- Yazar Biyografisi (TEİS)
İdrîs, İdrîs-i Bitlisî - Madde Yazarı: Doç. Dr. ADNAN OKTAY
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mecmua
- Yayın Tarihi:08/02/2022
KASÂ'İD VE MÜNŞE'ÂT VE MÜRÂSELÂT (İDRÎS)
mensur ve manzum mektuplarİdrîs, İdrîs-i Bitlisî (d. 856-861?/1452-1457? - ö. 921, 927, 930, 971?/1515, 1521, 1523, 1564?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
İdrîs-i Bitlîsî tarafından mensur ve manzum olarak yazılmış Farsça mektupları ihtiva eden eser. Mektuplar; Osmanlı padişahları, çeşitli devlet adamları ve bazı âlimler hakkında yazılmış ve Bitlîsî tarafından yine aynı çevreden olan muhataplarına gönderilmiştir (Özcan 2000: 487; Genç 2007: XXII; Akçay 2021). Eserin ana gövdesini İdrîs-i Bitlîsî’nin kasideleri oluşturmaktadır. Müellifin az sayıdaki mektubunu ihtiva eden bu eserin sadece Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi Koleksiyonuna kayıtlı bir nüshası tespit edilmiştir (Kırlangıç 1995: 29; Aksoy 2021: 21). Söz konusu yazma, 250 varaktan müteşekkil olup içinde Türkçe yazılmış farklı risalelerden oluşmaktadır. Kasâ'id ve Münşe'ât ü Mürâselât, bu risale mecmuasının 135-150 (Dikici 2019: 269) veya 136-150 (Eldib 2019: 97) varakları arasında yer almaktadır.
Somia Eldib, Kasâ'id ve Münşe'ât ü Mürâselât’ın 952/1545 yılında İstanbul’da İdrîs bin Hüsâmeddîn Alî el-Bitlîsî (İdrîs-i Bitlîsî) tarafından yazılmış olduğunu belirtmiştir (2019: 97). Eldeki veriler göz önünde bulundurulduğunda Eldib'in bahsettiği 952/1545 tarihinin eserin telif değil, istinsah tarihi olması ihtimali daha yüksek görünmektedir. Nitekim Vural Genç de eserin 952/1546 yılında Muhammed b. Bilâl tarafından istinsah edildiği (2007: XXII) görüşündedir. Kasâ'id ve Münşe'ât ü Mürâselât’ın içinde yer aldığı mecmuadaki risalelerin talik ve nestalik gibi farklı hatlarla yazılmış olması, eserin türü gereği farklı zamanlarda farklı kişiler tarafından istinsah edildiğini akla getirmektedir. Eserle ilgili henüz müstakil bir çalışma yapılmamıştır.
Nâsirin biyografisi için bk. "İdrîs, İdrîs-i Bitlisî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/idris-idrisi-bitlisi
Kaynakça
Akçay, Gülçiçek (2021). "İdrîs, İdrîs-i Bitlisî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/idris-idrisi-bitlisi [Erişim tarihi: 05.12.2021]
Aksoy, İdris (2021). İdrîs-i Bidlisî’nin Selîmnâme’sinin Tahkik ve Tercümesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
Başaran, Orhan (2000). İdrîs-i Bitlisî’nin Heşt Bihişt’inin Hâtime’si (Metin-İnceleme-Çeviri). Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Dikici, Recep (2019). “Bitlisli Âlimler ve Devlet Adamları”. Tarihi ve Kültürel Yönleriyle Bitlis: II. (Ed. Mehmet İnbaşı; Mehmet Demirtaş). Ankara: Bitlis Eren Üniversitesi Yay. 267-285.
Eldib, Somia (2019). Süleymaniye Kütüphanesindeki Arapça Münşeât Mecmualarının Kâtiplik Müessesesi ve Belge Düzenlenmesindeki Rolü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi.
Genç, Vural (2007). İdrîs-i Bitlîsî, Heşt Bihişt: Osman Gazi Dönemi (Tahlil ve Tercüme). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi.
İdrîs-i Bitlîsî (952). Kasâ'id ve Münşe'ât ü Mürâselât. Süleymaniye Kütüphanesi. Esad Efendi Koleksiyonu. Nu. 01888-04/891-5. vr. 135-150.
Kırlangıç, Hicabi (1995). İdrîs-i Bitlîsî: Selîm Şâhnâme. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi.
Özcan, Abdülkadir (2000). "İdrîs-i Bitlisî". İslam Ansiklopedisi. C. 21. İstanbul: TDV Yay. 485-488.
Yıldırım, Muhammed İbrahim (2010). İdrîs-i Bitlisî’nin Heşt Behişt’ine Göre Fatih Sultan Mehmed ve Dönemi. Doktora Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MECMÛ'A-İ MÜNŞE'ÂT (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
2 | RİSÂLE-İ HAZÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
3 | TERCEME VE NAZM-I HADÎS-İ ERBA'ÎN (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
4 | MÜNÂZARATÜ’S-SAVM VE’L-ÎD / MÜNÂZARA-İ RÛZE VE ÎD (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
5 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
6 | ŞERH-İ KASÎDE-İ HAMRİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Dr. Öğr. Üyesi MUHAMMET İNCE |
Görüntüle | ||
7 | MÜNÂZARA-İ IŞK BÂ-AKL (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
8 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
9 | SELÎM-NÂME (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
10 | Mecmû'atü’l-Münşe'ât | İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
11 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
12 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
13 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
14 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
18 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
19 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
20 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |