Behiştî tarafından kaleme alınan pend-nâme/nasihat-nâme türünde Türkçe mesnevi. Behîştî, mesneviye Behişt-i Heşt adını vermişse de eser sekiz cennet anlamında Heşt Behişt adıyla meşhur olmuştur. Mesnevi, Safer 964/Aralık 1556 tarihinde tamamlanmıştır.

Mefâ‘îlün mefâ‘îlün fa‘ûlün vezniyle yazılan ve  1124 beyitten oluşan Heşt Behişt, klasik mesnevî tertibine göre düzenlenmiştir. Tevhid, na’t, zikr-i sahâbe ve münâcâttan sonra Matla‘-ı Dâstân başlığı altında şair, şiirdeki ustalığını ortaya koymak ve dünyadan ayrıldığı zaman hayır duaya sebep olacak bir eser bırakma arzusuyla Heşt Behişt’i kaleme aldığını bildirir.

Heşt Behişt, eserin isminden hareketle “behişt” adıyla sekiz bölüm hâlinde düzenlenmiş, her behiştte önce ele alınan konu hakkında bilgi verilmiş, sonra da konuya ilişkin bir hikâye anlatılmıştır. Bölümlerin konuları: İhlâs, edep, cömertlik, geçici dünya hayatına değer vermemek, sıkıntılara sabretmek, dünyanın geçici olduğu ve ölümden sonra dirilmenin gerçekliği, fani dünyaya değer vermeyip takva sahibi olmaya gayret etmek, dünyaya gönül verenin ziyanda olduğu ve sevginin Cenab-ı Hakk’ın da sevgilisi olan Hz. Peygamber’e hasredilmesi gerektiği şeklindedir. Bölümlerdeki nasihat ve hikâyelerde ağırlıklı olarak tasavvuftaki “zühd” konusu işlenmiş, dünya sevgisinin ahirete yönlendirilmesi, masivaya bağlılığın da Allah aşkıyla yer değiştirmesi öğütlenmiştir. Ayrıca anlatılan hikâyelerde vurgulanan fakr, kanaat ve tevekkül gibi hususlar da zühd anlayışını destekler. Heşt Behişt’teki hikâyelerin kaynakları gözden geçirilirse; bir ve altıncı hikâyelerin Kur’an-ı Kerim (sebeb-i nüzul ve tefsir), ikinci hikâyenin hadis (Buhârî, Müslim, Ebû Dâvûd), üçüncü hikâyenin İbnü’l-Cevzî’nin Mir’âtü’z-Zamân veya Molla Câmî’nin Bahâristan, beşinci hikâyenin Ferîdüddîn Attâr’ın Tezkiretü’l-Evliyâ, altıncı hikâyenin de Molla Câmî’nin Nefehatü’l-Üns adlı eserlerinden alındığı görülür. Sa’îd İbn Müseyyeb’le ilgili dördüncü hikâye pek çok tarihî eserde mevcuttur. Son hikâyenin de bir siyerden alınmış olmalıdır. Hikâye kahramanlarının hepsi gerçek hayattan alınmış, dinî, tasavvufî veya tarihî şahsiyetlerdir.

Heşt Behişt'in altı nüshası üzerinden Emine Yeniterzi tarafından tenkitli metin ve muhteva incelemesi çalışması yapılmıştır (2001, 2010).

Şairin biyografisi için bk. “Behiştî, Ramazan b. Abdülmuhsin”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/behisti-ramazan-abdulmuhsin