Mehmed Cemâl’in manzum ve mensur parçalardan oluşan eseri. Müellif hakkındaki bilinenler İnşirâh’ın kapağında yer alan “münşe’ât-ı küttâb-ı askeriyye me’zûnlarından” şeklindeki ifadeden ibarettir. Eser, aruzun “mef’ûlü mefâ’ilün fe’ûlün” kalıbıyla yazılmış manzum bir mukaddimeyle başlamaktadır. Bu mukaddimede şair, kendisi ve şiiri hakkında bilgiler vermektedir. Buna göre tabiat, şairi çok duygulandırmaktadır. Özellikle gece vakti onu mutlu etmektedir. Ayın doğuşunu çok sevmektedir ve bu vakitlerde yazmaktan hoşlanmaktadır. Ardından Mehmed Cemâl; güneşin doğuşu ve batışına ve son bahar mevsimine dair hislerine yer vermektedir. Çalışmanın önemini vurgulayıp hatalarının bağışlanması umuduyla mukaddimeyi sonlandırmaktadır.

Eserdeki nesir örneklerinin çoğu mensur şiirlerden oluşmaktadır. Bununla birlikte Victor Hugo’nun iki manzumesi nesir olarak tercüme edilmiştir. Eserdeki mensur parçalar sırasıyla şunlardır: Mehtâb, Bir Şâm-ı Latîf, Lamartin’in Zemîn-i İfâdesi, Jan Jak Ruso’nun Bir Gecesi, Victor Hugo’nun Bir Manzûmesi, Victor Hugo’nun Diğer Bir Manzûmesi, Sukût-ı Evrâk, Muvâfakat-ı Tabî’at, Merhamet, Sirus’un Nasîhatleri, Cümel başlığı altında beş özdeyiş.

İnşirâh’taki gazel, mesnevi ve murabba gibi nazım şekilleriyle kaleme alınan şiirler ise şunlardır: Âsî Çocuğun Nedâmeti, Şikâyet, İnşirâh, Vatan, Şevk-i Şâm-ı Tevhîd, Kıt’a (Alaybeyizâde Nâcî tarafından şairin Hazan ismiyle yazmış olduğu esere dairdir.), Küçük Bir Manzûme, Su-i İtizâr. Bu manzumelerden, özellikle Âsî Çocuğun Nedâmeti, Şikâyet ve Vatan yenilikçi olarak addedilebilir. Eserin dili sade ve anlaşılır olmakla birlikte eserde yer yer Farsça üçlü tamlamalara da yer verilmiştir. Şairin aruzu uygulamada başarılı olduğunu söylemek mümkündür.

Eser, 1305/1887 yılında, İstanbul’da Matbaa-i Amire’de basılmıştır ve 38 sayfadan oluşmaktadır.