- Yazar Biyografisi (TEİS)
Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Hasan Doğan
- Eser Yazılış Tarihi:16 Safer 1318 / 15 Haziran 1900
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Tebrikname
- Yayın Tarihi:07/05/2022
KASÎDE-İ HAMÎDİYYE (ZÜHDÎ)
tebriknâmeZühdî, Tayyib-zâde Mehmed (d. 1270/1854 - ö. 1332/1914)
ISBN: 978-9944-237-87-1
19. yüzyıl gazeteci ve yazarlarından olan, Zühdî mahlasıyla şiirler yazan şairin II. Abdülhamid övgüsünü içeren kısa eser. Hoca Tayyib Efendi'nin oğlu olan ve bu nedenle de Tayyib-zâde/Tayyiboğlu künyeleriyle anılan Zühdî, çeşitli yerlerde muallimlik ve memuriyetlerde bulunmuştur.
Zühdî'nin, Kasîde-i Hamîdiyye isimli tek kasidelik kısa eserinin -mevcut bilgilerimize göre- bilinen tek nüshası İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde, NEKTY04606 demirbaş numarasıyla kayıtlıdır. Sultan Hamîd'in tahta geçişinin yıldönümü vesilesiyle yazılan 82 beyitlik kaside, tebriknâme türündedir. Söz konusu tebriknâme 16 Safer 1318/15 Haziran 1900 tarihlidir. Eser, "mefâ'îlün mefâ'îlün mefâ'îlün mefâ'îlün" kalıbıyla kaleme alınmıştır. Zühdî, manzumeye başlamadan önce birkaç cümlelik mensur kısımda kasideyi kaleme alma nedenini ve niyetini ortaya koyar (vr.1b). Birkaç cümlelik bu bölümde II. Abdülhamid çeşitli yönlerden methedilir ve ona dualarda bulunulur. Manzumede de geleneğe uygun olarak çeşitli övgü kalıpları kullanılır.
Zühdî, Osmanlı coğrafyasının, dünya halkının Abdülhamid ile şeref bulduğunu söyler. Manzumede sultân, zıllu'llâh, hâkân, şâh, gibi hitaplar ile hak, adalet, izzet, şân, şevket, muharrem vb. kavramlarla Sultan Hamîd methedilir. Kasidede en dikkat çekici husus ise Abdülhamid'in imar hizmetleri ve modernleştirme faaliyetlerinden sıklıkla bahsedilmesidir.
Şairin biyografisi için bk. "Zühddî, Tayyib-zâde Mehmed". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/zuhdi-mehmed-tayyipzade
Eserden Örnekler
Pâdişâh-ı dil-âgâh ü şehen-şâh-ı mü'eyyed min-'indi'llâh mâmü'l-müslimîn ve kurratü uyûni'l-muvahhidîne es-sultânü bine's-sultân es-sultânü'l-Gâzî Abdü'l-hamîd Hân-ı Sânî "Etâle'llâhü umrahü ve şeraha sadrahü bi-hakki'l-Kur'âni ve seb'a'l-mesânî" Efendimiz hazretlerinün mehâmid-i sene-i hilâfet-penâhîlerini mutazammın Kasîde-i Hamîdiyyedür
Çehâr-aktâra gıbta-bahş olursa mülk-i Osmânî
Sezâdur çünki sehl ü mu’tedildür cümle büldânı
Husûsan şehr-i İstanbul ki oldur kıbletü’l-büldân
Letâfetde aña bir yer ne olmuş ne olur sânî
[...]
Yeter ey Tayyiboglı Zühdî âgâz-ı du’â kıl kim
Du’â ile sözi kesmekdür âyîn-i suhan-dânî
Anıldukça cihânda adl ü zulm ü hâkim ü mahkûm
Hükûmet-gehlerüñ hâcet-verân toldukça dîvânı
Serîr-ârâ-yı adl ü dâd kılsun fart-ı haşmetle
Cenâb-ı Rabb-ı bî-çûn hazret-i Abdü’l-hamîd Hânı
Hudâ askerlerin mansûr ide düşmenlerin makhûr
Temevvüc ide her yerde livâ-yı şevket ü şânı (İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Demirbaş no: NEKTY04606, vr.1b; 6b).
Kaynakça
Zühdî Tayyib-zâde/Tayyiboğlu (1318/1900), Kasîde-i Hamîdiyye, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, Demirbaş no: NEKTY04606.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MECMÛ’A-İ ZÜHDÎ (HÂFIZ) | Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
2 | NEV-BÂVE (HÂFIZ) | Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
3 | MİR’ATÜ’L-MÜLÛK (HÂFIZ) | Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
4 | ZÎNETÜ’L-EF’İDE (ZÜHDÎ) | Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
5 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
6 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
7 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
8 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
9 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
10 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
11 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
13 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |