- Yazar Biyografisi (TEİS)
Râcî, Hüseyin Râcî Efendi, Karinabadlı - Madde Yazarı: Bahir Selçuk
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:11/02/2022
İLZÂM-I AVÂM (RÂCÎ)
mesneviRâcî, Hüseyin Râcî Efendi, Karinabadlı (d. ?/? - ö. 1319/1901)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Hüseyin Râci Efendi’nin Zağra’da vakıf yöneticiliğinde bulunduğu sırada kaleme aldığı İlcâm-ı Hısâm’ın devamı niteliğindeki mesnevisi. Eser, müellifin kendi el yazısıyla yazdığı müsvedde hâlindeki defterde İlcam-ı Hısâm’dan hemen sonra yer almaktadır. Hem konu hem de şekil olarak İlcâm-ı Hısâm’ın devamı niteliğinde olan manzume, mesnevi nazım şekliyle ve aruzun "mef’ûlü mefâ’ilün fe’ûlün" kalıbıyla yazılmıştır. 47 beyitten oluşan manzumenin son beytinin bir mısraı eksiktir.
RâcÎ, bu manzumede İlcâm-ı Hısâm’dan farklı olarak sadece maruz kalınan ithamlara cevap vermiş, daha somut deliller ortaya koymuştur. İlzâm-ı Avâm’da tevhit, dua, mukaddime gibi bölümler bulunmamaktadır. Şair, ithamda bulunan kişi ve veya kişileri doğrudan muhatap alarak giriş yapmaktadır. Vakfın alacaklı ve borçlu olduğu kişiler ismen zikredilmekte, alınacak ve verilecek miktarlar beyan edilmektedir. Maddi durumları iyi olmadığı için borçlarını ödeyemeyen kişilerin yanında maddi durumları iyi olduğu hâlde borcunu ödemeyen kişilerin de olduğunu belirten şair, bu kişilerden durumu iyi olmayanları mazur görmekte durumu iyi olduğu hâlde borcunu ödemeyenleri de şiddetle eleştirmektedir. Manzumenin 38. beytinden sonra hatime bölümü gelmektedir. Burada, ithamlarda bulunan kişilerin niyet ve maksatlarının ifşa olduğu artık bunların sözlerine kulak verilmemesi gerektiği ifade edilmektedir.
Eser üzerine Bahir Selçuk ve Mesut Algül (2017) tarafından bir çalışma yapılmıştır.
Şairin biyografisi hakkında bk. “ Râcî, Hüseyin Râcî Efendi, Karinabadlı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/raci-huseyin-raci-efendi-karinabadli
Eserden Örnekler
Gayra dil uzatma hey yalelli
Evkâfı yiyenler işte belli
Ez-cümle birisi Mîr Sâdık
Borcu yedi bin guruşdan artık
Dîger o zavallı Sâdık Ağa
Üç bindir anın da borcu hâlâ
Etmekde bu iki dûn-himmet
Erkân-ı cemâ’âti mezemmet
Borcun ödemez temerrüdünden
Bir hayr işi yok te’annüdünden
Kendileri vakfa borçlu suçlu
Buğz etmede gayra suçlu güçlü
Evvelki anûd ikinci ahmak
Meş’ûm-kadem misâl-i laklak
Söylenmeleri berâ-yı ağrâz
Kinlenmeleri o müzmin emrâz
Maksadları hey’et ola fâriğ
Zimmetleri kalsın ol mebâliğ
Tahsîli asîr haylî pâra
İflâs ile uğradı hasâra
Durmuş Beğ ü vârisâtı borcu
On bin idi yandı yok ‘ilâcı
Dört bin şu kadar da Hâcı Begde
Yok çâresi batdı ol mekilde
Sarrâc Hâcı Emîn de gitdi
Tâm bin guruş idi hîç etdi
Medyûn Ömer Ağa-zâdeler hem
Üç bin mi nedir iyice bilmem
Bin olsa gerek Selîm Ağa’da
Sessiz gezinen iki arada (Selçuk ve Algül 2017:193-194).
Kaynakça
Hüseyin Raci Efendi. İlcâm-ı ‘Avâm. (Prof. Dr. Yüksel İnel, Şahsi Kütüphane)
Selçuk, Bahir, Mesut Algül (2017). “Hüseyin Râci’ Efendi’nin İlcâm-ı Hısâm ve İlzâm-ı ‘Avâm’ı”. Littera Turca. 3 (4):168-196.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | BEDRİKA (HÜSEYİN RÂCÎ EFENDİ) | Râcî, Hüseyin Râcî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi mesut algül |
Görüntüle | ||
2 | DÎVÂNÇE (RÂCÎ, HÜSEYİN RÂCİ EFENDİ) | Râcî, Hüseyin Râcî Efendi, Karinabadlı | Dr. Öğr. Üyesi mesut algül |
Görüntüle | ||
3 | ESER-İ AŞK (RÂCÎ) | Râcî, Hüseyin Râcî Efendi, Karinabadlı | Bahir Selçuk |
Görüntüle | ||
4 | HİCRET-NÂME (RÂCÎ) | Râcî, Hüseyin Râcî Efendi, Karinabadlı | Diğer Enes Alim |
Görüntüle | ||
5 | İLCÂM-I HISÂM (RÂCÎ) | Râcî, Hüseyin Râcî Efendi, Karinabadlı | Bahir Selçuk |
Görüntüle | ||
6 | TÂRÎHÇE-İ VAK'A-İ ZAĞRA (RÂCÎ) | Râcî, Hüseyin Râcî Efendi, Karinabadlı | Diğer Enes Alim |
Görüntüle | ||
7 | TELHÎSÜ'L-İNŞÂ (RÂCÎ, HÜSEYİN RÂCİ EFENDİ) | Râcî, Hüseyin Râcî Efendi, Karinabadlı | Dr. Öğr. Üyesi mesut algül |
Görüntüle | ||
8 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
9 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
10 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
11 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
12 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
13 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
14 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
16 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |