- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ahmet Rasim - Madde Yazarı: Öğretmen İbrahim YILDIRIM
- Eser Yazılış Tarihi:1306/1899
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:İlmî-Ansiklopedik Edebî Eser
- Yayın Tarihi:07/02/2022
HAZÎNE-İ MEKÂTİB yâhut MÜKEMMEL MÜNŞEÂT (AHMET RASİM)
Yazışma KurallarıAhmet Rasim (d. 1865-ö. 21 Eylül 1932)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ahmet Rasim’in mektup yazma kurallarını anlatan eseri. Hazîne-i Mekâtib yâhut Mükemmel Münşeât’ta mektup türleri tanıtılmış, yazışmanın usul ve adabı anlatılmıştır. Eserde örnek mektuplaşmalara ve az da olsa meşhur Fransız ediplerinin mektuplarına yer verilmiştir.
Kitapta mektupların içerik özelliklerinin yanı sıra şekil özelliklerinin nasıl olması gerektiğine de değinilmiştir. Mektup yazılacak kâğıdın özellikleri, mektup bitiminde kullanılacak ifadeler, özel ve resmî unvanlar, adres yazımı, pullar, mektup başlangıçları, belli bir makama yazılan arz-ı hâllerde kullanılması gereken tabirler ve hitaplar eserde değinilen diğer konulardır.
Mektuplar eserde resmî ve gayriresmî mektuplar olarak iki başlık altında ele alınmıştır. Kitapta örnekleri verilen özel mektup türleri şunlardır: Sene ve bayram tebrikleri; rütbe, nişan ve memuriyet tebrikleri; taziye, tesliyet (teselli), teşekkür, mazeret, ta’zir (özür), tavsiye, talep ve davet mektupları, tezkereler, tavsifnâmeler ve ticari mektuplaşmalar. Eserde fatura, havale, çek, protesto, vekâletnâme, kefâletnâme, senet, makbuz, ihbarnâme, haciznâme gibi birçok örneğine yer verilen ticari yazışmalar oldukça ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Eserde sınıflandırılan resmî mektup türleri şunlardır: Fermânlar, pâdişâha ait nâmeler; emirnâmeler, buyuruldular, resmî vesikalar; arz-ı hâller ve devletin resmî dairelerinin kullandığı çeşitli yazışmalar.
Eserin dili ve üslubu yazıldığı dönemin özelliklerini yansıtmaktadır. Arapça ve Farsça tamlamaların fazlaca kullanıldığı eserin dili ağır ve ağdalıdır. Özellikle mektuplaşmalarda süslü ve uzun cümleler göze çarpmaktadır.
Hazîne-i Mekâtib yâhut Mükemmel Münşeât Arap harfli olarak 1306/1889’da basılmıştır. Beşinci baskısından itibaren, esere yapılan ilavelerden dolayı eserin isminin başına “İlaveli” tabiri eklenmiştir.
Yazarın biyografisi için bk. “Ahmet Rasim”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-rasim
Eserden Örnekler
Âdâb-ı Mükâtebe
Bi’l-cümle muharrerâtda en evvel gözedilecek cihet âdâb-ı mükâtebeye â‘id maddelerdir.
Mektûb, mürselün ileyhe bir şey ifâde etmek içün yazılır. Binâen aleyh mektûbun tarz-ı tahrîri, muhâtabın derece-i idrâkine göre olmalı. Cümleler kısa, fakat ma’nîdâr yazılmalı. İfâde-i merâmda noksân temhîdâtdan ve yâhûd fazla mütâla‘âtdan sarf-ı nazar edilmeli. El-hâsıl ta‘bîrât-ı münâsebe kullanılmalıdır (Ahmet Rasim 1331/1913:7).
Ahbâbdan Tebrîk-i Iyd
…Efendim
Böyle bir gün birleşip tecdîd-i musâfât edemediğimizden dolayı mükedderim. Ancak bekâ-yı teveccühâtınızdan emîn olduğum gibi tebrîkâtımın kabûl buyurulacağı da bî-iştibâhdır. İnsân böyle günlerde sevdiklerini arıyor. Bulamayınca mahzûn oluyor. Hemân Cenâb-ı Rabb-ı Vahîd, bu yevm-i mübâreki hakk-ı âlîlerinizde sa‘îd eylesin efendim (Ahmet Rasim 1331/1913: 31).
Kaynakça
Ahmet Rasim (1306/1889). Hazîne-i Mekâtib yâhut Mükemmel Münşeât. İstanbul: Şirket-i Mürettibiye Matbaası.
Ahmet Rasim (1331/1913). İlâveli Hazîne-i Mekâtib yâhut Mükemmel Münşeât. İstanbul: Sancakçıyan Matbaası.
Atay, Bahar (2014). Yazılı Anlatıma İlişkin Bir Eser: Ahmet Rasim’in “İlâveli Hazîne-i Mekâtib Yahud Mükemmel Münşeât” Adlı Eserinin İncelenmesi ve Metni (s.195-415). Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
Çalışkan, Fatma (2012). Yazılı Anlatıma İlişkin Bir Eser: Ahmet Rasim’in “İlâveli Hazîne-i Mekâtib Yahud Mükemmel Münşeât” Adlı Eserinin İncelenmesi ve Metni (s.1-195). Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | EDEBİYAT-I GARBİYEDEN BİR NEBZE (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
2 | CÜMEL-İ HİKEMİYE-İ ECNEBİYE (CİLT 2) ( AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
3 | CÜMEL-İ HİKEMİYE-İ OSMANİYE( AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
4 | BORJİYALAR (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Araş. Gör. Dr. İmren Gece Özbey |
Görüntüle | ||
5 | ESKİ ROMALILAR (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
6 | EZHAR-I TARİHİYE (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
7 | TARİH-İ MUHTASAR-I BEŞER (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
8 | YENİ USÛL MUHTASAR SARF-I TÜRKÎ [BİRİNCİ SENE] (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
9 | KÜÇÜK TARİH-İ OSMANÎ I. - II. SENE (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
10 | KÜÇÜK TARİH-İ İSLAM (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
11 | TESHİL-İ TEEHHÜL (MEHMET TAHİR) | Mehmed Tahir | Araş. Gör. Dr. Cemile Odunkıran |
Görüntüle | ||
12 | DEMİRHANE MÜDÜRÜ (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
13 | İKİ KADIN (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Diğer Devrim Özbek |
Görüntüle | ||
14 | HÜKM-İ BEŞER YÂHUD İKİ SEVDÂZEDELER (AHMED FAHRİ MUSTAFA) | Ahmed Fahri Mustafa | Dr. Öğr. Üyesi Hanife Özer |
Görüntüle | ||
15 | AMELÎ VE NAZARÎ TÂʿLÎM-İ LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |