HAYALPERVER BİR KADIN (FAZLI NECİP)
çeviri
Fazlı Necip (d. 21 Nisan 1864 - ö. 19 Haziran 1932)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Selanikli Fazlı Necip’in Almancadan tercüme ettiği kaydedilen roman. 1307/1890 yılında Kasbar Matbaası tarafından yayımlanan eserin künye bilgileri arasında hangi dilden çevrildiği belirtilmiş, fakat yazarının kim olduğu bildirilmemiştir. Yaptığımız araştırma ve incelemelerde de eserin yazarının kim olduğu yahut orijinal isminin ne olduğu hakkında herhangi bir bilgiye rastlanamamıştır. 47 sayfadan oluşan tercüme, tek bölümden oluşmaktadır. Olay örgüsü, romanların okurlar -özellikle kadın okurlar- üzerinde olumsuz tesirleri olduğu, hayal ile hakikat çizgisinin karıştırılmasına neden olduğu ana fikri üzerine kurulmuştur. Gerilim şeması, roman okumaya düşkün bir kadın olan Nefla ve onun bu durumundan rahatsız olan kocası Şarl arasındaki ilişkiden beslenir. Şarl, baldızı Frida ile evlenmek isteyen arkadaşı Dahlin’den tıpkı romanlarda olduğu gibi karısına âşık rolü oynamasını ister. İki arkadaş arasında yalandan bir düello düzenlenir. Nefla sonunda romanlar ile gerçek hayatın birbirinden farklı olduğunu ve kurgu dünyalara fazla kapılmanın sakıncalarını anlar.

Roman türüne dönük olumsuz bir bakış açısının yine roman türü üzerinden aktarıldığı bir örnek olarak dikkat çeken eser, okura ders verme amacı güder. Roman kişileri hayal ve hakikat, kurgu ve gerçek kavram çiftleri arasında dolaştırıldıktan sonra ahlaka ve akla uygun görülen noktaya ulaştırılır. Büyük bir kısmını diyalogların oluşturduğu eserde teatral bir atmosfer hâkimdir. Şarl’ın karısına oynadığı oyunda bir komedyadan esinlenmesi bu etkinin bir yansımasıdır.

Yazarın biyografisi için bk. "Fazlı Necip". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fazli-necip

Eserden Örnekler


"- Zevcem bir meraka düşmüştür ki…

- Ey devam etsene! Bir meraka düşmüştür ki…

- Evet bir meraka düşmüştür ki daima roman mütalaasıyla uğraşır, romanlarda gördüğü aza-i vakayi gibi kendisinin de birtakım vukuatları olmasını arzu eder.

- Ay!

- Burada daima roman mütalaatı ile o latif başına o derece garip birçok efkâr ve arzu toplamıştır ki bu fikirlerin kendisinde bulunmasını hiç istemem. Buradan hareket etmek hevesindedir.

- Bu pek haklı ve tabii bir hevestir. Bu arzusunu teyit ve tasdik edeceklerin en birincisi benim.

- Fakat sen de itiraf edersin ki bir kadın daima vukuat ve tebdilat içinde bulunmayı arzu ederse bu iyi bir şey değildir.

- Elbet.

- Onu bu roman mütalatından geçirmeyi pek ziyade arzu ederim.” (Fazlı Necip 1307: 11-12).

Kaynakça


Fazlı Necip (1307/1890). Hayalperver Bir Kadın. İstanbul: Kasbar Matbaası.

Erkal, Metin (1993). Fazlı Necib Hayatı ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.

Şahin, İbrahim (2004). Selanikli Fazlı Necib'in Hayatı ve Eserleri. Ankara: Bilge Yayınları.

Atıf Bilgileri


Yaman, Semra. "HAYALPERVER BİR KADIN (FAZLI NECİP)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/hayalperver-bir-kadin-fazli-necip-tees-1578. [Erişim Tarihi: 19 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 VALİDEYİ ARAYINIZ (FAZLI NECİP) Fazlı Necip Araş. Gör. Dr. Semra Yaman
Görüntüle
2 FAMİLYA ÇOCUKLARI (FAZLI NECİP) Fazlı Necip Araş. Gör. Dr. Semra Yaman
Görüntüle
3 TEBESSÜM (FAZLI NECİP) Fazlı Necip Araş. Gör. Ali Karahan
Görüntüle
4 MEKTÛBÂT (FAZLI NECİP-BEŞİR FUAD) Fazlı Necip Dr. Öğr. Üyesi Halef Nas
Görüntüle
5 GÖNÜL FACİALARI (FAZLI NECİP) Fazlı Necip Araş. Gör. Dr. Semra Yaman
Görüntüle
6 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
7 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
8 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
9 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
10 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
11 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
12 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
13 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
14 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
15 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle