Abdülhak Hâmid Tarhan’ın yazdığı üçüncü tiyatro eseri. İçli Kız, beş fasıllık bir dramdır. Yazarı tarafından beş fasıl olarak tertip edilen eser 29 meclisten oluşur. Eserin kapağında “Tiyatro tarzında yazılmış bir hikâyedir” ibaresi vardır. Abdülhak Hâmid, İçli Kız’ı Sadaret Mektubî kaleminde Hatemî Efendi odasında bulunduğu sırada yazmıştır. Abdülhak Hâmid, İçli Kız’ı yazmaktaki maksadını “izdivaç muhabbetin mezarıdır kavl-i hakîmânesinin bir misal-i musavvirini arzetmek” şeklinde izah etse de eseri bu amaç çerçevesinde okumak mümkün değildir. Eserde bu düşünceyi destekler çok az şeye rastlanır. Abdülhak Hâmid, eserin merkezine koyduğunu söylediği evliliğin muhabbetin mezarı olduğu anafikrini ancak cılız birkaç cümle ile ifade eder ve söylediğini uygulama noktasında başarısız görülür. İçli Kız’ı bir kadının (Râife’nin) kıskançlık, şehvet ve para hırsı ile neler yapabileceğinin anlatılması şeklinde okumak daha doğru olacaktır. Bu eserin yazılmasında Namık Kemal’in Zavallı Çocuk ile Recaizâde Mahmut Ekrem’in Vuslat isimli eserlerinin büyük etkisi vardır. Eserlerin konusundan şahıs kadrosuna kadar pek çok unsurunda göz ardı edilemeyecek benzerlikler hemen dikkat çeker. Bu benzerlikler sadece üç eserle sınırlı kalmamış aynı dönem ve sonraları yazılacak eserlerde yaygın bir konu ve tip oluşumunu da beraberinde getirmiştir. Önem arz eden diğer bir durum ise verem temasının ve veremli tiplerin tiyatro eserlerinden romanlarımıza sıçrayarak uzunca bir süre Türk edebiyatında kendine yer edinmiş olmasıdır. Abdülhak Hâmid, İçli Kız’da belli başlı şu konuları ele almıştır: Okumamış kadınların kendilerine olan zararlarının yanında evlendikleri eşleri için de zararlı olduklarını söyleyerek bireyden topluma doğru kadının eğitimi meselesi üzerine eğilir. Batılılaşmanın topluma yansıyan yüzü olan alafrangalığın yanlış anlaşılmasına dikkat çeker. İçli Kız’da da halk hikâyelerinden, masallardan yararlanarak bazı motifleri kullanır.

Eserin iki baskısı vardır. İçli Kız, 1875 yılında yayımlanmış ve gördüğü rağbet üzerine aynı yıl içerisinde iki baskısı yapılmıştır. Basiret matbaasında basılan bu iki baskı arasında şekil ve muhteva bakımından bazı farklılıklar vardır. Sonradan yapılan baskı birincisinden daha küçük boyutlarda basılmış, bu vesile ile sayfa sayısı artmıştır. İki baskı arasındaki en mühim fark ise birinci baskıda yer alan bazı kısımların ikinci baskıda çıkarılmış olmasıdır. Özellikle Namık Kemal’in Zavallı Çocuk ile Recaizâde Mahmut Ekrem’in Vuslat isimli eserlerinin ve kahramanları Şefika ve Vuslat’ın isimlerinin geçtiği bölüm çıkarılmıştır. Abdülhak Hâmid, İçli Kız’ın yazılmasına tesir eden örnekleri böylelikle gizlemek istemiştir.

Abdülhak Hâmid Tarhan’ın biyografisi için bk. "Abdülhak Hamit Tarhan". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/tarhan-abdulhak-hamit