19. yüzyılda yaşamış olan Nakşibendi şeyhi ve mesnevihan Mehmed Murâd Nakşibendî'nin Mevlâna Celâleddin Rumî'nin Mesnevî-i Ma’nevî isimli eserine yazdığı altı ciltten oluşan şerhi. Kısa  bir hamdele ve salveleden sonra Murâd Molla Tekkesi şeyhi olarak kendisini takdim edip ismini zikreden şarih, bahsi geçen tekkede zamanını ilim neşriyle geçirdiğini ifade edip bu çerçevede Mesnevî'yi üç defa hatmettiğini belirtir. Ara sıra Mesnevî'ye muhtasar bir şerh yazmak istediğini söyleyen şarih bazı öğrencilerinin de bu yöndeki talebi üzerine bu düşüncesini eyleme geçirdiğini ifade edip eserini kaleme almaya başladığını açıklar. Eserine verdiği ismi de zikreden şarih Mesnevî'nin Arapça olan dibacesinden başlayarak şerhine başlar. 

Mehmed Murâd Efendi'nin şerhinde, klasik şerh geleneğindeki usule uygun olarak önce beyit birimiyle kaynak metne yer verilir. Sonra metinde izaha muhtaç olduğu düşünülen bazı kelime ve ibarelere dair filolojik ve semantik açıklamalar yapılıp bazen bu açıklamalar ayet, hadis ve muhtelif kaynaklardan yapılan alıntılarla istişhad edilir. Şerhin bütünü düşünüldüğünde şerhin bu aşamasının tüm beyitlere teşmil edilmediğini belirtmek gerekir. Zira şerhte birçok beytin şerhi kısa ya da açımlanmış bir tercümeden ileri gidememektedir. Beyitteki kelimelere yönelik izahlardan sonra şerh edilen metnin nesren yapılmış tercümesini gerçekleştiren şarih bazı beyitlerin şerhinde kelimelerin okunuşunu vermekte bazen de cümlelere dair nahiv bilgisi vermektedir. Bazı beyitlerin şerhinde muhtelif kaynaklardan yapılan iktibaslar eşliğinde yapılan tercümeyi genişletip açımlamıştır (Şerh usulü hakkında ayrıntılı bilgi için bk. Güntan 2009: 86-90). 

Şerhin bir kısmını ele alan bir yüksek lisans tezi hazırlayan Zekiye Güntan, gerek şarihi gerekse de esere dair bilgi veren bazı araştırmacılar tarafından Hülâsatu'ş-Şurûh'un muhtasar bir şerh olduğu ifade ediliyorsa da yaptığı inceleme neticesinde şerhin, basit, kısa ve özet bir şerh olmadığı sonucuna vardığını vurgulamaktadır (2009: 92).

Güntan'ın tespiti ile Hülâsatu'ş-Şurûh'un birinci cildine 1255 senesinin Receb ayının 17’si (26 Eylül 1839), Çarşamba günü başlangıç yapılmış 25 Rebiyülahir 1256 (26 Haziran 1840) tarihinde bu cilt tamamlanmıştır.  26 Rebiyülahir 1256 (27 Haziran 1840) tarihinde Cuma günü yazılmaya  başlanan ikinci cilt 25 Safer 1257 (18 Nisan 1841) tarihinde sonlandırılmıştır. Yaklaşık sekiz ayda tamamlanan üçüncü cilde Rebiyülevvel 1257’de (Nisan-Mayıs 1841) başlanmış, aynı yılın 5 Muharrem’inde (16 Şubat 1842) de bu cildin şerhi tamamlanmıştır. Şerhin dördüncü cildine 12 Muharrem 1258 (23 Şubat 1842) başlanmış, aynı yılın 9 Zilhicce’sinde (11 Ocak 1843) bu cildin şerhi bitmiştir. Beşinci cildin şerhine 10 Zilhicce 1258’de (12 Ocak 1843) başlanmış 18 Rebiyülahir 1261‘de  (26 Nisan 1845) bu cilt tamamlanmıştır. 1261 yılı 20 Rebiyülahirde (28 Nisan 1845) de altıncı cildin şerhine başlanmışken bu cildin tamamlanması da bir yıldan az sürmüştür (Güntan 2009: 92-93).

Şerhin müellif nüshası İstanbul Üniversitesi Türkçe Yazmalar 6309-6314 numaralarda bulunmaktadır, bunun dışında Süleymaniye Ktp. Yazma Bağışlar 165, (1.cild), Süleymaniye Ktp. Yazma Bağışlar 168/1-4 (2 ve 5. cildler) ve  Süleymaniye Ktp. M.Arif-M.Murâd 112/1, 113/1-3-4-6 ve 240 numaralarda bulunan başka nüshaları da tespit edilmiştir (Güntan 2009: 94-95).

Hülâsatu'ş-Şurûh'un 2008-2012 yılları arasında 11 adet yüksek lisans tezine konu olduğu görülmektedir. Bu çalışmaların dışında Ömer Semiz'in 2020 yılında şerhin birinci ve ikinci ciltlerini, Karden Karakoç'un da 2021 yılında şerhin beşinci ve altıncı ciltlerini ele alan birer doktora tezine başladığı görülmektedir. 

Yazarın biyografisi için bk. "Murâd, Şeyh Hacı Mehmed Murâd". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/murad-seyh-haci-mehmed-murad