Rüsumat Emanetinden Mehmet Tahir Münif'in yazdığı 217 sayfalık 8 perdelik bir tiyatro eseri. Bu eser yanlışlıkla  Rüsumat Emanetinden Mehmet Tahir Münif'le aynı dönemde yaşayan Münif Paşa'ya mal edilmiştir. Asıl yazarın hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Özellikle Münif Paşa, Bursalı Mehmet Tahir, Menemenlizade Mehmet Tahir, Malumatçı Mehmet Tahir, Kadızade Mehmet Tahir gibi aynı dönemde yaşamış kişilerle isim benzerliğinin olması Mehmet Tahir Münif'in hayatına dair ayrıntıların tespit edilmesini zorlaştırmıştır. Yine de yazarı Rüsumat Emanetindeki memuriyet hayatına dair kayıtlardan takip etme imkanı bulunmaktadır.   

İbret yahut Hak Yerini Bulur adıyla düzenlenmiş olan eser, yazarın tiyatro hakkındaki görüşlerinin yer aldığı bir mukaddime, sekiz perdelik metin ve sonuç bölümünden oluşur. Başlığından anlaşılacağı gibi, okuyucuya mesaj verme kaygısının ağır bastığı didaktik nitelikteki eser, aynı zamanda geleneksel anlatılardan izler taşıdığı, kişileri iyi ve kötü olarak sunduğu için tipik bir Tanzimat dönemi tiyatrosu örneğidir. 

Gülnaz ve Mazlum'un arasındaki aşkın ve zorluklara rağmen birbirlerine kavuşmalarının anlatıldığı eser iyilerin kazandığı, kötülerin ise cezasını bulduğu bir melodram gibidir. Merkezde aşk konusu bulunsa da aşkın yanı sıra cehalet, sadakat, kadın olmak, mirasyedilik, aileler arası çatışma ve dönemin siyasi bazı sorunlarını da işleyen bir eserdir. Kitabın başındaki şahıs listesinde "derebeyzade" olarak verilen Abdurrahman Bey ile "ayandan biri" olarak gösterilen Ahmet Efendi arasında eser boyunca bir güç çatışması anlatılmaya çalışılır. Ayrıca haydut ve eşkıyalar da eserde kötülükleri yapan huzuru bozan kişiler olarak öne çıkar.      

Eserde konuşma dilinin özellikleri görülmekle birlikte kişilerin monologlarında yabancı sözcük ve tamlamaların çoğaldığı bölümler bulunmaktadır. Dilin ağırlaşması kişilerin iç dünyalarının anlaşılmasını zorlaştırmaktadır. Uzun tasvirler ve monologlar, kişilerin iyi ve kötü olarak kategorilenmesi eseri gerçeklikten yer yer uzaklaştırsa da aşk konusuyla birlikte ele aldığı konular bakımından zengin bir içerik sunduğu için dikkate değer bir eserdir.

Eser, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar’dan temin edilmiştir. Mehmet Tahîr Münîf'in "İbret" Adlı Tiyatrosu başlıklı yüksek lisans tezinde Bülent Ayanoğlu tarafından günümüz alfabesine aktarılmıştır.

Münif Paşa'nın biyografisi için bkz. "Münif Paşa", Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/munif-pasa