Gelibolulu Mustafa Âlî'nin çeşitli toplum kesimlerini eleştirdiği sosyal konulu tercibendi.

Kısa adıyla Hulâsatü’l-Ahvâl nüshalarda yer alan başlığıyla Hulâsatü’l-Ahvâl Der-Letâfet-i Mevâiz-i Sahîhü’l-hâl manzumesini şair,  1581-1582 yıllarında kaleme alır. Bu tercibend, hem müstakil bir eser olarak olarak hem de şairin divan nüshalarında bulunmaktadır. Manzume, 12 bentli, fe‘ilâtün mefâ‘ilün fe‘ilün vezninde, sosyal konulu bir tercibenddir. Her bentte 21 beyit yer alır. Bentlerde padişahtan başlamak üzere vezir, ulema, beylerbeyiler, defterdar, şeyh, şair, sipahiler, tımarlı asker, imam, hatip, müezzin, kâtip ve tüccar gibi çeşitli sosyal grupların durumu eleştirilir. 

Eser, aynı zamanda Âlî'nin toplumun bozulmasına karşı eleştirilerini ifade etmekten çekinmediğini göstermektedir. Âlî'nin Hulâsatü’l-Ahvâl’i tarifatlar arasında değerlendirilmektedir . Ancak Gelibolulu Âlî'nin eseri, bir yönüyle meslekleri tanıtıcı bilgi vermesi açısından tarifat özelliği taşırken; diğer yönüyle mesleklerin eleştirisini yapması ve mesleklerin hâlini anlatması yönüyle de hasbihâl özelliği gösterir. Aynı özellik Fakirî'nin Tarifat'ında da görülür. Fakirî de Tarifat'ında XVI. yüzyılın mevki sahiplerini ve çeşitli mesleklerden kişileri tanıtırken hem övgüye hem de yergiye başvurur. Dönemin çeşitli sosyal sorunlarını dile getirir. İşini gereği gibi yapmayanları hicveder .

Hulâsatü’l-Ahvâl, ilk önce İbnülemin tarafından tespit edilmiştir (Atsız 1968: 39). Tietze, Hulâsatü’l-Ahvâl'in neşrini Süleymaniye Kütüphanesi Fatih, nu:5427, 36b-40a nüshasından yapmıştır. Bu nüshada başlıklar yoktur. Ayrıca 1. ve 4. bentlerde birer beyit, 7. bent üç beyit eksiktir. Hulâsatü’l-Ahvâl’in tespit edilebilen üç nüshası vardır.  

Hulâsatü’l-Ahvâl'in nüshaları kontrolü yapılarak genişletilmiş hâli İ. Hakkı Aksoyak'ın Gelibolulu Mustafa Âlî’nin Divanları  neşrinde yer almaktadır (2006).  

Şairin biyografisi için bk. " Âlî/Çeşmî, Gelibolulu Mustafa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-cesmi-gelibolulu-mustafa