görülen eşyâ

Ki olmaz hiçbir şey sâni’i olmaksızın peydâ


Bilemez aklının künhini insân andan âcizdir

Anı halk eyleyen Hakkın bilir mi künhünü aslâ


Değil künhiyle Zâtu'llâh egerçi kimseye ma’lûm

Gerek naklen gerek aklen olur tevsîkı bu gûnâ

[…]

Bi-hamdi’llâh olduk himmetiyle hayr-ı ümmet biz

Bize a’lâ’l-cinânı verecek Rabb-i kerem-fermâ


Şeh-i kevneyne cümle enbiyâya ehl-i îmâna

Salavât bî-aded olsun kemâ yerdâ bihâ’l-Mevlâ


Kemâl-i âciz kemâl-i iftikâri emr-i bârizdür

Dü âlemde Kemâl-i bî-zevâl-i feyz ede ihyâ (Akçay 2011: 94).

Kaynakça


Akçay, Ali İhsan (2011). Türk Edebiyatında Manzûm Akâidnâmeler: İnceleme Metin. Doktora Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


KESİK, Beyhan. "KASÎDE-İ İ’TİKADİYYE (KEMÂL PAŞA)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kaside-i-i-tikadiyye-kemal-pasa. [Erişim Tarihi: 15 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ÂSÂR-I KEMÂL (KEMÂL PAŞA) Kemâl Paşa, İsmâ'îl Sâdık Kemâl Doç. Dr. Hamza KOÇ
Görüntüle
2 KEMÂL-NÂME-İ DÜĞÜMLÜ BABA (KEMÂL PAŞA) Kemâl Paşa, İsmâ'îl Sâdık Kemâl Doç. Dr. Hamza KOÇ
Görüntüle
3 NA'T-I ENBİYÂ VE MENÂKIB-I ASHÂB VE EVLİYÂ (KEMÂL PAŞA) Kemâl Paşa, İsmâ'îl Sâdık Kemâl Doç. Dr. Hamza KOÇ
Görüntüle
4 HAYRÜ'L-KASAS (KEMÂL PAŞA) Kemâl Paşa, İsmâ'îl Sâdık Kemâl Doç. Dr. Hamza KOÇ
Görüntüle
5 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
6 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
7 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
8 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
9 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
10 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
11 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
12 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
13 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
14 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle