KASÂYİD Ü GAZELİYYÂT-I TÜRKÎ (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR)
şiirler
Sâdıkî-i Kitâbdâr (d. 940/1532 - ö. 1022/1613-1614)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Sâdıkî’nin, Külliyât’ında Mecma’u’l-Havâs adlı tezkiresinin ikinci kısmının arkasında yer alan Türkçe şiirleri. Türkçe şiirler 2 kaside, 40 gazel, 1 sâkînâme, 1 terkîb-bend ve 1 kıt’adan oluşmaktadır (Çınarcı 2012: 821-822). Bir başka araştırmacı ise kaside sayısını 5, sâkînâme sayısını 2 olarak belirtmektedir (Muhtârî vd. 1401: 245). Sâdıkî’nin Türkçe şiirlerinden ilk defa bahseden Turhan Gandjei makalesinde şairin Doğu Türkçesiyle yazdığı 7 ve Batı Türkçesiyle yazdığı 5 gazele yer vermiştir. 2012 yılında ise Çınarcı, şairin 12 gazelini, kasîdeler ve sâkînâmenin bir bölümünü, kıt’a ve terkîb-bendin ilk beyitlerini neşretmiştir.

Şairin 1070/1602 yılında yetmiş yaşlarındayken eserlerini toplayıp Külliyât hâline getirdiği dikkate alındığında Türkçe şiirlerinin de bu tarihten önce kaleme alındığı söylenebilir. Şairin şiirlerinde Çağatay, Azerbaycan ve Türkiye Türkçesini rahat bir şekilde kullandığı görülmektedir (Gandjei 1971: 21-22). Sâdıkî'nin ilk kasidesi şitâiye, ikinci kasidesi Hz. Ali’yi vasfeden bir mehdiyedir (Çınarcı 2014). Kıt’a ise bir Korçıbaşı’yı (silahlı Kızılbaş süvarilerinin komutanı, Safevî döneminde vezir-i a’zamdan sonra gelen en yüksek makam) hicveder.

Şairin biyografisi için bk. "Sâdıkî-i Kitâbdâr". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sadikii-kitabdar 



Eserden Örnekler


Göz yaşım verme nem-i âh-i seher-gâhlara
Yanar eflâk köngülden çekilen ahlara


Koyma hâlî gözümi şem’-i ruhung ‘aksinden
Koysalar ‘ayb degül şem’ nazar-gâhlara


Gayr dutdı etegüng sâ’idingi öpmek içün
Devlet el vermese yeg himmeti kütâhlara


Derd-i dil hublara hâcet-i izhâr degül
‘Arz-i hâl eyleme sen seng-dil agâhlara


Sâdıkî söyleme zühhâda kadeh keyfini [sen]
Reh-i meyhâneni gösterme bu gümrâhlara (Gandjei 1971: 24)

Kaynakça


Çınarcı, Mehmet Nuri (2012). "Sadıki-i Efşarın Tebriz Milli Kütüphanesindeki Külliyatı ve Türkçe Manzumeleri". Turkish Studies 7 (3): 813-835.

Gandjei, Tourkhan (1971). "Sâdıkî-i Afşar’ın Türkçe Şiirleri". Türkiyat Mecmuası 16: 19-26.

Muhtârî, M., Mihrî, B., & Pûrulhâs, Ş. (1401). "Mu’arrifî ve Sebk-şinâsî-i Feth-nâme-i Sâdıkî Beg Afşâr". Sebk-şinâsî-i Nazm u Nesr-i Fârisî 15 (74): 239-262.

Sâdıkî Beg Efşâr. (y.t.y.). Kânûnu’s-Suver. Kitâbhâne ve Müze-i Millî-yi Melik. 6325/4.

Atıf Bilgileri


Yakut, Emrullah. "KASÂYİD Ü GAZELİYYÂT-I TÜRKÎ (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kasayid-u-gazeliyyat-i-turki-sadiki-i-kitabdar. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MECMÂ'Ü'L-HAVÂS (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) Sâdıkî-i Kitâbdâr Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Oğuzhan Kuşoğlu
Görüntüle
2 BAKİYYE-İ TEZKİRETÜ'Ş-ŞU'ARÂ-İ MECMA'ÜL-HAVÂS Bilinmiyor Doç. Dr. Mehmet Nuri Çınarcı
Görüntüle
3 MÜNŞE’ÂT-I TÜRKÎ VÜ FÂRİSÎ (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Mehmet Nuri Çınarcı
Görüntüle
4 ZÜBDETÜ'L-KELÂM (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
5 GAZELİYYÂT (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
6 KITA’ÂT Ü EŞ’ÂR-I MÜTEFERRİKA (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
7 RUBÂ’İYYÂT (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
8 NESÂYİH Ü HİKÂYÂT-I MANZÛM (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
9 MU'AMMEYÂT-I BE-NÂM-I ŞU'ARÂ (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Araş. Gör. Songül Akboğa
Görüntüle
10 MESNEVÎ-İ FETİH-NÂME /ABBAS-NÂME/ CENG-NÂME/ ŞEH-NÂME-İ SÂDIKÎ (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
11 RİSÂLEÎ DER-BÂB-I EŞ'ÂR-I FEYZÎ/ RİSÂLE-İ SEHVÜ'L-LİSÂN DER-BÂB-I EŞ'ÂR-I FEYZÎ (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
12 KANÛNÜ'S-SUVER (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
13 RİSÂLE-İ HAZİYYÂT (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
14 MERSİYE TERKİB-İ BEND (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
15 TERKÎB-BEND BE-TERTÎB-İ HURÛF (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
16 DÎVÂN (CÂHÎ) Câhî, İbrâhîm Mîrzâ Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
17 HADÎKATÜ'S-SÜ'EDÂ (FUZÛLÎ) Fuzûlî Filiz Kılıç
Görüntüle
18 MENÂKIB (GARİBÎ) Garîbî Prof. Dr. İsrafil Babacan
Görüntüle
19 DÎVÂN (GARÎBÎ) Garîbî Prof. Dr. İsrafil Babacan
Görüntüle
20 DÎVÂN (HATÂYÎ) Hatâyî, Şâh İsmail Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
21 DEH-NÂME (HATÂYÎ) Hatâyî, Şâh İsmail Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
22 NASÎHAT-NÂME (HATÂYÎ) Hatâyî, Şâh İsmail Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
23 DÎVÂN (RAHMETÎ) Rahmetî, Tebrîzî Araş. Gör. Dr. Orhan Baldane
Görüntüle
24 DÎVÂN (YÛSUF) Yûsuf, Yûsif, Yûsuf Big/Bey Ustaclu, Yûsuf Big/Bey Çavuşlu Araş. Gör. Dr. enes ilhan
Görüntüle
25 DÎVÂN (PİR KULI BİG) Pir Kulı Big Araş. Gör. Fatih UĞUR
Görüntüle