- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sâdıkî-i Kitâbdâr - Madde Yazarı: Doç. Dr. Emrullah Yakut
- Eser Yazılış Tarihi:1010/1601-1602'ten önce
- Yazıldığı Saha:Azerbaycan
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:10/11/2022
KASÂYİD Ü GAZELİYYÂT-I TÜRKÎ (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR)
şiirlerSâdıkî-i Kitâbdâr (d. 940/1532 - ö. 1022/1613-1614)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Sâdıkî’nin, Külliyât’ında Mecma’u’l-Havâs adlı tezkiresinin ikinci kısmının arkasında yer alan Türkçe şiirleri. Türkçe şiirler 2 kaside, 40 gazel, 1 sâkînâme, 1 terkîb-bend ve 1 kıt’adan oluşmaktadır (Çınarcı 2012: 821-822). Bir başka araştırmacı ise kaside sayısını 5, sâkînâme sayısını 2 olarak belirtmektedir (Muhtârî vd. 1401: 245). Sâdıkî’nin Türkçe şiirlerinden ilk defa bahseden Turhan Gandjei makalesinde şairin Doğu Türkçesiyle yazdığı 7 ve Batı Türkçesiyle yazdığı 5 gazele yer vermiştir. 2012 yılında ise Çınarcı, şairin 12 gazelini, kasîdeler ve sâkînâmenin bir bölümünü, kıt’a ve terkîb-bendin ilk beyitlerini neşretmiştir.
Şairin 1070/1602 yılında yetmiş yaşlarındayken eserlerini toplayıp Külliyât hâline getirdiği dikkate alındığında Türkçe şiirlerinin de bu tarihten önce kaleme alındığı söylenebilir. Şairin şiirlerinde Çağatay, Azerbaycan ve Türkiye Türkçesini rahat bir şekilde kullandığı görülmektedir (Gandjei 1971: 21-22). Sâdıkî'nin ilk kasidesi şitâiye, ikinci kasidesi Hz. Ali’yi vasfeden bir mehdiyedir (Çınarcı 2014). Kıt’a ise bir Korçıbaşı’yı (silahlı Kızılbaş süvarilerinin komutanı, Safevî döneminde vezir-i a’zamdan sonra gelen en yüksek makam) hicveder.
Şairin biyografisi için bk. "Sâdıkî-i Kitâbdâr". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sadikii-kitabdar
Eserden Örnekler
Göz yaşım verme nem-i âh-i seher-gâhlara
Yanar eflâk köngülden çekilen ahlara
Koyma hâlî gözümi şem’-i ruhung ‘aksinden
Koysalar ‘ayb degül şem’ nazar-gâhlara
Gayr dutdı etegüng sâ’idingi öpmek içün
Devlet el vermese yeg himmeti kütâhlara
Derd-i dil hublara hâcet-i izhâr degül
‘Arz-i hâl eyleme sen seng-dil agâhlara
Sâdıkî söyleme zühhâda kadeh keyfini [sen]
Reh-i meyhâneni gösterme bu gümrâhlara (Gandjei 1971: 24)
Kaynakça
Çınarcı, Mehmet Nuri (2012). "Sadıki-i Efşarın Tebriz Milli Kütüphanesindeki Külliyatı ve Türkçe Manzumeleri". Turkish Studies 7 (3): 813-835.
Gandjei, Tourkhan (1971). "Sâdıkî-i Afşar’ın Türkçe Şiirleri". Türkiyat Mecmuası 16: 19-26.
Muhtârî, M., Mihrî, B., & Pûrulhâs, Ş. (1401). "Mu’arrifî ve Sebk-şinâsî-i Feth-nâme-i Sâdıkî Beg Afşâr". Sebk-şinâsî-i Nazm u Nesr-i Fârisî 15 (74): 239-262.
Sâdıkî Beg Efşâr. (y.t.y.). Kânûnu’s-Suver. Kitâbhâne ve Müze-i Millî-yi Melik. 6325/4.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MECMÂ'Ü'L-HAVÂS (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Oğuzhan Kuşoğlu |
Görüntüle | ||
2 | BAKİYYE-İ TEZKİRETÜ'Ş-ŞU'ARÂ-İ MECMA'ÜL-HAVÂS | Bilinmiyor | Doç. Dr. Mehmet Nuri Çınarcı |
Görüntüle | ||
3 | MÜNŞE’ÂT-I TÜRKÎ VÜ FÂRİSÎ (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Mehmet Nuri Çınarcı |
Görüntüle | ||
4 | ZÜBDETÜ'L-KELÂM (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
5 | GAZELİYYÂT (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
6 | KITA’ÂT Ü EŞ’ÂR-I MÜTEFERRİKA (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
7 | RUBÂ’İYYÂT (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
8 | NESÂYİH Ü HİKÂYÂT-I MANZÛM (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
9 | MU'AMMEYÂT-I BE-NÂM-I ŞU'ARÂ (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Araş. Gör. Songül Akboğa |
Görüntüle | ||
10 | MESNEVÎ-İ FETİH-NÂME /ABBAS-NÂME/ CENG-NÂME/ ŞEH-NÂME-İ SÂDIKÎ (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
11 | RİSÂLEÎ DER-BÂB-I EŞ'ÂR-I FEYZÎ/ RİSÂLE-İ SEHVÜ'L-LİSÂN DER-BÂB-I EŞ'ÂR-I FEYZÎ (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
12 | KANÛNÜ'S-SUVER (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
13 | RİSÂLE-İ HAZİYYÂT (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
14 | MERSİYE TERKİB-İ BEND (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
15 | TERKÎB-BEND BE-TERTÎB-İ HURÛF (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (CÂHÎ) | Câhî, İbrâhîm Mîrzâ | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
17 | HADÎKATÜ'S-SÜ'EDÂ (FUZÛLÎ) | Fuzûlî | Filiz Kılıç |
Görüntüle | ||
18 | MENÂKIB (GARİBÎ) | Garîbî | Prof. Dr. İsrafil Babacan |
Görüntüle | ||
19 | DÎVÂN (GARÎBÎ) | Garîbî | Prof. Dr. İsrafil Babacan |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (HATÂYÎ) | Hatâyî, Şâh İsmail | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
21 | DEH-NÂME (HATÂYÎ) | Hatâyî, Şâh İsmail | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
22 | NASÎHAT-NÂME (HATÂYÎ) | Hatâyî, Şâh İsmail | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (RAHMETÎ) | Rahmetî, Tebrîzî | Araş. Gör. Dr. Orhan Baldane |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (YÛSUF) | Yûsuf, Yûsif, Yûsuf Big/Bey Ustaclu, Yûsuf Big/Bey Çavuşlu | Araş. Gör. Dr. enes ilhan |
Görüntüle | ||
25 | DÎVÂN (PİR KULI BİG) | Pir Kulı Big | Araş. Gör. Fatih UĞUR |
Görüntüle |