Manastırlı Celâl’in sevgili tipinin bütün güzellik unsurlarını sırasıyla tasvir ettiği mesnevisi. Hüsn-i Yûsuf, Şehzade II. Selim (ö. 1574)’e sunulmuş 171 beyitlik bir mesnevidir. Bu mesnevinin arasına toplam 233 beyitlik 30 gazel yerleştirilmiştir. Böylece eserin toplam beyit sayısı 411’e ulaşmaktadır. Eserin 1-150. beyitleri arasını mukaddime, Şehzade Selîm’in övgüsü ile sebeb-i telif bölümleri oluşturur. Bunu sevgilinin güzellik unsurlarının "Der-Vasf-ı Kâkül", "Der-Vasf-ı Zülf", "Der-Vaf-ı Cebîn", "Der-Vasf-ı Ebrû" şeklinde tepeden tırnağa tek tek anlatıldığı 28 gazel ile sevgilinin bütün güzellik unsurlarının topluca değerlendirildiği 2 gazel izler. 151-171. beyitler arası ise padişah için iltifata ayrılmıştır. Eser, 7 beyitlik gazel nazım şekliyle yazılmış bir hâtimeyle son bulur.

Celâlî’nin Hüsn-i Yûsuf adlı eseri üzerine bir makale hazırlamış olan İ. Hakkı Aksoyak, giriş ve sonuç bölümünün mesnevi nazım biçimiyle yazılması ve sebeb-i telifinin bulunması bakımından eserin klasik mesnevilere benzediğini, konunun işlendiği bölümde mesnevi nazım biçimi yerine gazellerin yerleştirilmiş olmasının da Hüsn-i Yûsuf’u diğer mesnevilerden farklı kıldığını, ayrıca Hüsn-i Yûsuf’taki gibi bir bölümünün tamamen gazellerden oluştuğu bir başka mesnevi örneğine şu ana kadar rastlanmadığını, bu bakımdan Hüsn-i Yûsuf’un Türk edebiyatı içinde ender görülen bir örnek olduğunu ifade eder (Aksoyak 2007: 15).

Hüsn-i Yûsuf’un bilinen iki nüshası vardır. Bunlardan birisi İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’nde TY 1872 numarayla kayıtlıdır. Diğer nüsha ise Michigan Üniversitesi. No. 405’te yanlış olarak Celâlî Dîvânı adıyla kaydedilmiştir. İki nüsha arasındaki en önemli fark, Michigan Üniversitesindeki nüshada başlıkların bulunmamasıdır. İsmail Hakkı Aksoyak, 2007 yılında eser üzerine bir değerlendirme yazısı kaleme almıştır. Ayrıca eserin transkripsiyonlu metni, 2013 yılında Mehtap Erdoğan tarafından her iki nüsha kullanılarak hazırlanmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Celâl/Celâlî, Manastırlı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/celal-celali-manastirli