- Yazar Biyografisi (TEİS)
Na'îm, İsmail Na'îm Efendi - Madde Yazarı: Araş. Gör. Murat ASLAN
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:17. Yüzyıl
- Dili:Bilinmiyor
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Bilinmiyor
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:24/12/2021
HAMSE (NA'ÎM)
mesnevilerNa'îm, İsmail Na'îm Efendi (d. ?/? - ö. 1106/1694)
ISBN: 978-9944-237-87-1
17. asır divan şairlerinden İsmâ'il Na'îm Efendi’nin beş mesneviden oluşan eseri. Şairin hamse sahibi olduğu yalnızca Mehmed Süreyya’nın Sicill-i Osmânî’sinde geçmektedir (1996: 1112). Bursalı Mehmed Tahir (1972: 263) ve Safâyî (Altuner 1989: 879) onun Gülzâr-ı Na‘îm adlı bir mesnevisinin olduğunu söyler. Mîrzâ-zâde Mehmed Sâlim Efendi (2018: 445), Şemseddin Sâmî (Nazik 2008: 68), Hafız Hüseyin Ayvansarâyî (2017: 179) ve Nail Tuman (Yuvacı 2014: 312) ise şairin herhangi bir mesnevisinden ya da hamsesinden bahsetmezler. Vefeyât-ı Ayvansarâyî ‘de (Hüseyin Ayvansarâyî 2017: 179) ve Safâyî Tezkiresi’nde yer alan beyit örneklerine göre şair Na‘îm mahlasını kullanmaktadır. Mukîm mahlası ise Sâlim’in Tezkiretü’ş-Şu'arâ’sında (2018: 445) yer alan örnek beyitte geçen “mukîm” kelimesinin Mehmed Süreyyâ (1996: 1112) tarafından yanlış değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Bundan dolayı Mukîm mahlası Sicill-i Osmânî ve Sicill-i Osmânî’yi kaynak olarak kullanan Nail Tuman’ın Tuhfe-i Nâ'ilî adlı eseri dışında hiçbir kaynakta geçmez. Şairin ibret verici bir öyküyü anlattığı Gülzâr-ı Na‘îm mesnevisi Kaplan Üstüner tarafından yayımlanmıştır (2015). Eserde 1567 beyit ve 25 rubai mevcuttur. Mesnevi içerisinde geçen bir sâkînâme ayrıca makale olarak yayımlanmıştır (Üstüner 2013). Gülzâr-ı Na'îm dışında İsmâ'il Na'îm Efendi'ye ait herhangi bir mesnevi henüz tespit edilememiştir.
Şairin biyografisi için bk. "Na'îm, İsmâil Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/naim-ismail-efendi
Eserden Örnekler
Sâkînâme'den
Ey hâme-i hoş-nevâ-yı i'câz
Âheng-i murâda eyle âgâz
Ser-hoş-ı mey-i beyân isen de
Mahmûr-ı gam-ı beyân isen de
Esrâr-ı derûna tercemânsın
Maksûdun edâda ter-zebânsın
Ne denlü iderse mest o bâde
Yârân seni eylemez fütâde
Bin 'özr ü bahâne eylesen sen
Komam seni kendü hâline ben
Ey serv-i çemen-i bâğ-ı ma'nî
Hem-sâyene kıl nigâh ya'nî (Üstüner 2013: 2737)
Kaynakça
Altuner, Nuran (1989). Safâî ve Tezkiresi. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Bursalı Mehmed Tâhir Bey (1972). Osmanlı Müellifleri. (hzl. Fikri Yavuz ve İsmail Özen). 2. C. İstanbul: Meral Yayınevi.
Hafız Hüseyin Ayvansarâyî (2017). Vefeyât-ı Ayvansarâyî. (hzl. Ramazan Ekinci). Ankara: KTB Yay. e-kitap: https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55730,vefeyat-i-ayvansarayipdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 05.12.2021].
Mehmed Süreyyâ (1996). Sicill-i Osmânî. (hzl. Nuri Akbayar ve Seyit Ali Kahraman). 4. C. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Mirzâzâde Mehmed Sâlim Efendi (2018). Tezkiretü’-Şuarâ. (hzl. Adnan İnce). Ankara: KTB Yay. e-kitap: https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/57124,mirza-zade-mehmed-salim-tezkiretu39s-su39arapdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 05.12.2021].
Nazik, Sıtkı (2008). Şemseddin Sâmî’nin Kâmûsu’l-A‘lâm Adlı Eserinin V. ve VI. Cildinde Geçen Osmanlı Şairlerinin Biyografileri. Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Üstüner, Kaplan (2013). "Na'îm'in Sâkînâme'si". Turkish Studies, 8 (1): 2719-2785.
Üstüner, Kaplan (2015). İsmail Na'im Efendi, Gülzâr-ı Na'îm. İstanbul: Kitabevi Yay.
Yuvacı, Bünyamin (2014). Tuhfe-i Nâilî Metin ve Muhtevâ (II. Cilt s. 735-999). Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (NA'ÎM) | Na'îm, İsmâ'il Na'îm Efendi | Araş. Gör. Murat ASLAN |
Görüntüle | ||
2 | LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) | Mahmud Cemaleddin el-Hulvî | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
3 | AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) | Za'îfî, Muhammed | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
4 | KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) | Feyzî-i Kefevî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
5 | ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) | Iyânî, Cafer Iyânî Bey | Prof. Dr. Osman Ünlü |
Görüntüle | ||
6 | RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) | Kefevî, Hüseyin | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
7 | ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
8 | HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) | Mustafâ b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
9 | HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafâ bin Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
10 | TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) | Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
11 | KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) | Şikârî | Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür |
Görüntüle |