Veysî’nin, dönemin yüksek ilmiye sınıfından ünlü bazı şahsiyetlere yönelik aşağılayıcı ifadeler içeren manzumesi. Klasik kaynaklarda kendisine yer bulamayan manzume, son dönem yayınlarda Hicviye adıyla yer alır (Kaya 2013:77; Çaldak 2014). Bilinen tek yazma nüshasının başında, “Şehnameci Lokman’ın dilinden Veysî Çelebi’nin manzumesi” anlamına gelen “Manzûme-i Veysî Çelebi ez-zebân-ı Lokmân-ı şehnâme-gûy” kaydı bulunmaktadır.

Hicviye’nin yazılış hikâyesinin tek kaynağı Nev’î-zâde Atâyî olayı şöyle anlatır: Molla Ahmed Efendi (ö.1009/1600) diye bilinen Şemseddin Ahmed b. Ruhullah el-Ensârî, 992/1584-85 yılında Anadolu kazaskeri olur. Geleneğe uyarak belli günlerde halka açık umumi dersler (ders-i âm) tertip eder. Henüz 23 yaşında olan Veysî ise Salih Molla Efendi’ye (ö.996/1588) mülazım olup ilk atamasını beklemektedir. Yanında stajyerliğe başladığı hocası Salih Molla Efendi ile bu dersleri takip eder. Keskin bir zekâya, eleştirel bir bakış açısına sahip olan Veysî, bu ders ve meclislerde tanık olduğu bazı durumlardan rahatsız olur. Bu toplantı ve müdavimlerini 992/1584-85 yılında dönemin resmî tarihçisi Şehnâmeci Seyyid Lokman’ın (ö.1010/1601-02) dilinden tasvir ederek hicveder. Bu hicviye büyük bir yankı uyandırır, genç şairin tanınmasını sağlar. Ancak şimşekleri üzerine çeken Veysî'nin ataması yapılmaz. Atama geciktikçe, içine düştüğü geçim sıkıntısı çekilmez bir hâl alır. Bunun üzerine dostları, genç şairin şiir ve nesirdeki yeteneğinden, içine düştüğü ekonomik sıkıntılardan bahisle Molla Ahmed Efendi nezdinde ricacı olurlar. Anadolu kazaskeri Molla Ahmed Efendi, “..büyüklük kötülüğe karşılık iyilik etmektir.” diyerek Veysî'yi affedip Benî Harâm kadılığına tayin eder (Özcan 1989:2/714). Klasik kaynaklardan hiçbirinde bu olaya ilişkin bilgi verilmezken sadece Eslaf’ta, “…Monla Ahmed Efendi’nin, -isâ’et mukâbilinde ihsân nev’inden olan- himmeti sâyesinde Mısr’da bazı kazâlar niyâbetine…” ibaresiyle olaya işaret edilir (Aydemir vd 2019: 31).

Bu hicviye, mesnevi nazım şekliyle yazılmış otuz üç beyitlik Farsça bir manzumedir. Manzume, Şehnâme vezni olan "fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün fe'ûl" kalıbıyla yazılmıştır. Manzumede, mizahî bir anlatım hâkimdir, söz sanatlarına pek yer verilmez. Meclise katılan zevatın kişiliklerine yönelik aşağılayıcı ifade ve lakaplar manzumenin edebîliğine gölge düşürmüştür. Hicviyenin o zamanda büyük ilgi görmesi, kimsenin dile getirmeyi göze alamadığı bir durumu, bir yeni yetmenin dile getirmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Bu küçük manzume döneminin ilmiye çevrelerine dair birtakım bilgiler barındırması bakımından önem arz etmektedir. 

 Manzumenin çevriyazısı ve Türkçe çevirisi bir inceleme ile birlikte yayımlanmıştır (Çaldak 2016).

Şairin biyografisi için bk. “Veysi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/veysi-uveys-celebi-uveys-mehmed