- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ulvî, Şâh Alî - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:01/12/2021
HEFT PEYKER (ULVÎ)
Sasânî hükümdarı V. Behrâm'ın efsanevi hayatına dair hikâyeUlvî, Şâh Alî (d. ? - ö. ?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ulvî Çelebi’nin, Nizâmî’nin (ö. 1214?) Heft Peyker'inin tercümesi niteliğinde olan ve Sasânî hükümdarı V. Behrâm (ö. 438)'ın efsanevi hayat hikâyesini konu alan eseri. Metnin varlığına dair bilgi, Latîfî ve Kınalızâde Hasan Çelebi tezkireleri ile ve Osmanlı Müellifleri'nde yer almaktadır (Canım 2000: 389; Sungurhan 2017: 613; Yavuz ve Özen 1972: 16). Latîfî, şairin Nizâmî’den tercüme ettiği Heft Peyker’den söz etmiş ve eser adı belirtmeden birkaç beyti örnek olarak vermişse de E. J. Wilkinson Gibb (1999: 538), kendi kütüphanesindeki nüshadan hareketle bu mesnevînin Aşkî’ye ait olduğunu ileri sürmüştür. Kut (1972: 128) da eser üzerine yaptığı çalışmada eldeki metni Aşkî’nin yazdığını belirtmektedir. Bahadır Sürelli (2012: 107), söz konusu beyitlerden sadece birinin benzerinin Hayâtî’nin Heft Peyker mesnevisinde geçmesinden dolayı, Latîfî’de yer alan beyitlerin şairin Heft Peyker mesnevisinden alınmış olabileceğine değinmektedir. Aslı Aytaç (2017a: 47-48), Latîfî’nin örnek olarak verdiği beytin benzerinin Aşkî’nin Heft Peyker’inde farklı vezinle geçmesinden yola çıkarak Ulvî’nin Heft Peyker mesnevisi yazmış olabileceğini, ancak eserin nüshasının bugüne ulaşmadığını söylemektedir.
Şairin biyografisi için bk. "Ulvî, Şâh Alî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ulvi-sah-ali
Eserden Örnekler
Heft Peyker'den
Baht virmez ne denlü ise ulûm
Her ne denlü bilürse ilm-i nücûm
Ger sa’âdet sitâreden oladı
Şâh ola idi müneccimün veledi (Canım 2000: 399)
Kaynakça
Aytaç, Aslı (2017a). Aşkî ve Heft Peyker Mesnevisi (İnceleme-Metin-Özel Adlar Dizini). Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Aytaç, Aslı (2017b). Aşkî Heft Peyker. Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-191380/aski-heft-peyker.html [Erişim tarihi: 29.11.2021]
Canım, Rıdvan (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.
Gibb, E. J. Wilkinson (1999). Osmanlı Şiir Tarihi (A History of Ottoman Poetry). 2 C. (çev. A. Çavuşoğlu). Ankara: Akçağ Yay.
Kut, Günay (1973). “Aşkî ve Heft-Peyker Çevirisi”. TDAY Belleten 1972. 127-151.
Sungurhan Eyduran, Aysun (2017). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-194494/kinalizade-hasan-celebi-tezkiretus-s-uara.html [Erişim tarihi: 01.12.2021]
Sürelli, Bahadır (2012). Türk Edebiyatında Heft Peyker Mesnevileri ve Hayâtî’nin Heft Peyker’i. Doktora Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
Yavuz, Fikri ve İ. Özen (1972). Osmanlı Müellifleri. 2. Cilt. İstanbul. Meral Yayınevi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | RİSÂLE-İ GÜL Ü BÜLBÜL (ULVÎ) | Ulvî, Şâh Alî | Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ |
Görüntüle | ||
2 | DÎVÂN (ULVÎ) | Ulvî, Şâh Alî | Gönül Delice |
Görüntüle | ||
3 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
5 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
6 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
12 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |