Kemâl Ümmî’nin Enes b. Mâlik tarafından rivayet edilen bir hadisi nazmettiği eseri. 148 beyitten ibaret olan Hazîre-i Kuds, aruzun “mefâ’ilün fe’ilâtün mefâ’ilün fe’ilün” kalıbıyla yazılmış bir mesnevidir.

Şairin hikemî muhtevalı bu mesnevisinde belirttiğine göre ahirette cennet ve cehennem ehli birbirinden ayrıldıktan sonra Tanrı; mürseller, nebiler, veliler, şehitler ve kendisine çok ibadet edenler başta olmak üzere cennete girecekleri Adn cennetinde özel bir yer olan Hazîre-i Kuds’e yerleştirecek ve orada cemalini gösterecektir. Tanrı'nın emri üzerine Rıdvan ile Feytoş adlı huri tarafından süslenen Hazîre-i Kuds’e Hz. Peygamber yetmiş nefis hilat giyinmiş, başında saltanat tacı, elinde nurdan kamçısıyla Burak’a binmiş olarak gelecektir. Onun etrafına bütün peygamberler, şehitler, sıddıklar ve salihler toplanacaktır. Sağ yanında Hz. Âdem, ikisi arasında Hz. Ebubekir, solunda ise Hz. İbrahim ve ikisi ortasında da Hz. Ömer bulunacaktır. Arkasında Hz. Osman, önünde de elinde Liva-i Hamd olan Hz. Ali olacaktır. Hazîre-i Kuds’e gelindiğinde herkes Tanrı’nın güzelliğini ‘azamet perdesi’ arkasından görecektir. Akabinde Hz. Davud, Allah’ın emriyle nurdan bir minber üzerine çıkıp Zebur’u; daha sonra da Hz. Muhammed, Rahman suresini okuyacaktır. Ardından Allah ile cennet ehli arasındaki ‘azamet perdesi’ kalkacak ve Tanrı’nın cemalinin görülmesiyle takatler kesilip secdeye kapanılacaktır. Bundan sonra Tanrı cennet ehline, onları ebediyen cennette yaşatacağına dair sözünü yerine getirdiğini söyleyecektir. Manzume bağışlanma dileğiyle son bulmaktadır.

Eserin dili sade, anlatımı canlı ve akıcıdır. Şair, aruzu uygulamada hatalara düşse de tercüme ve şerh konusunda başarılıdır. Eski Türk şiirinde çokça rastladığımız mısra başı kafiye/ön kafiye ve mısra başı redif/ön redif Kemâl Ümmî’nin ahenk için başvurduğu ifade yollarındandır.

Hikâye-i Hazîre-i Kuds, Kemâl Ümmî Dîvânı’nın bazı nüshalarında mevcuttur. Manzume bu Dîvân üzerine yapılan doktora tezinde yer almaktadır (Sarıçiçek 1997: 749-764).

Şairin biyografisi için bk. “Kemâl Ümmî, İsmâ’îl”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kemal-ummi-ismail