HİNDİSTAN VE SVAT VE AFGANİSTAN SEYAHATNÂMESİ
seyahatname
Ahmed Hamdi, Şirvânî (d. ?/? - ö. 1308/1890)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Matematik, tabii ilimler, astronomi, fıkıh, dil, belagat, münazara, cedel ve mantık gibi alanlarda çeşitli eserler veren Şirvânlı Ahmed Hamdî Efendi’nin seyahatname türünde kaleme aldığı eseri. 1877’de II. Abdülhamid tarafından Hindistan’da şehbender (konsolos) olarak görevlendirilen Ahmed Hamdî Efendi, bu seyahati esnasında ziyaret ettiği şehirler, karşılaştığı kişiler ve şahit olduğu hadiseleri not etmiş, İstanbul’a döndüğünde de bir kitap hâline getirmiştir. Kitabında da o dönemde az tanınan Hindistan, Svat ve Afganistan şehirlerini ve bu ülkelerde yaşayan çeşitli milletlerin örf ve âdetlerini, muhtelif mezhep ve törenlerini, dinsel inançlarını teferruatlı bir şekilde anlatmıştır. Ahmed Hamdî Efendi, görüp yaşamış olduğu hadiseleri aktarırken muhayyilede derin bir tesir uyandıracak bir ifade tarzı kullanmış ve canlı üslubu ile okuyucuyu âdeta bu yolculuğa kendisi ile beraber sürüklemiştir (Hürmen 1995: 5).

Eser, 1300/1883’te İstanbul’da Mahmud Bey Matbaası’sında basılmıştır. Hindistan, Svat ve Afganistan Seyahatnâmesi Fatma Rezan Hürmen tarafından yayımlanmıştır (Hürmen 1995).

Şairin biyografisi için bk. “Ahmed Hamdi, Şirvânî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmed-hamdi-sirvani

Eserden Örnekler


İstanbuldan Azîmet

Bin iki yüz doksan dört senesi Receb-i Şerîfinin ilk penc-şenbe günü Der-Âliyye Limânında lenger-endâz olan Lyold Kumpanyası vapurlarından birine râkiben Hindistâna azîmet olundu. Yaz mevsimi olduğu cihetle ekinler ve çayırlar ile reyyân ve handân olan sevâhil ve adaların manzara-yı latîfelerinden duyulan inşirâh-ı derûn kâbil-i ta’rîf değil idi. Vapûr yolda ba’zı adalara ugrayarak yolcu ve eşyâ dengi alıp verdikten sonra doğru İzmire gidip yeni inşâ olunan rıhtımın duvarına âdeta bir kayık gibi yanaştı. O gün nısfu’l leyle kadar İzmirde lenger-endâz olup Çeşmedeki sulara gitmek için vapûru Çeşmeye uğramak üzere istikrâ etmiş olan bir çok çoluk çocukları ile berâber erkek ve kadın İzmirde bulunan Avrupalı familyaları gece beş râddelerinde vapûra doldular. Bunlar geldikten sonra gece sabâha karşı vapûr kalkıp doğruca Sakız Adası pîş-gâhına ve oradan Çeşmeye giderek ve yolcuları hemen çıkararak yola revân olup bir haylîce gittikten sonra istikâmet değiştirerek Leros Adasına yanaştı. Mezkûr adanın sekenesi ticâretle te’ayyuş eder takımdan olduklarından İskenderiyye ve Bombayda bulunan adamlarına mektûp ve eşyâ’ dengi göndermek için mezkûr Lloyd Kumpanyasının Bahr-i Sefîde giden vapûrlarını adalarına uğramak üzere bin beş yüz liraya kirâ’lamışlar imiş. Vapûr orada birkaç sâ’at durup eşyâ’ ve mektûp verip aldıktan sonra o civârda bulunan Kalimnos ve İstanköy Kos Adalarının aralarındaki boğazdan İskenderiye cânibine gitmeye gitmeye başladıkta bir azîm sallantı peydâ olup şehr-i mezkûr limanına vâsıl oluncaya değin bir haylîce sıkıntı çekildi. O gün gecesiyle berâber giderek sabâh kuşluk vakti İskenderiyye Limanına vasıl olduk […] (Hürmen 1995: 10-11).

Kaynakça


Hürmen, Fatma Rezan (hzl.) (1995). Seyahatname, (Hindistan, Svat ve Afganistan). İstanbul: Arma Yayınları.

Atıf Bilgileri


BAKA TELLİ, Şermin. "HİNDİSTAN VE SVAT VE AFGANİSTAN SEYAHATNÂMESİ". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/hindistan-ve-svat-ve-afganistan-seyahatnamesi-tees-1305. [Erişim Tarihi: 07 Temmuz 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
2 TESHÎLÜ'L-ARÛZ VE'L-KAVÂFÎ VE'L-BEDÂYÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
3 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
4 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
5 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
6 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
7 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
8 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
9 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
11 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
12 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle