HÂTEMÜ’L-ESRÂR
dinî-tasavvufî-ahlaki eser
Ahmed Hamdi, Rizeli (d. 1259/1843 - ö. 1304?/1886'dan sonra)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Kâdirîliğin esaslarını anlatan mensur eser. Tasavvufa girecek olanlara rehber olması için yazılan, on altı sayfadan meydana gelen, 17 Ağustos 1307 basım tarihli matbû Hâtemü’l-Esrâr’da Ahmed Hamdî; Kâdirî tarîkatine giriş usullerini, talibin sorumluluklarını, nefsin mertebelerini, kıllet-illet-zillet üçlüsünün ne manaya geldiğini ve ehlu’llâhın bunlarla imtihanını, ehl-i sa’âdet olmanın alâmetlerini, gururun yalnız Allâh’a ait olduğunu, ledünnî ilmini ve bu ilme karşı gelen âlimleri, nasıl derviş olunacağını, şeyhe hizmetin önemini ve bu doğrultuda şeyhine kırk yedi yıl hizmet eden Yunus Emre’yi, şer’i duruşlarını koruyamayan âlimleri, tasavvuftaki dört kapıdan şerî’at, tarîkat ve hakîkat üçlüsünde hak kavramının nasıl olduğunu, Allâh yolunda canı ve malı feda etmenin önemini, kerâmetleri izhâr ederek halkı kandıran sôfîleri ve kâdirîlikte çekilen zikirleri kimi zaman öğüt verir gibi, kimi zaman da sitem ederek hîkemî bir tarzla anlatmıştır. 19. yüzyılda Kadiri Tarikati'nin Anadolu coğrafyasındaki etkinliğini gözler önüne sermesi bakımından önemlidir. Eserde seci sanatının pek çok örneği bulunmaktadır. Yer yer yörede kullanılan kelimelerle karşılaşılmaktadır.

Yazarın biyografisi için bk. "Ahmed Hamdi, Rizeli". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmed-hamdi-rizeli

Eserden Örnekler


Mala hüsne ve ‘ibadât izdiyâdına mağrûr olmaklık sâlikler içün büyük bir tuzakdır. Mâdâm ki fenâ bulur bir şey nesine mağrûr olmak gerek işitmedin mi. İnsanı helâk iden gurûriyyet imiş zîrâ gurûr Allâh'dır. Vahdâniyyeti tasdîk itmekden ma'dâ yokdur aslâ elde bir nesnemiz anınçündür ki hudûd-ı Allâh muhâfaza itmek cümle ‘ibâdâtdan daha evlâdır. Varlığıyla Hakk’a ittikâ idüp velâyet ümîd iden ahmakların iştiyât eylemiş oldıkları mükâfâtlarını ‘adl ile mücâzâta tebdîl eyleyen Cenâb-ı Mevlâ’dır.

Kaynakça


Rizeli Ahmed Hamdî, Hâtemü’l-Esrâr. 1307.

Gülen, Sevinç (2019). Rizeli Ahmed Hamdi'nin Eserleri (İnceleme-Metin-Tasavvufi Terimler Sözlüğü). Yüksek Lisans Tezi. Ordu. Ordu Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


GÜLEN KARACA, SEVİNÇ. "HÂTEMÜ’L-ESRÂR". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/hatemu-l-esrar. [Erişim Tarihi: 19 Eylül 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 BAHRU’L-HAYÂT Ahmed Hamdi, Rizeli Diğer SEVİNÇ GÜLEN KARACA
Görüntüle
2 KİTÂB-I KEŞFİYYE Ahmed Hamdi, Rizeli Diğer SEVİNÇ GÜLEN KARACA
Görüntüle
3 MİFTÂHÜ'L-KULÛB (AZMÎ) Azmî, Hüseyin Azmî Dede Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Mete
Görüntüle
4 NUHBETÜ'L-ÂDÂB (AZMÎ) Azmî, Hüseyin Azmî Dede Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Mete
Görüntüle
5 KENZÜ'L-FEYZ Fİ'S-SÜLÛK VE ÂDÂBİ'T-TARÎKİ'L-HALVETİYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde Araş. Gör. Ayşenur Aydınlı
Görüntüle
6 MEDÂR-I VÂHİDİYYET VE MERKEZ-İ AHADİYYET (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
7 RAVZATÜ'L-ALİYYE FÎ TARÎKATİ'Ş-ŞÂZELİYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
8 SEYRÜ'L-ESMÂ VE SIRRU'L-MÜSEMMÂ FÎ ŞERHİ'L-ESMÂ'İ'L-İSNÂ AŞERE ER-RUFÂ'İYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
9 ŞERH-İ TUHFETÜ'L-MÜRSELE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
10 TİBYÂNU VESÂ'İLÜ'L-HAKÂYIK FÎ BEYÂNİ SELÂSİLİ'T-TARÂ'İK (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
11 DÎVÂN (SERMEST) Abdullah Sermest, Kilisli Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
12 ÂDÂBÜ’Z-ZÂKİRÎN VE NECÂTÜ’S SÂLİKÎN Fuhûlî, Karamollazâde Şeyh Abdülhamîd Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle