KADRİYE HANIM'IN HİKÂYESİ (ABDÜLKÂDİR KADRİ)
hikâye
Abdülkâdir Kadri, İzzet-zâde (d. ?/? - ö. ?/?/?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


İzzet-zâde lakabıyla bilinen Abdülkâdir Kadri'nin eseri. Yazar, hakkında ayrıntılı bilgi bulunmayan müelliflerindendir. Bursa Rehberi, Bursa Tarihi Kılavuzu, Enbiyâ ve İslâm Târîhine Hazırlık adlı eserlerinin 1327-1330 / 1909-1912 yılları arasında Bursa’da basılmış olması sebebiyle Bursa’da yaşadığı ve bu tarihlerden sonra Bursa’da vefat ettiği tahmin edilebilir (Arslan 2014). Kaynaklarda eserlerinin isminden başka bir bilgiye rastlanmayan Abdülkâdir Kadri’nin Sa’âdet-i Âile Kadriye Hanım’ın Hikâyesi adlı eseri, Bursa’da basılan eserlerinden farklı bir tarzda, hikâye olarak yazılmıştır. 1315 / 1897-98 yılında İstanbul’da Hacı Hüseyin Efendi matbaasında basılmış olan eser, 23 sayfadır.

“Kadriye, henüz yedi-sekiz yaşlarında uzun saçlı, kara kaş ve gözlü tombul tombul gâyet güzel sevimli bir yavrucaktır.” cümlesiyle başlayan hikâye, Kadriye’nin yaşam öyküsünü, aile yaşantısını, aldığı eğitim, terbiye ve kültürü ihtiva etmektedir. Eserde yetim olan Kadriye’nin iyi bir aile tarafından yetiştirilerek evlendirilmesi, çoluk çocuğa karışması ve saçı ağarmış bir ihtiyar olana kadarki süreç ele alınır. Kadriye’nin isminden başka hiçbir isme eserde yer verilmemesi, hikâyede yer alan diğer karakterlerin Kadriye’nin kızı, Kadriye’nin oğlu, Kadriye’nin beyi olarak adlandırılması ve hikâyede olay örgüsünün hiçbir çatışma ihtiva etmemesi dikkat çekicidir. Bu hususlar sebebiyle müellifin, “sa’âdet-i aile”nin tesisi için gerekli unsurları eserinde vurguladığını ve kendi düşüncelerini dile getirmek için hikâyeyi bir araç olarak kullandığını, bu tarzda pek başarılı olamadığını ve döneminde yankı bulmadığını söylemek mümkündür.

Şairin biyografisi için bk. “Abdülkâdir Kadri, İzzet-zâde, İzzet-zâde”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abdulkadir-kadri-izzetzade 

Eserden Örnekler


Kadriye on yaşına girince mektebden çıkarıldı. İkmâl-i tahsili içün bir mu’allime bulundu. İstimdâdı sâyesinde az zamân içinde çok tahsîl etdi. Güzel okudu. Güzel yazdı. Annesinden güzel dikiş, güzel biçki gördü. Hele makine ile dikiş dikmekde küçüklüğüyle berâber büyük mahâret göstermeğe başladı. Dadısından yemek pişirmek de öğrendi. Mûsîkîye de ziyâdesiyle hevesi vardı. Esâsen insânda her neye olursa olsun merâk olursa o şey’e muvaffak olması tabî’îdir. Meşk etdiği şarkıları güzel güzel okuyor, ud üzerinden küçük tombul ellerinin ucunda hareket eden mızrâbın çıkardığı tatlı sadâyı tatlı tatlı dinletiyordu. (Abdülkâdir Kadri: 1315: 3)

Kadriye on üçüncü sâl-i hayâtını ikmâl ediyordu. Artık evde görülecek işlere hizmetçi lâzım değildir. Bu küçük hânım hizmetçi kızlar varken mu’âvenet sûretiyle yemek pişiriyor, elbise biçiyor dikiyor, ortalığı süpürüyordu. Mahalleden bir kıza elbise biçilmek lâzım geldi mi, doğru Kadriye’ye koşuyorlar, Kadriye’den örnek alıyorlardı. Küçük lâkin büyük bir ev hânımı olmak isti’dâdını hâ’iz olan bu meleğin güzelliğinden ziyâde ahlâkının husûsiyle mütenâsib olmayacak derecede idâre-i âile içün gösterdiği tedbîrlerinin herkes hayrânı idi. Bunun içün herkes kendisini seviyordu. (Abdülkâdir Kadri: 1315: 4).

Kaynakça


Abdülkâdir Kadri (1315). Saadet-i Aile. Kadriye Hanım’ın Hikâyesi. İstanbul: Hacı Hüseyin Efendi Matbaası.

Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2002). “Abdülkadir Kadri”. C. I. Ankara: AKM Yay.

Atıf Bilgileri


Hocaoğlu Alagöz, Kadriye. "KADRİYE HANIM'IN HİKÂYESİ (ABDÜLKÂDİR KADRİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kadriye-hanim-in-hikayesi-abdulkadir-kadri. [Erişim Tarihi: 25 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
2 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
4 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
5 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
6 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
7 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
8 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle