- Yazar Biyografisi (TEİS)
Abdülkâdir Kadri, İzzet-zâde - Madde Yazarı: Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz
- Eser Yazılış Tarihi:1315/1897-98
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Hikâye (Öykü)
- Yayın Tarihi:13/02/2022
KADRİYE HANIM'IN HİKÂYESİ (ABDÜLKÂDİR KADRİ)
hikâyeAbdülkâdir Kadri, İzzet-zâde (d. ?/? - ö. ?/?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
İzzet-zâde lakabıyla bilinen Abdülkâdir Kadri'nin eseri. Yazar, hakkında ayrıntılı bilgi bulunmayan müelliflerindendir. Bursa Rehberi, Bursa Tarihi Kılavuzu, Enbiyâ ve İslâm Târîhine Hazırlık adlı eserlerinin 1327-1330 / 1909-1912 yılları arasında Bursa’da basılmış olması sebebiyle Bursa’da yaşadığı ve bu tarihlerden sonra Bursa’da vefat ettiği tahmin edilebilir (Arslan 2014). Kaynaklarda eserlerinin isminden başka bir bilgiye rastlanmayan Abdülkâdir Kadri’nin Sa’âdet-i Âile Kadriye Hanım’ın Hikâyesi adlı eseri, Bursa’da basılan eserlerinden farklı bir tarzda, hikâye olarak yazılmıştır. 1315 / 1897-98 yılında İstanbul’da Hacı Hüseyin Efendi matbaasında basılmış olan eser, 23 sayfadır.
“Kadriye, henüz yedi-sekiz yaşlarında uzun saçlı, kara kaş ve gözlü tombul tombul gâyet güzel sevimli bir yavrucaktır.” cümlesiyle başlayan hikâye, Kadriye’nin yaşam öyküsünü, aile yaşantısını, aldığı eğitim, terbiye ve kültürü ihtiva etmektedir. Eserde yetim olan Kadriye’nin iyi bir aile tarafından yetiştirilerek evlendirilmesi, çoluk çocuğa karışması ve saçı ağarmış bir ihtiyar olana kadarki süreç ele alınır. Kadriye’nin isminden başka hiçbir isme eserde yer verilmemesi, hikâyede yer alan diğer karakterlerin Kadriye’nin kızı, Kadriye’nin oğlu, Kadriye’nin beyi olarak adlandırılması ve hikâyede olay örgüsünün hiçbir çatışma ihtiva etmemesi dikkat çekicidir. Bu hususlar sebebiyle müellifin, “sa’âdet-i aile”nin tesisi için gerekli unsurları eserinde vurguladığını ve kendi düşüncelerini dile getirmek için hikâyeyi bir araç olarak kullandığını, bu tarzda pek başarılı olamadığını ve döneminde yankı bulmadığını söylemek mümkündür.
Şairin biyografisi için bk. “Abdülkâdir Kadri, İzzet-zâde, İzzet-zâde”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abdulkadir-kadri-izzetzade
Eserden Örnekler
Kadriye on yaşına girince mektebden çıkarıldı. İkmâl-i tahsili içün bir mu’allime bulundu. İstimdâdı sâyesinde az zamân içinde çok tahsîl etdi. Güzel okudu. Güzel yazdı. Annesinden güzel dikiş, güzel biçki gördü. Hele makine ile dikiş dikmekde küçüklüğüyle berâber büyük mahâret göstermeğe başladı. Dadısından yemek pişirmek de öğrendi. Mûsîkîye de ziyâdesiyle hevesi vardı. Esâsen insânda her neye olursa olsun merâk olursa o şey’e muvaffak olması tabî’îdir. Meşk etdiği şarkıları güzel güzel okuyor, ud üzerinden küçük tombul ellerinin ucunda hareket eden mızrâbın çıkardığı tatlı sadâyı tatlı tatlı dinletiyordu. (Abdülkâdir Kadri: 1315: 3)
…
Kadriye on üçüncü sâl-i hayâtını ikmâl ediyordu. Artık evde görülecek işlere hizmetçi lâzım değildir. Bu küçük hânım hizmetçi kızlar varken mu’âvenet sûretiyle yemek pişiriyor, elbise biçiyor dikiyor, ortalığı süpürüyordu. Mahalleden bir kıza elbise biçilmek lâzım geldi mi, doğru Kadriye’ye koşuyorlar, Kadriye’den örnek alıyorlardı. Küçük lâkin büyük bir ev hânımı olmak isti’dâdını hâ’iz olan bu meleğin güzelliğinden ziyâde ahlâkının husûsiyle mütenâsib olmayacak derecede idâre-i âile içün gösterdiği tedbîrlerinin herkes hayrânı idi. Bunun içün herkes kendisini seviyordu. (Abdülkâdir Kadri: 1315: 4).
Kaynakça
Abdülkâdir Kadri (1315). Saadet-i Aile. Kadriye Hanım’ın Hikâyesi. İstanbul: Hacı Hüseyin Efendi Matbaası.
Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2002). “Abdülkadir Kadri”. C. I. Ankara: AKM Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
2 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
3 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
4 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
5 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
6 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
7 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
9 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |