- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ali Muzaffer Bey - Madde Yazarı: Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ
- Eser Yazılış Tarihi:1313/1896
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Hikâye (Öykü)
- Yayın Tarihi:18/12/2021
HAYIRSIZ ADA (ALİ MUZAFFER BEY)
çeviriAli Muzaffer Bey (d. ?/? - ö. 1330/1912)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Paul Aréne imzasıyla Le Petit Parisien gazetesi edebiyat ekinde yayımlanan hikâyenin Ali Muzaffer tarafından Fransızcadan Türkçeye çevirisi. Hikâye, bir cemiyette bulunanların huzurunda Anakarsis Kazoar (Anacharsis Casoar) tarafından anlatılır. Keşiflerden konuşulduğu esnada sözü alan Anakarsis yirmi sene evvel başından geçen macerayı anlatmaya başlar. Anakarsis, amcasının vefatından bir müddet sonra iş yerinin tenha kısımlarında dolaşırken bir zarf, zarfın içinde bir harita ve amcasının yazdığı sergüzeşti bulur. Amca, macerasını naklettiği yazmada kaza sonucunda ıssız bir adaya düştüğünü, adada değerli taşların bulunduğunu ve bulduğu taşları sakladığını belirtmiştir. Anakarsis’in amcası bir süre sonra adayı basan korsanlar tarafından esir alınmış, ardından korsanlardan kurtularak Avrupa’ya gidebilmiş ve sakladığı hazineyi bulmak için adaya dönememiştir. Amcasının arzusunun hazinenin bulunması olduğunu düşünen Anakarsis, ekipmanları ayarlayarak adayı ve hazineyi bulmaya gider. Adaya vardığında amcasının anlattığı ada manzarasının kaybolduğunu, Amerikalıların adaya yerleşip çeşitli teknolojilerle adayı donattıklarını görür. Anakarsis hem servetinden olmuş hem hazineyi bulamamıştır. Hikâye, cemiyette bulunanların gülüşmeleri ile sonlanır.
Hikâyede dönemin edebiyat anlayışına uygun, sade dil kullanımı tercih edilmiştir. Hikâye, yeni harflere aktarılmamıştır. Eser, Hazîne-i Fünûn dergisinin 23 Mayıs 1312/22 Zilhicce 1313 tarihli dördüncü sene altıncı sayısının 80, 81 ve 82. sayfalarında tefrika edilmiştir. “Asır Kütüphanesi Hikâyelerinden” alt başlığı ile 1313/1896 yılında Kasbar Matbaası’nda 22 sayfa olarak basılan eserin künyesinde mütercim Ali Muzaffer’in isminin altında Asır Kütüphanesi ve Hazîne-i Fünûn dergisi imtiyaz sahibi Kirkor Faik’in de adı bulunmaktadır.
Eser, Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Koleksiyonu’nda 5011 SÖ 1313; 1896 yer numarasında kayıtlıdır.
Yazarın biyografisi için bk. “Ali Muzaffer Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-muzaffer-bey
Eserden Örnekler
“Zarfın içinde bir yazma mecmûa ile bir harîta bulunuyor idi ki, ikisi de köhne bir sarı kâğıt üzerine yazılmış olup bir adamın hatt-ı desti idi.” (Ali Muzaffer 1896: 9)
“Bir sabah bermutâd istiridye ile karnını doyurmakta iken dişine sert bir şey gelerek dişini kırmak derecesinde tesîr gösterir. Bu mâdde gâyet sert ve yuvarlak bir şey imiş. Amcam dikkatle bakınca bunun gâyet kıymetli bir inci olduğunu anlar.
-Demek oluyor ki iyi bir servet meydâna çıkar.
-Sabır buyurunuz dostum: Tâlinin yardımı âsârından olmalıdır ki ertesi gün çıkardığı istiridyeyi yer iken bir inci daha bulur. Kezâ bir saksağanın midesinde de sarı bir şey bulur ki bunu da muâyene eyledikte altın olduğunu anlar. Evet, sarı, hâlis altın!
Fakat bu parça yalnız değil imiş. Bundan daha bir çok bulur. Bunu müteâkip de ötede beride elmâs ve yâkût ve emsâli ehcâr-ı kıymettâra müsâdif olur.” (Ali Muzaffer 1896: 13-14).
Kaynakça
Ali Muzaffer (1896). Hayırsız Ada. İstanbul: Kasbar Matbaası.
Ali Muzaffer (1896). “Hayırsız Ada”. Hazîne-i Fünûn. Dördüncü Sene (6): 80-82.
Paul Aréne (1895). “L’île Déserte”. Le Petit Parisien Supplément Littéraire Illustré. Yedinci Yıl (351): 339-340.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | VİCDAN FACİALARI (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
2 | ANDRE YUVANOVİÇ (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
3 | HAYAL-İ SEVDA (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
4 | HALİ ADA (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
5 | ZAVALLI PEDER (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
6 | MAHİR AHÇI (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
7 | TASVÎR (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
8 | BİR SERGÜZEŞT (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
9 | EDÂ-YI NEZÎR (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
10 | KISMET YERİNİ BULUR (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
11 | MUZAFFERİYET-İ OSMANİYE (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
12 | FAKİR-İ MASUM (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
13 | ÂLEMDE NELER YOK (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
14 | AF (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
15 | TOPLU İĞNE (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |