- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sâmî, Abdurrahmân Paşa - Madde Yazarı: Prof. Dr. Abdullah Eren
- Eser Yazılış Tarihi:1290/1873-74
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Münşeat
- Yayın Tarihi:07/11/2021
İNŞÂ-YI SÂMÎ (SÂMÎ)
müşeat, şiirlerSâmî, Abdurrahmân Paşa (d. 1206/1792 - ö. 1296/1881)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Abdurrahman Sâmî Paşa’nın bir takım resmî ve gayriresmî yazıları ile bazı şiirlerinin yer aldığı eser. Eserin birinci kısmında resmî makamlara, devlet adamları ve dostlarına yazılmış maruzat, istirham, teşekkür, tebrik, takdim, takriz, teselli, taziye ve hasbihâl gibi konuları ihtiva eden elli beş adet münşeat metni bulunmaktadır. Metinlerde süslü nesir tarzı hâkimdir. Muhataba iletilmek istenen maslahat, duygu ve düşünceler söz hünerleri ile süslenerek sanatlı bir şekilde yansıtılır. Arapça ve Farsça kelime ve ibareler ağırlıktadır. Cümleler oldukça uzundur. Yer yer Farsça, Arapça ve Türkçe manzum parçalardan faydalanılır. Metinler nesir ve hitabet sanatının güzel örneklerinden olmanın yanı sıra yazarın hayatı, çevresi, dostları, dönemindeki devlet işleri, sosyal ve tarihi olaylar vb. hakkında pek çok bilgiyi de barındırmaktadır. Eserin ikinci kısmında Paşa’ya ait şiirlerden iki na't, iki kaside, on beş tarih, bir nazm, on iki gazel ve altı müstakil beyit yer almaktadır.
Eser 1290/1873-74 tarihinde Sâmî Paşa’nın oğlu Necib Bey tarafından hazırlanarak ‘birinci cüz’ kaydıyla 90 sayfa olarak bastırılmıştır. Necib Bey, eserin takdim kısmında babasının memuriyetleri esnasındaki maruzat ve muhatabalarını ikinci bir cüzde düzenleyip bastıracağını ifade etmektedir. Bununla birlikte ilgili cüzün basılıp basılmadığına dair bir bilgiye ulaşılamamıştır.
Şairin biyografisi için bk. “Sâmî, Abdurrahmân Paşa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sami-abdurrahman-pasa
Eserden Örnekler
Sadr-ı Esbak Merhûm Âlî Paşa’ya Yazılan Tezkire Sûretidür
Tayy-ı mesâfe-i ömr-i müste’âr iden pîrân-ı köhne-zamânın demîde-i mer’â-yı âmâli olan veledân-ı tâze-nihâli meblağ-i rüşd ü sedâda resîde ve âb-yârî-i feyz-i Bârî ile ser-sebz ü kâmet-keşîde oldukda mağrûs-ı gülşen-serây-ı dîn ü devlet olup devha-i bâr-âver-i hayr-hidmet olması tarîk-i mes’adet-barîkini ictibâ vü ihtiyâr şâhid-i gül-rusâr-ı ecr-i dünyâ vü ukbâyı der-kenâr etmekdir (Abdurrahmân Sâmî Paşa 1290: 19).
Gazel
Gonce-i la’lin tebessüm-rîz iken güldür bana
Hand-i şîrînin dahi âvâz-ı bülbüldür bana
Mest-i nâzım bilmedim bu hâlet-i ruhsârını
Koklasam bahşende-i keyfiyyet-i müldür bana
Dest-şûy oldum der-i meyhâneden çekdim ayâg
Tekyegeh şimdengerü bâb-ı tevekküldür bana
Gam yemem kaldımsa hicr-i yâr ile bî-berg ü bâr
Mîve-i vaslın viren nahl-i tahammüldür bana
Pây-mâl etmekde saff-ı hâsid-i bed-tıyneti
Sâha-i nazm içre hâmem hayl-i düldüldür bana
Dergeh-i Sâmî-i Hakdan cerr-i âmâl etmeğe
Âsumân zencîr-i âhım ile keşküldür bana (Abdurrahmân Sâmî Paşa 1290: 85).
Kaynakça
Abdurrahmân Sâmî Paşa (1290). İnşâ-yı Sâmî. İstanbul.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | [DÎVÂNÇE] (SÂMÎ) | Sâmî, Abdurrahman Paşa | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
2 | KİŞVER-İ DERÛN (SÂMÎ) | Sâmî, Abdurrahman Paşa | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
3 | RUMÛZÜ’L-HİKEM (SÂMÎ) | Sâmî, Abdurrahmân Paşa | Prof. Dr. Abdullah Eren |
Görüntüle | ||
4 | SERGÜZEŞT-İ SÂMÎ (SÂMÎ) | Sâmî, Abdurrahman Paşa | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
5 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
6 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
7 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
8 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
9 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
10 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
11 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
13 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |