IKDÜ’L-FERÎD FÎ İLMİ’T-TEVHÎD (İBN ARABŞÂH)
kelâm ilmine dair manzum risale
İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî (d. 25 Zilkâde 791/15 Kasım 1389 - ö. 15 Receb 854/24 Ağustos 1450)

ISBN: 978-9944-237-87-1


İbn Arabşâh'ın kaleme aldığı kelâm ilmine dair Arapça manzum risale. İbn Arabşâh’ın, Timur (1370-1405) tarafından Semerkant’a getirilen ulema arasında yer alan Seyyid Şerîf Cürcânî (ö. 816/1413)’nin ders halkasına dâhil olduğu ve kendisinden kelâm alanında dersler aldığı bilinmektedir. Daha sonraları 825-841/1422-1428 yılları arasında Dımaşk’taki ikameti esnasında hac kervanıyla şehre gelen Ebû Abdullâh Muhammed el-Buhârî (ö. 841/1438)’ye mülazım olan müellif, ondan da kelâma ve çeşitli ilimlere dair dokuz yıl kadar ders okumuştur. İbn Arabşâh, kelâm alanında kaleme aldığı Ikdü’l-Ferîd fî İlmi’t-Tevhîd isimli eseri işte bu ilmî birikimin bir neticesi olarak yazmıştır. Manzum ve muhtasar bir metin olan eserin kaç beyit olduğu bilinmemekle birlikte, İbn Tagrîberdî eserden on sekiz beyti vefeyatında aktarmaktadır. Aruz vezninde ve mukayyed revi ile yazılmış olan manzume Kahire'nin ilim çevrelerinde çok rağbet görmüştür. Pek çok ilim halkasında ders metni olarak okutulan eserin bizzat müellifinden İbn Hacer el-Askalânî (ö. 852/1449), İbn Tagrîberdî (ö. 874/1470) ve Sehâvî (ö. 902/1497) gibi isimler okumuş ve kendisinden icazet almıştır. İbn Tagîberdî eserden bölümleri el-Menhelü’s-Sâfî ve’l-Müstevfî ba'de’l-Vâfî isimli vefeyâtında aktarmış; Sehâvî, ed-Dav’ü’l-Lâmi' li Ehli Karni’t-Tâsi' adlı meşhur tabakatında bu eseri İbn Arabşâh’ın ikamet ettiği Salâhiyye Hankah’ında kendisinden okuduğunu kaydetmiştir. Sehâvî, İbn Arabşâh’ın Salâhiyye Hankah’ında bu eseri kendi hattıyla kaleme aldığını ve kendisine ders halkalarında okutması için icazet verdiğini belirtmiştir. Eserin yazma nüshaları günümüze ulaşmamıştır. Manzumenin eldeki kısmı üzerine yapılmış bir çalışma da belirlenememiştir.

Şairin biyografisi için bk. “İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ibn-arabsah-ahmed-bin-muhammed 

Kaynakça


İbn Tagrîberdî (1984). el-Menhelü’s-Sâfî ve’l-Müstevfî ba´de’l-Vâfî. C. 1-12. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyeti’l-Âmme li’l-Kitâb.

Kâtip Çelebi (1971). Keşfü’z-Zünûn an Esâmi’l-Kütüb ve’l-Fünûn. C. 1-2. Ankara: MEB Yay.

Mecdî Efendi (1853) Şekâik Tercümesi. İstanbul: Dârü’t-Tıbaâti’l-Âmire.

Sehâvî, Şemseddîn (2003). ed-Dav’ü’l-Lâmi´li Ehli Karni’t-Tâsi´. C.1-12. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye.

Temîmî, Takiyüddin Abdülkadir (1983). Tabakâtü’s-Seniyye fî Terâcimi’l-Hanefiyye. C.1-4. Riyad: Dârü’r-Rifâî.

Yuvalı, Abdülkadir (1999). “İbn Arabşâh, Şehâbeddin”. İslâm Ansiklopedisi. C. 19. İstanbul: TDV Yay. 314-315.

Atıf Bilgileri


Kaya, Büşra Sıdıka. "IKDÜ’L-FERÎD FÎ İLMİ’T-TEVHÎD (İBN ARABŞÂH)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/ikdu-l-ferid-fi-ilmi-t-tevhid-ibn-arabsah. [Erişim Tarihi: 18 Ekim 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 UKÛDÜ’N-NASÎHA (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Dr. Büşra Sıdıka Kaya
Görüntüle
2 MİR’ÂTÜ’L-EDEB (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî ismail Aksoyak
Görüntüle
3 HİTÂBÜ’L-İHÂBİ’N-NÂKIB VE CEVÂBÜ’Ş-ŞİHÂBİ’S-SÂKIB (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Dr. Büşra Sıdıka Kaya
Görüntüle
4 TERCÜME-İ CÂMİ’U’L-HİKÂYÂT (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
5 TERCÜME-İ TEFSÎR-İ EBU’L-LEYS (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜMÂNÜ’L-MÜTERCEM Bİ-MÜNTEHİ’L-EREB FÎ LUGÂTİ’T-TÜRK VE’L-ACEM VE’L-ARAB (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Dr. Büşra Sıdıka Kaya
Görüntüle
7 TA’BÎRÜ’L-KÂDİRÎ TERCÜMESİ (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Dr. Büşra Sıdıka Kaya
Görüntüle
8 ACÂ’İBÜ’L-MAKDÛR FÎ NEVÂ'İBİ AHBÂRİ'T-TEMÛR (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Araş. Gör. Dr. Nagehan KÜÇÜKYILDIZ
Görüntüle
9 FÂKİHETÜ’L-HULEFÂ VE MÜFÂKEHETÜ’Z-ZUREFÂ (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî ismail Aksoyak
Görüntüle
10 GURRETÜ’S-SİYER FÎ DÜVELİ’T-TÜRKİ VE’T-TATAR (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Dr. Büşra Sıdıka Kaya
Görüntüle
11 CİLVETÜ’L-EMDÂHİ’L-CEMÂLİYYE FÎ HULLETEYİ’L-ARÛZİ’L-ARABİYYE (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Dr. Büşra Sıdıka Kaya
Görüntüle
12 MUKADDİME Fİ’N-NAHV (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Dr. Büşra Sıdıka Kaya
Görüntüle
13 HİKÂYÂT FÎ ETRÂK (İBN ARABŞÂH) İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî Dr. Büşra Sıdıka Kaya
Görüntüle
14 CÂMASB-NÂME (ABDÎ) Abdî, Mûsâ Prof. Dr. Müjgân Çakır
Görüntüle
15 TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Görüntüle
16 RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Öğretmen Ece Ceylan
Görüntüle
17 NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz Doç. Dr. Recep Uslu
Görüntüle
18 DÎVÂN (ADLÎ) Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM
Görüntüle
19 DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
20 DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
21 DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) Âfitâbî Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
22 DÎVÂN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
23 HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle