Azerbaycan ve tüm Şark edebiyatında yeni mizahi şiirin, satirik akımın kurucusu olan ve Azerbaycan sahası Türk edebiyatında millî şair olarak kabul edilen Mirza Elekber Sâbir Tâhirzâde’nin bütün şiirlerini ihtiva eden eseridir. Kısa süren neşriyat hayatı boyunca kaleme aldığı bütün eserleri dönemin dergilerinde yayınlanmış olmakla birlikte şairin sağlığında bir kitapta toplanamamış, çok istemesine rağmen kendisi eserlerini bir araya getirememiştir. Sâbir’in ölümünden kısa sonra başta Abbas Sehhet ve Celil Memmedguluzade olmak üzere pek çok aydının gayreti ve teşvikiyle şiirler bir araya getirilmiş; seçilmiş ilk baskısı 1913’te tam metni 1914’te yayımlanmıştır (Zamanov 1973; Doğru 1975; Akpınar 1994; Kafkasyalı 2003; Bayramoğlu 2003; Memmedov 2004). Sâbir’ın kullanığı takma isimlerden biri olan “Hophop”tan esinlenilerek Hophopnâme adı verilen eser daha sonra Kiril, Arap ve Latin harfleriyle Türkçe, Farsça, Rusça, Ermenice ve İngilizce olarak Bakü’de, Tebriz’de, Tahran’da, Belleville’de (Ilinois-ABD), Ankara’da, İstanbul’da, Moskova’da, St. Petersburg’da ve Leningrad’da defalarca basılmıştır (Taşkesenlioğlu 2013: 110).

Sâbir’in 1903-1911 yılları arasında başta Molla Nasreddin olmak üzere Şark-ı Rus, Heyat gibi dönemin en önemli yayın organlarında yayımladığı şiirlerinin çok büyük kısmında eğitimin önemi, halkın dini duygularıyla oynayanlar, yoksulu işçiyi ezenler, kadınların toplum içerisindeki durumu, küçük yaşta evlendirilen kızların hâli, entelektüel geçinip toplumunu ve geçmişini küçümseyenler, yeniye tamamen kapalı köhne fikirliler, İran, Osmanlı ve Arap dünyasındaki siyasi çekişmeler, Şii-Sünni; Türk-Ermeni mücadelelerini ve bölünmeleri gibi pek çok konuyu ele almış; sosyal hicivlerde bulunmuştur.

Satirik şiirlerinde ele aldığı bu konuları son derece orijinal bir üslupla ele alan şair, mizahi yaklaşım sergilemiştir. Fakat Sâbir’in mizahı kara mizah şeklindedir. Klasik söyleyişle güldürürken düşündürür. Bu şekilde hem düşüncelerini etkisini artırmış, hem toplumun beğenisini artırarak fikirlerinin yayılmasını sağlamış hem de eleştirilerine gelebilecek tepkileri azaltmaya çalışmıştır. Hatta sosyal içerikli bu ironik tarzı ile Türk edebiyatında önemli bir seviyeye ulaşmıştır denilebilir.

Sözü, eleştirdiği zihniyetin ağzından şiir söylemesi, Sâbir’in en dikkat çekici özelliklerinden biri olarak kabul edilebilir. Bu şekilde eserlerini çok daha etkili kılarak zihniyeti somutlaştırdığı ve toplumun bu somut kavramı görmesini sağladığı görülmektedir (Taşkesenlioğlu 2017: 477).

Bu şiirlerde başta Fuzûlî ve Nizâmî olmak üzere klasik Türk edebiyatının önder şahsiyetlerinden etkilenmiş, klasik tarzın gereği olarak tüm şiirlerini aruz ölçüsü ile kaleme almıştır. Gazel, mesnevi, müstezad gibi klasik nazım şekillerinden pek çok örneği barındıran eser, bununla birlikte Namık Kemal ve Recaizade Mahmut Ekrem gibi yenilikçi şairlerin şiirlerine yazılan nazireleri de içermektedir. Sâbir özellikle “Türk âlemlerinin Şekspiri” olarak ifade ettiği Namık Kemal’den etkilenmiş, millet ve hürriyete dair fikirlerinde ondan ilham almıştır (Taşkesenlioğlu ve Maden 2017: 40).

Eserde Sâbir’in daha çok şairlik hayatının ilk dönemlerinde kaleme aldığı klasik tarzdaki gazelleri ve son derece sade bir dille yazdığı çocuk şiirleri de mevcuttur. Bunların yan sıra Farsça yazdığı şiirler de bazı Hophopname’lere eklenmiştir.

Şairin biyografisi için bk. “Sâbir, Mirza Ali Ekber Tahirzade”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sabir-mirza-ali-ekber-tahirzade