HEFT PEYKER (ULVÎ)
Sasânî hükümdarı V. Behrâm'ın efsanevi hayatına dair hikâye
Ulvî, Şâh Alî (d. ? - ö. ?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Ulvî Çelebi’nin, Nizâmî’nin (ö. 1214?) Heft Peyker'inin tercümesi niteliğinde olan ve Sasânî hükümdarı V. Behrâm (ö. 438)'ın efsanevi hayat hikâyesini konu alan eseri. Metnin varlığına dair bilgi, Latîfî ve Kınalızâde Hasan Çelebi tezkireleri ile ve Osmanlı Müellifleri'nde yer almaktadır (Canım 2000: 389; Sungurhan 2017: 613; Yavuz ve Özen 1972: 16). Latîfî, şairin Nizâmî’den tercüme ettiği Heft Peyker’den söz etmiş ve eser adı belirtmeden birkaç beyti örnek olarak vermişse de E. J. Wilkinson Gibb (1999: 538), kendi kütüphanesindeki nüshadan hareketle bu mesnevînin Aşkî’ye ait olduğunu ileri sürmüştür. Kut (1972: 128) da eser üzerine yaptığı çalışmada eldeki metni Aşkî’nin yazdığını belirtmektedir. Bahadır Sürelli (2012: 107), söz konusu beyitlerden sadece birinin benzerinin Hayâtî’nin Heft Peyker mesnevisinde geçmesinden dolayı, Latîfî’de yer alan beyitlerin şairin Heft Peyker mesnevisinden alınmış olabileceğine değinmektedir. Aslı Aytaç (2017a: 47-48), Latîfî’nin örnek olarak verdiği beytin benzerinin Aşkî’nin Heft Peyker’inde farklı vezinle geçmesinden yola çıkarak Ulvî’nin Heft Peyker mesnevisi yazmış olabileceğini, ancak eserin nüshasının bugüne ulaşmadığını söylemektedir. 

Şairin biyografisi için bk. "Ulvî, Şâh Alî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ulvi-sah-ali 

Eserden Örnekler


Heft Peyker'den

Baht virmez ne denlü ise ulûm

Her ne denlü bilürse ilm-i nücûm


Ger sa’âdet sitâreden oladı

Şâh ola idi müneccimün veledi (Canım 2000: 399) 

Kaynakça


Aytaç, Aslı (2017a). Aşkî ve Heft Peyker Mesnevisi (İnceleme-Metin-Özel Adlar Dizini). Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

Aytaç, Aslı (2017b). Aşkî Heft Peyker. Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-191380/aski-heft-peyker.html [Erişim tarihi: 29.11.2021]

Canım, Rıdvan (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.

Gibb, E. J. Wilkinson (1999). Osmanlı Şiir Tarihi (A History of Ottoman Poetry). 2 C. (çev. A. Çavuşoğlu). Ankara: Akçağ Yay.

Kut, Günay (1973). “Aşkî ve Heft-Peyker Çevirisi”. TDAY Belleten 1972. 127-151.

Sungurhan Eyduran, Aysun (2017). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-194494/kinalizade-hasan-celebi-tezkiretus-s-uara.html [Erişim tarihi: 01.12.2021]

Sürelli, Bahadır (2012). Türk Edebiyatında Heft Peyker Mesnevileri ve Hayâtî’nin Heft Peyker’i. Doktora Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.

Yavuz, Fikri ve İ. Özen (1972). Osmanlı Müellifleri. 2. Cilt. İstanbul. Meral Yayınevi.

Atıf Bilgileri


AYTAÇ, ASLI. "HEFT PEYKER (ULVÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/heft-peyker-ulvi. [Erişim Tarihi: 15 Ocak 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 RİSÂLE-İ GÜL Ü BÜLBÜL (ULVÎ) Ulvî, Şâh Alî Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
Görüntüle
2 DÎVÂN (ULVÎ) Ulvî, Şâh Alî Gönül Delice
Görüntüle
3 CÂMASB-NÂME (ABDÎ) Abdî, Mûsâ Prof. Dr. Müjgân Çakır
Görüntüle
4 TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Görüntüle
5 RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Öğretmen Ece Ceylan
Görüntüle
6 NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz Doç. Dr. Recep Uslu
Görüntüle
7 DÎVÂN (ADLÎ) Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM
Görüntüle
8 DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
9 DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
10 DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) Âfitâbî Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
11 DÎVÂN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
12 HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle