- Yazar Biyografisi (TEİS)
Nahîfî, Süleyman - Madde Yazarı: Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU
- Eser Yazılış Tarihi:18. yy
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Naat
- Yayın Tarihi:18/09/2021
HİCRETÜ'N-NEBÎ / HİCRET-NÂME (NAHÎFÎ)
manzum naatNahîfî, Süleyman (d. 1076/1665-66 - ö. 1151/1738)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Nahîfî'nin hicret konusunda kaleme aldığı Hicret-nâme adıyla da anılan hacimli manzûmesi. Bilinen en uzun ve müstakil hicret-nâme olan bu eser, nüsha farklarının da göz önünde bulundurulmasıyla birlikte, ortalama 788 beyitten oluşur. Eserin içerisinde 154 beyitlik bir hilye vardır. Naat hüviyeti taşıyan manzume, aruzun müfte’ilün müfte’ilün fâ’ilün kalıbıyla yazılmıştır. Eserin telif tarihi belli değildir. Sebeb-i telif ve hatime bölümlerini içermeyen eser, klâsik mahiyetteki mesnevîlerin tertip hususiyetlerine uygun olarak besmele, tahmid, tevhid ve naat bölümlerini oluşturan beyitlerle başlar. Eserde Hz. Peygamber’in doğumundan ve çocukluğundan, Hz. Hatice ile evlenmesinden, miracından ve peygamberliğin gelişinden bahsedildikten sonra 162. beyitten itibaren asıl hicret bölümü başlar. Ardından Hz. Peygamber’in yatağını Hz. Ali’ye bırakarak Hz. Ebubekir’le birlikte Mekke’den ayrılması, müşriklerin tertip ve takipleri, Hz. Peygamber ile Hz. Ebubekir’in mağaraya girmeleri, süt mucizesi, ayrı bir bölüm teşkil eden hilyesi, Medinelilerin büyük bir heyecanla Hz. Peygamber’i karşılamaları ve Hz. Halid’in misafiri olması anlatılır. Eser, dua beyti ile sona erer.
Nahîfî’nin dinî ve tarihî konuları içeren bu mesnevisi, tahkiye tarzında kaleme alınmıştır. Şairin dili eserini yazdığı döneme göre külfetli değildir. Naat karakteri taşıyan eserde yazıldığı döneme nazaran sade bir dil kullanılmıştır. Birçok beytinde sık sık klasik şiirin edebî sanat ve hususiyetlerinin büyük bir başarıyla uygulandığı ve bazı beyitlerin de yer yer şiirleştirildiği görülür. Eser, Osmanlı sahasında en uzun, en tafsilatlı ve müstakil hicret-nâme olarak bilinir. Eserin bilinen 11 nüshası bulunmaktadır (Er 2014: 109). Eserin tenkitli metni, Âmil Çelebioğlu tarafından yayımlamıştır (1966).
Nahifi hakkında bilgi için bk. "Nahîfî, Süleyman"'. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nahifi-suleyman
Eserden Örnekler
Sâl-i şeref-bâr-ı nebiyy-i Emîn
Oldı çü ‘ıkd-ı aded-i erba’în
Olmış idi kırk sene bir gün tamâm
Eyledi meb’ûs anı Rabbü’l-enâm
Bi’si yigirmi gün idince mürûr
Oldı Şeyâtîne şuhub sedd-i nûr
Âlem-i ulvîden idüp iftirâk
Anlara sedd oldı reh-i istirâk
Kâffe-i âleme Rabb-i Kadîr
Kıldı nübüvvetle beşîr ü nezîr (Çelebioğlu 1987: 65-66).
Kaynakça
Alvan, Türkan (2016). "Hicret-i Nebî’nin Klasik Türk Şiirine Yansıması". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7: 1-31.
Aypay, Ali İrfan (1992). Nahifî Süleyman Efendi: Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Divanı’nın Tenkitli Metni. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
Çelebioğlu, Amil (1987). "Süleyman Nahîfî’nin Hicretü’n-Nebî Adlı Mesnevîsi". Türklük Araştırmaları Dergisi, 2: 53-87.
Er, Şaban (2014). ‘’Mesnevî-i Şerîf’’ Mütercimi Nahîfî Süleymân Efendi Külliyâtı ve On Eserinin Tıpkıbasımı, Tercümesi, Sâdeleştirilmesi. İstanbul: Kutupyıldızı Yayınları.
Şentürk, Ahmet Atilla ve Kartal, Ahmet (2017). Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Uzun, Mustafa İsmet (2006). ‘’Nahîfî’’. DİA, C. 32. İstanbul: 297-299.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (NAHÎFÎ) | Nahîfî, Süleyman | Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU |
Görüntüle | ||
2 | TERCÜME-İ MESNEVÎ-İ ŞERÎF | Nahîfî, Süleyman | Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU |
Görüntüle | ||
3 | RİSÂLE-İ HIZRİYYE | Nahîfî, Süleyman | Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU |
Görüntüle | ||
4 | NASÎHATÜ'L-VÜZERÂ | Nahîfî, Süleyman | Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU |
Görüntüle | ||
5 | MEVLİDÜ'N-NEBÎ (NAHÎFÎ) | Nahîfî, Süleyman Nahîfî | Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU |
Görüntüle | ||
6 | ZUHRÜ’L-ÂHİRE (NAHÎFÎ, SÜLEYMÂN) | Nahîfî, Süleymân | Dr. Öğr. Üyesi Fırat Sevinç |
Görüntüle | ||
7 | MÜNŞE'ÂT-I NAHÎFÎ | Nahîfî, Süleyman Nahîfî | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
8 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
9 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
11 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
12 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
13 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
15 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
16 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |