HÜMÂ VÜ HÜMÂYÛN (KARA FAZLÎ)
âşıkane mesnevi
Fazlî, Mehmed (d. ?/? - ö. 1564/971)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Kara Fazlî lakabıyla tanınan şairin Hâcû-yı Kirmânî’nin (ö.753/1352-53?) aynı adlı eserinden tercüme ettiği çift kahramanlı aşk mesnevisi. Devrinde iyi bir münşi ve güçlü, velut bir şair olarak tanınan Fazlî’nin “sitte”si olduğu söylenmekle birlikte (Latifî 2018: 412), onun mesnevilerinden elimizde olan tek örneği Gül ü Bülbül’dür. Âşık Çelebi, Hümâ vü Hümâyûn’un Fazlî’nin divan kâtipliğine başlamadan önce yazdığı ilk eseri olduğunu söyler (2018: 519). Latîfî de, mesnevinin 5000 beyit kadar olduğunu ve “recez” bahrinde yazıldığını belirtir (2015: 413). Fakat mesnevinin İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Ty. 1560’ta kayıtlı tek nüshası kayıptır. Katalogda eser Fazlî adına kayıtlıyken belirtilen numarada başka bir eser bulunmaktadır. Cemâlî’nin eserinden sonra yazılan ikinci Hümâ vü Hümâyûn olan bu eserden, elimizde sadece Latîfî’nin verdiği on beyitlik bir örnek kalmıştır (2018: 413-414).

Fazlî’nin biyografisi için bk. "Fazlî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fazli

Eserden Örnekler


Yazılmış gördi bu tasvîr-i dil-keş

Harîr-i nilgûn üzre münakkaş


Yazılmış gurreden ebrûsı garrâ

O turra sünbül-i terden mutarrâ


Geyürmiş mâha zulmetden zırıhlar

Gül üzre müşgden yazmış girihler


Dürerden dişlerin zîbende yazmış

Güneşden ruhların tâbende yazmış


İdicek ruḫların gülgûne-i âl

Kalemden tamlamış bir nokta-i hâl


Anı yazdukda üstâd-ı hünerver

İdinmiş kirpüginden kıl ḳalemler


Ruhı şemʿin yazıcak cân artmış

Gözin tatrîr iderken sihr itmiş


Feminden gerçi kim olmış nişân ol

Ṣayılur yok hisâbında hemân ol


Nice öyküne aña nakş-ı Çînî

Ne cânı var ola anuñ karîni


Kalupdur künc-i deyr içre sanemler

Ne sûretle ola aña berâber (Cânım 2018: 413-414).

Kaynakça


Âşık Çelebi (2018). Meşâ’irü’ş-Şu’arâ. (hzl. Filiz Kılıç). Ankara: KTB Yay. E-kitap. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59036,asik-celebi-mesairus-suarapdf.pdf?0.,518-521. [Erişim tarihi: 10.05.2021].

Latîfî (2018). Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. (hzl. R. Canım). Ankara: KTB e-kitap: https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/60327,latifi-tezkiretus-suara-ve-tabsiratun-nuzamapdf.pdf?0., 411-414. [Erişim tarihi: 10.05.2021].

Yazar, Sadık (2017). “Kara Fazlî’nin Eserlerine Dair Yeni Bilgiler”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 18: 525-562.

Atıf Bilgileri


HORATA, Osman. "HÜMÂ VÜ HÜMÂYÛN (KARA FAZLÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/huma-vu-humayun-kara-fazli. [Erişim Tarihi: 15 Ocak 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 LÜCCETÜ'L–ESRÂR (FAZLÎ) Fazlî Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
2 RÜBÂ'İYYÂT (FAZLÎ) Fazlî Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
3 GÜL Ü BÜLBÜL (FAZLÎ) Fazlî Prof. Dr. Gencay Zavotçu
Görüntüle
4 NAHLİSTÂN (FAZLÎ) Fazlî Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
Görüntüle
5 [DÎVÂN] (FAZLÎ) Fazlî Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özkat
Görüntüle
6 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
7 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
8 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
9 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
10 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
11 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
12 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
13 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
14 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
15 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle