Hz. Peygamber ile Ebu Cehil’in güreşini konu edinen sembolik hikâye. Mesnevi nazım şekliyle kaleme alınmış olan eser, Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi, Seyfettin Özege Yazma Kitaplar Salonu, Agâh Sırrı Levend Yazmaları, nu. ASL 594 Mc 52'ye kayıtlı yazmanın 5b-12b yaprakları arasında yer alan tek nüshasına göre 269 beyitten oluşmaktadır. Söz konusu nüshanın 1020 yılı Zilhicce ayının başında (Şubat 1612) istinsah edildiği bilinmekle birlikte, eserin yazım tarihi bilinmemektedir. Aruzun "fâ'ilâtün fâ'ilâtün fâ'ilün" kalıbıyla yazıldığına atıf bulunmakla birlikte 11'li hece veznine uygunluğu da söz konusudur. Türk dili tarihi açısından kayda değer dil hususiyetlerini barındıran eser, tek olay örgüsü etrafında kurgulanmış ve genel mesnevi kurallarına uyumlu bir düzen içerisinde kaleme alınmıştır. Mesnevide hamdele, salvele, ana metin, hatime ve dua bölümlerini görmek mümkündür. Halk tipi mesnevilerden olan mesnevinin sonunda Tursun Fakı’nın eserin/anlatının anlatıcısı, aktarıcısı ve yazarı olduğuna açık bir gönderme vardır. Bu durumda dönem itibariyle bu eserin halk arasında meclislerde okunan ve halka erdemli bireyler olma noktasında örneklem sunan bir metin olduğu söylenebilir.

Hikâyenin özeti kısaca şöyledir:  İnsanlığın karanlıklarda olduğu bir dönemde Hz. Peygamber dünyaya gelir. Onunla aynı zaman diliminde kırk kişi daha doğar. Çevresindekilerle uyumlu bir kişilik olan Hz. Peygamber bir gün arkadaşlarıyla birlikte gezintiye çıkmak ister. Ancak onunla aynı dönemlerde doğmuş ve hem kendisi hem de çevresiyle sürekli kavgalı olan Ebû Cehil ve arkadaşları buna engel olur. Aralarında büyük bir kavga çıkar. Ebû Cehil yenilgiye uğrar. Bunun intikamını almak için babasına yalan bilgiler verir ve Hz. Peygamber’le güreş için izin alır. Ebû Cehil’in planı; bir meydanda herkesin davetli olduğu bir zamanda Hz. Peygamber’i güreşte yenerek toplum içinde küçük düşürmektir. Ancak yapılan güreş müsabakası sonrası Ebû Cehil yenilir ve amacına ulaşamaz. Mesnevi, üst metinde Hz. Peygamber ile Ebû Cehil’in güreşini konu edinmektedir. Ancak eserin sonunda anlatıcı, bu hikâyenin sembolik olduğunu ifade eder. Bu bağlamda Hz. Peygamber’in akıl, Ebû Cehil’in ise nefsin temsili olduğu eserde esasında akıl ve nefsin mücadelesi konu edilmiştir.

Tursun Fakı’nın bu mesnevisi Amil Çelebioğlu tarafından tanıtılmış (2018) ve Ahmet İçli tarafından yayımlanmıştır (2021).

Şairin biyografısı için bkz. “Tursun Fakîh, Dursun Fakîh, Tursun Fakı, Dursun Fakı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/tursun-fakih-dursun-fakih-tursun