İSTİMDÂD (GİRİDÎ AHMET MUHTAR)
şiir
Giridî Ahmed Muhtar Efendi (d. 1264/1847 - ö. 1328/1910)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Giritli Ahmed Muhtar Efendi’nin medhiye türünde ve kaside nazım şekli ile kaleme aldığı manzume. Eser naʻt ile başlamaktadır. Bundan sonra eserde 12 başlık yer almaktadır. Buna göre kaside nazım şekli ile yazılan eserin bölümleri ve beyit aralıkları şöyledir: 1-35. beyitler na’t; 36-56. beyitler şefaatnâme; 57-72. beyitler tevhîd; 73-84. beyitler tazarruname; 85-95. beyitler Hz. Ebû Bekir’e medhiye; 96-106. beyitler Hz. Ömer’e medhiye; 107-117. beyitler Hz. Osman’a medhiye; 118-128. beyitler Hz. Ali’ye medhiye; 129-140. beyitler Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’e medhiye; 141-162. beyitler Muhacir ve Ensar’a medhiye; 163-177. beyitler Muhyiddin İbnü’l-Arabî’ye medhiye; 178-195. beyitler Abdülvehhâb eş-Şaʻrânî’ye medhiye; 196-222. beyitler Sultan II. Abdülhamid’e medhiye (Ahmed Muhtar 1304: 2-47; Kayaokay 2021: 24).

222 beyitten oluşan eser,  aruzun "fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilün" kalıbı ile yazılmıştır. Eserin kapağında yer alan kıtadan hareketle kaside Sultan II. Abdülhamid’e (1842-1918) ithafen yazılmıştır (Ahmed Muhtar 1304: 1; Kayaokay 2021: 22). Eser, Prof. Dr. Fuat Sezgin Kütüphanesi Seyfettin Özege Koleksiyonu’nda yer alan nüshaya göre 1304/1886-1887 yılında İstanbul Matbaa-i Cerîde-i Askeriyye’de yayımlanmıştır. Eserin ikinci baskısı 1312/1894-1895 yılında İstanbul Mahmud Bey Matbaası’nda İstimdâd ve İntibâh-ı Kalb adı ile yayımlanmıştır. Seyfettin Özege Koleksiyonu’nda eserin ilk baskısından 3 nüsha olup bunlar 6653 SÖ 1304; 1887; T811.219 G565i H1304; 23244 SÖ 1304; 1887 numarada kayıtlıdır. İkinci baskısı ise toplam 5 nüsha olup bunlar 42373 NE 1895 1312; 42374 NE 1895 1312; 6654 SÖ 1312; 1895; 6654 SÖ 1312; 1895; MK 546 SÖ 1312 numarada kayıtlıdır. Bunların dışında İBB Atatürk Kitaplığı ile Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kütüphanesinde de nüshaları mevcuttur. Eser yayımlanmıştır (Kayaokay 2021).

Eser sahibinin biyografisi için bk. “Muhtâr, Ahmed Muhtâr Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/muhtar-ahmed-muhtar-efendi

Eserden Örnekler


Her işinde mazhar-ı tevfîk-i Rabbânî ola

Görmesün âmâli âsâr-ı te’ehhürden nişân


Avn ü te’yîd-i ezel olsun muʻîn ü rehberi

Her ne sûya şevket ü ikbâl ile olsa revân


Leşker-i İslâm ola her yerde mansûru’l-ʻalem

Düşmen-i dîn ağlasun mü’minler olsun şâdumân


Pây-mâl-i satvet olsun dâ’imâ aʻdâ-yı dîn

Görmesün rûy-ı keder düşmen yüzünden mü’minân


Kaplasun başdan başa dünyâyı nûr-ı şevketi

Zulmet-i gamda esîr olsun ser-â-pâ düşmenân (Ahmed Muhtar 1304: 31-32).

Kaynakça


Mektûbî-i Seraskerî Ahmed Muhtar. (1304). İstimdâd. İstanbul: Matbaa-i Cerîde-i Askeriyye.

Kayaokay, İlyas. (2021). Şeyhülharem Mütefekkir ve Şâir Giritli Ahmet Muhtar Hayatı Sanatı ve Manzum Eserleri İstimdâd-İntibâh-ı Kalb-Mecâl-i Fikret (İnceleme-Metin-Tıpkıbasım). Ankara: Sonçağ Akademi.

Atıf Bilgileri


Keleş, Reyhan. "İSTİMDÂD (GİRİDÎ AHMET MUHTAR)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/istimdad-giridi-ahmet-muhtar. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 İNTİBÂH-I KALB (GİRİDÎ AHMET MUHTAR) Giritli Ahmed Muhtar Efendi Doç. Dr. Reyhan Keleş
Görüntüle
2 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
3 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
4 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
5 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
6 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
7 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
8 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
9 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
10 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
11 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle