KASÂ'İD VE MÜNŞE'ÂT VE MÜRÂSELÂT (İDRÎS)
mensur ve manzum mektuplar
İdrîs, İdrîs-i Bitlisî (d. 856-861?/1452-1457? - ö. 921, 927, 930, 971?/1515, 1521, 1523, 1564?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


İdrîs-i Bitlîsî tarafından mensur ve manzum olarak yazılmış Farsça mektupları ihtiva eden eser. Mektuplar; Osmanlı padişahları, çeşitli devlet adamları ve bazı âlimler hakkında yazılmış ve Bitlîsî tarafından yine aynı çevreden olan muhataplarına gönderilmiştir (Özcan 2000: 487; Genç 2007: XXII; Akçay 2021). Eserin ana gövdesini İdrîs-i Bitlîsî’nin kasideleri oluşturmaktadır. Müellifin az sayıdaki mektubunu ihtiva eden bu eserin sadece Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi Koleksiyonuna kayıtlı bir nüshası tespit edilmiştir (Kırlangıç 1995: 29; Aksoy 2021: 21). Söz konusu yazma, 250 varaktan müteşekkil olup içinde Türkçe yazılmış farklı risalelerden oluşmaktadır. Kasâ'id ve Münşe'ât ü Mürâselât, bu risale mecmuasının 135-150 (Dikici 2019: 269) veya 136-150 (Eldib 2019: 97)  varakları arasında yer almaktadır.

Somia Eldib, Kasâ'id ve Münşe'ât ü Mürâselât’ın 952/1545 yılında İstanbul’da İdrîs bin Hüsâmeddîn Alî el-Bitlîsî (İdrîs-i Bitlîsî) tarafından yazılmış olduğunu belirtmiştir (2019: 97). Eldeki veriler göz önünde bulundurulduğunda Eldib'in bahsettiği 952/1545 tarihinin eserin telif değil, istinsah tarihi olması ihtimali daha yüksek görünmektedir. Nitekim Vural Genç de eserin 952/1546 yılında Muhammed b. Bilâl tarafından istinsah edildiği (2007: XXII) görüşündedir. Kasâ'id ve Münşe'ât ü Mürâselât’ın içinde yer aldığı mecmuadaki risalelerin talik ve nestalik gibi farklı hatlarla yazılmış olması, eserin türü gereği farklı zamanlarda farklı kişiler tarafından istinsah edildiğini akla getirmektedir. Eserle ilgili henüz müstakil bir çalışma yapılmamıştır. 

Nâsirin biyografisi için bk. "İdrîs, İdrîs-i Bitlisî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/idris-idrisi-bitlisi 

Kaynakça


Akçay, Gülçiçek (2021). "İdrîs, İdrîs-i Bitlisî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/idris-idrisi-bitlisi  [Erişim tarihi: 05.12.2021]

Aksoy, İdris (2021). İdrîs-i Bidlisî’nin Selîmnâme’sinin Tahkik ve Tercümesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.

Başaran, Orhan (2000). İdrîs-i Bitlisî’nin Heşt Bihişt’inin Hâtime’si (Metin-İnceleme-Çeviri). Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.

Dikici, Recep (2019). “Bitlisli Âlimler ve Devlet Adamları”. Tarihi ve Kültürel Yönleriyle Bitlis: II. (Ed. Mehmet İnbaşı; Mehmet Demirtaş). Ankara: Bitlis Eren Üniversitesi Yay. 267-285.

Eldib, Somia (2019). Süleymaniye Kütüphanesindeki Arapça Münşeât Mecmualarının Kâtiplik Müessesesi ve Belge Düzenlenmesindeki Rolü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi.

Genç, Vural (2007). İdrîs-i Bitlîsî, Heşt Bihişt: Osman Gazi Dönemi (Tahlil ve Tercüme). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi.

İdrîs-i Bitlîsî (952). Kasâ'id ve Münşe'ât ü Mürâselât. Süleymaniye Kütüphanesi. Esad Efendi Koleksiyonu. Nu. 01888-04/891-5. vr. 135-150.

Kırlangıç, Hicabi (1995). İdrîs-i Bitlîsî: Selîm Şâhnâme. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi.

Özcan, Abdülkadir (2000). "İdrîs-i Bitlisî". İslam Ansiklopedisi. C. 21. İstanbul: TDV Yay. 485-488.

Yıldırım, Muhammed İbrahim (2010). İdrîs-i Bitlisî’nin Heşt Behişt’ine Göre Fatih Sultan Mehmed ve Dönemi. Doktora Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


OKTAY, ADNAN. "KASÂ'İD VE MÜNŞE'ÂT VE MÜRÂSELÂT (İDRÎS)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kasa-id-ve-munse-at-ve-muraselat-idris. [Erişim Tarihi: 05 Ekim 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MECMÛ'A-İ MÜNŞE'ÂT (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
2 RİSÂLE-İ HAZÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
3 TERCEME VE NAZM-I HADÎS-İ ERBA'ÎN (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
4 MÜNÂZARATÜ’S-SAVM VE’L-ÎD / MÜNÂZARA-İ RÛZE VE ÎD (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
5 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
6 ŞERH-İ KASÎDE-İ HAMRİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Dr. Öğr. Üyesi MUHAMMET İNCE
Görüntüle
7 MÜNÂZARA-İ IŞK BÂ-AKL (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
8 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
9 SELÎM-NÂME (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
10 Mecmû'atü’l-Münşe'ât İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
11 CÂMASB-NÂME (ABDÎ) Abdî, Mûsâ Prof. Dr. Müjgân Çakır
Görüntüle
12 TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Görüntüle
13 RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Öğretmen Ece Ceylan
Görüntüle
14 NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz Doç. Dr. Recep Uslu
Görüntüle
15 DÎVÂN (ADLÎ) Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM
Görüntüle
16 DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
17 DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
18 DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) Âfitâbî Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
19 DÎVÂN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
20 HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle