Tam ismi Mecmûatü’l-İnsâniye fî Mârifeti’l-Vahdâniyye olan eser. Hacimli bir kitaptır. İbrahim Hakkı, bu eseri yüz kırk kitaptan üç lisan üzerine topladığını söyler. İslam ansiklopedisinde 140 kitap ibaresi geçerken Amil Çelebioğlu’nda 160 kitap ibaresi zikredilmektedir. Eser 1763’de tamamlanmıştır. Antoloji şeklinde yazılmış bir eserdir. Arapça, Farsça ve Türkçe’den seçilen şiirler tasavvûfî ve didaktik tarzda yazılmıştır (Külekçi 2002: 39). Bununla beraber edebi mahiyetteki örnekler de az değildir (Çelebioğlu 1988: 33). Eserin bir nüshası Süleymaniye Kütüphanesi’nde kayıtlıdır. Birinci bölümü oluşturan Arapça şiirlerin olduğu kısım (yk. 2 a _ 9b ), yirmi Arapça kitaptan yararlanılarak hazırlanmıştır. Bu bölümde Zeburdaki "Fatlubni" suresinin Arapça manzum tercümesi, Cüneyd-i Bağdadî, Zeynelabidin vs.nin kasideleri, muhammesleri bulunmaktadır. Eserin en geniş bölümü olan ikinci bölümde Farsça şiirler vardır (yk. ıAb - 287b). Bu bölümde: Gazneli Hakim Senit, Feridüddin-i Attar, Mevlana, Şâhidî, Şeyh Uzletî, Hâfız, Mağribî, Hakanî, Nizamî, Hüsrev, Enverî, Feyyaz, Hilâlî,, Molla Câmî, Hayâlî, Hüseyin Vâiz Kâşifî, Ömer Hayyam, Akşemseddin vs.¬ nin divanlarından, mesnevilerinden ve muhtelif eserlerinden seçilmiş parçalar yer almıştır. Üçüncü bölümü Türkçe şiirler oluşturmaktadır (yk. 288b . 340a ). Bu kısımda: Fuzûlî'nin Divanından, Leyli ve Macnun’undan, Hamdullah Hamdi'nin Yusuf ile Zeliha'sından, Yunus Emre 'den, Taşlıcalı Yahya'nın Gencîne-i Râz ve Şah u Geda'sından, Niyazi-i Mısrî Divan'ından, Süleyman Çelebi'nin Mevlid'inden, Fehim Divanından, Nef'î, Nabi Divan ve mesnevilerinden vs. şiirlere yer verilmiştir. İbrahim Hakkı bu tercihleri yaparken sadece şairlere ve muhtevaya değil, şekil hususiyetlerine de dikkat etmiştir. Bu türdeki eserleri onun üç dilden çeşitli konularda yüzlerce eseri gördüğünü hatta incelediğini göstermesi yönünden ayrıca onun ilim, kültür ve edebi seviyesini ortaya koymada yardımcı olması dolayısıyla önemlidir (Çelebioğlu 1988: 33-34-35). Bu eserle ilgili en kapsamlı çalışma Amil Çelebioğlu’nun Erzurumlu İbrahim Hakkı kitabı (1988) ve Numan Külekçi’nin aynı adı taşıyan Erzurumlu İbrahim Hakkı kitaplarıdır (2002). Ayrıca İslam ansiklopedisinde Mustafa Çağrıcı tarafından yazılan İbrahim Hakkı Erzurumî maddesinde de bu eserle ilgili bilgilere değinilmiştir.

Şairin biyografisi için bk. “Erzurumlu İbrahim Hakkı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hakki-erzurumlu-ibrahim-hakki