Ahmed Rıdvân’ın Doğu Edebiyatında sevilen ve çokça işlenmiş olan Hüsrev ile Şirin hikâyesini bazı değişikliklerle yeniden kaleme aldığı mesnevisi. Eserini, kendinden önce bu hikâyeyi ele alan Nizâmî (ö. 1214) ve özellikle Şeyhî (ö. 1431?)’nin tesiri altında kalarak yazan şair, ilave ettiği motifler ve canlı tasvirlerle onlardan ayrılmıştır (Tavukçu 2000: 77) (Konu özeti için bk. Şeyhî'nin Husrev ü Şîrîn'i). 

Klâsik mesnevi tertibini ana hatlarıyla yansıtan Husrev ü Şîrîn, aruzun “mefâʿîlün mefâʿîlün feʿûlün” kalıbıyla yazılmıştır. Eserin başındaki 26 beyitlik tevhidin ardından 34 beyitlik münacat, 25 beyitlik naat ve 40 beyitlik II. Bayezid methiyesi gelmektedir. Müellif, bu bölümden sonra sebeb-i telifte Husrev ü Şîrîn’i dünyada kalıcı bir eser bırakmak düşüncesi ile kaleme aldığını söyleyerek asıl hikâyeye geçmiştir. "Bu nazm-ı dil-güşâ çün rişte-i dür/  ʿAdedde altı bin üç yüz sekizdür"  mısralarından, mesnevinin 6308 beyitten oluştuğu anlaşılmaktadır. Buna mukabil Avusturya nüshası 5700, muhtelif yerlerinden bazı yaprakların koptuğu anlaşılan Almanya nüshası ise 4914 beyit tutarındadır (Levend 1966: 216).

Husrev’le Şîrîn arasında geçen maddi aşkın anlatıldığı eser, sade ve açık bir dille yazılmıştır. Müellif, metne akıcılık kazandırmak için uygun düşen yerlere 9 gazel, bir terci-i bend, bir kaside olmak üzere 11 şiir ilave etmiştir (Tavukçu 2000: 87, 119). Sultan II. Bayezid’e sunulmak üzere telif edilen Husrev u Şîrîn’in son bölümünde yer alan "Tamâm oldı çü sözüm fasl-ı gülde/Bu mısraʿ düşdi tarihi gönülde"  beytinin ikinci mısraı ebced hesabına göre 907 yılını işaret etmektedir; buradaki fasl-ı gül (ilkbahar) terkibi de dikkate alınırsa, eserin miladî 1502’de tamamlandığı söylenebilir.

Hamse sahibi şairler arasında sayılan Ahmed Rıdvan’ın, Husrev ü Şîrîn’den başka İskender-nâme, Leylâ vü Mecnûn, Rıdvâniyye, Mahzenü’l-Esrâr ve Heft-peyker adlarını taşıyan beş mesnevisi daha vardır. Ancak bunlardan dördünü (İskender-nâme, Husrev ü Şîrîn, Mahzenü’l-Esrâr ve Heft-peyker), tezkirelerde mesnevi yazdığına dair bir kayıt olmayan Hayâtî mahlaslı bir şair kendine mal etmiştir (Levend 1966: 215; Ünver 1986: 73-125; 1989: 123).

Üzerine Orhan Kemâl Tavukçu tarafından bir doktora tezi (Tavukçu 2000) hazırlanan mesnevinin, biri Almanya (Pertsch, 1889: 378-379), diğeri Avusturya’da (Dükalık Kütüphanesi Gotha Koleksiyonu Türkçe Yazmalar, pt. 19/Seetzen: Nr. 157) olmak üzere iki nüshası vardır. Almanya nüshasının fotoğraflarından oluşan bir kopya Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi’nde (ASL. 632 FI, 633 FI) bulunmaktadır (Tavukçu, 2000: 86-87).

Şairin biyografisi için bk. “Ahmed-i Rıdvân”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmedi-ridvan