Aksaray’da bir medresede müderrislik  ve Denizli, Malatya, Sivas, Hama, Amasya, Çorum, Kars gibi birçok şehirde kadı olarak görev yapmış olan Hasan Rızâyî'ye ait olan eser. Manzum ve mensur birçok eseri bulunan müellifin Osmanlı coğrafyasındaki kadılık merkezlerini listelediği bu eseri İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi İbnülemin Koleksiyonu 2928 numarada "Şair Rızâyî Adına İlahiler" ismiyle kayıtlıdır. Eserde 17. yüzyıl Osmanlı’sındaki kadılık merkezlerine alfabetik sırayla yer verilmiştir. Eser beş varaktan mürekkep olup nestalik hatla kaleme alınmıştır (Cankurt 2015: 222). Eser, 1063/1652-53 yılında İstanbul’da tamamlanmış; müstensih Osman bin Ramazan tarafından 1148/1735-36 senesinde tebyîz (temize çekme) edilmiştir (Cankurt 2015: 222). Yazar eseri kaleme alarak ihmale düşmeden şeriatı icra etmek, şeriata hizmet etmek ve Allah’tan son nefeste güzel bir hal üzere olmayı dilediğini amaçladığını belirtmiştir:

Manzum-mensur karışık olan eserde, kadılık merkezleri elif harfinden başlayarak alfabetik olarak sıralanmış, harfler arasındaki geçişlerde ise nazımlara yer verilmiştir. Rızâyî, manzum kısımdan sonra mensur olarak kadılık merkezlerinin isimlerini tek tek sıralarken bazılarında merkezlerin bağlı olduğu sancaklara ilişkin bilgi de verilmiştir. Müellifin, yer yer, anılan merkezlerin iklimi hakkında kısa yorumlar yaptığı da görülmektedir. “Harfü’lelif” başlığıyla verilen kısımda elif’le başlayan yer isimleri listelenmiş manzûm beyitlerden sonra "Harfü’l-yâ" başlığı altında Yorgan Taraklı, Yalvaç, Yabanâbâd (Ankara), Yedi Dîvân (Bolı), Ya‘kûb Beg, Yagmur Deresi, Yârhisâr (Burusa), Yenişehir (Burusa) isimli merkezleri sıralayarak eserini sonlandırmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Rızâî, Hasan Rızâî-i Aksarayî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rizai-hasan-rizaii-aksarayi