- Yazar Biyografisi (TEİS)
İsmail Safa - Madde Yazarı: Bahir Selçuk
- Eser Yazılış Tarihi:1308/1891
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:08/11/2021
HUZ MȂ SAFȂ (İSMÂİL SAFÂ)
şiirlerİsmail Safa (d. 1867 - ö. 24 Mart 1901)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Şair-i Mâderzâd unvanıyla anılan İsmail Safâ'nın şiirlerinden oluşan eseri. İsmail Safâ, Sünûhât adlı eserinden sonraki şiirlerini Huz Mâ Safâ adlı eserinde bir araya getirmiştir. “Pederimin Ȃsȃrı” ve “Kendi Ȃsȃrım” bölümlerinden oluşan eserin ilk kısmında Safâ, babası Mehmed Behcet Efendi’nin şiirlerine, ikinci kısımda ise kendi şiirlerine yer vermiştir. Şair, “Mukaddime” başlığı altında kendisini şiir yazmaya teşvik eden Muallim Naci Efendi’ye teşekkür eder. Edebiyat zevkini kendisinden aldığını belirttiği babası hakkında bilgi verir. Babasının Taif’te kendi dağınık çalışmalarını göstererek “Oğlum! Şunları beyâza çek! Sonra ararsın!” dediğini aktarır. Bu şiirlerin kaybolmasına gönlü razı olmayan şair, babası Mehmed Behcet’in divan şiiri geleneği çerçevesinde kaleme aldığı 22 gazel, 2 kaside, 3 nazm, 1 mesnevi, 1 muhammes, 14 kıt'a-i kebire, 6 kıta, 1 beyit ve 2 mısraa yer verir. Şiirlerde genellikle âşıkane ve hikemî konular işlenmiştir.
Safâ’nın kendi şiirlerine yer verdiği ikinci kısımda kaside, gazel, mesnevi, muhammes, müseddes, kıta gibi çeşitli nazım şekilleriyle yazılmış tevhit, na't, mersiye, methiye, nazire, tazmin, tarih düşürme türünde 100 civarında manzume; beyit, mısra ve mensur parçalar bulunmaktadır. Allah’ın varlığı ve birliği, Peygamber sevgisi, tabiat sevgisi, aşk, sitem, özlem gibi pek çok konun işlendiği şiirlerde canlı ve sade bir dil, samimi bir üslup göze çarpar. Bölümün sonunda "Muallim Nâcî, Mutasarrıf Celâl Efendi, Muallim Feyzî Efendi ve İbrâhîm Hakkı Efendi" tarafından yazılmış manzum takrizler bulunmaktadır. Safâ, Muallim Nâcî’nin takrizine “Mukâbelem” başlıklı bir manzume ile cevap vermiştir.
1308/1891 yılında Âlem Matbaası (Ahmed İhsân ve Şürekâsı)nda basılan eser 253 sayfadan oluşmaktadır. “Pederimin Ȃsȃrı” bölümü 3-64. sayfalar arasında, “Kendi Ȃsȃrım” bölümü 67-250. sayfalar arasında yer almaktadır. Kitabın sonundaki ilave sayfada “Hatâ-Savâb Cedveli” bulunmaktadır. Mehmed Behcet’in şiirleri Huz Mâ Safâ’da yer almayan dört gazeli (müşterek yazılmış) de eklenerek yayımlanmıştır (Selçuk, Bayrak 2015). Huz Mâ Safâ (Mehmed Behcet’in şirleriyle birlikte) İsmail Safâ’nın bütün şiirlerini ele alan çalışma içinde yayımlanmıştır (Selçuk vd. 2019).
Şairin biyografisi için bk. “İsmail Safa, Şâir-i mâder-zâd”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ismail-safa
Eserden Örnekler
Bulutlara
Bulutlara Hak bir letâfet eylemiş ihsân bulutlara
Bakdıkça bakmak istiyor insân bulutlara
Seyr et seherde levha-i garrâ-yı maşrıkı
Bak dürlü renk içinde nümâyân bulutlara
Hoşdur şükûfe-zâr-ı semâvî hakîkaten
Gül-zâr gıbta eylese şâyân bulutlara
Ürd-i behişt feyz-i resân eyledi hulûl
Yağdırdı inci dânesi nisân bulutlara
Gönlüm ki bir bediʿa-perest-i bahârdır
Olmaz mı nev-bahârda hayrân bulutlara
Ey mâh çâr-şeble mi mestûrsun bugün
Pinhân mı oldu neyyir-i tâbân bulutlara
Açdın nikâb-ı rûyunu senden hicâb edip
Der-hâl girdi mihr-i dırahşân bulutlara
Mağbûtdur o çehre-i tâbân güneşlere
Mahsûddur o zülf-i perîşân bulutlara
Gâhî senin hayâlini bâlâda görmesem
Bakmam bu aşk u şevk ile her an bulutlara
Meclûbdur bu rûh ile vicdân semâlara
Mensûbdur dü dîde-i giryân bulutlara (Selçuk vd. 2019: 127-128).
Kaynakça
İsmâil Safâ (1328/1891). Huz Mâ Safâ. İstanbul: Âlem Matbaası-Ahmet İhsân ve Şürekâsı.
Karaca, Alȃattin (2001). “İsmȃil Safȃ”. İslam Ansiklopedisi. C. 23. İstanbul: TDV Yay. 121- 122.
Selçuk, Bahir, Özcan Bayrak (2015). Mehmet Behcet ve Ahmed Vefâ’nın Şiirleri. (İnceleme-Metin-Tıpkıbasım-Sözlük). Elazığ: Manas Yayınları.
Selçuk, Bahir, Özcan Bayrak, Hasan Şener, Mesut Algül (2019). İsmâil Safâ Bütün Şiirleri Sünûhât-Huz Mâ Safâ-Mağdûre-i Sevdâ-Mevlid-i Pederi Ziyâret Mensiyyât-Hissiyyât-İntâk-ı Hakk’ın Tahmîsi (Çeviriyazı-Tıpkıbasım). İstanbul: Hiperyayın.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | SÜNÛHȂT (İSMAİL SAFA) | İsmail Safa | Bahir Selçuk |
Görüntüle | ||
2 | MAĞDÛRE-İ SEVDÂ (İSMAİL SAFA) | İsmail Safa | Öğretmen Oktay Üzel |
Görüntüle | ||
3 | MEVLİD-İ PEDERİ ZİYARET (İSMAİL SAFÂ) | İsmail Safa | Bahir Selçuk |
Görüntüle | ||
4 | HİSSİYȂT (İSMAİL SAFA) | İsmail Safa | Bahir Selçuk |
Görüntüle | ||
5 | İNTȂK-I HAKK’IN TAHMİSİ (İSMAİL SAFA) | İsmail Safa | Bahir Selçuk |
Görüntüle | ||
6 | MENSİYYȂT (İSMAİL SAFA) | İsmail Safa | Bahir Selçuk |
Görüntüle | ||
7 | VEHȂMETLİ SEVDALAR (İSMAİL SAFA) | İsmail Safa | Öğretmen Oktay Üzel |
Görüntüle | ||
8 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
9 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
10 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
11 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
12 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
13 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
14 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
15 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
16 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |