- Yazar Biyografisi (TEİS)
Vecihi - Madde Yazarı: Akın ZENGİN
- Eser Yazılış Tarihi:1897
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Hikâye (Öykü)
- Yayın Tarihi:26/08/2022
HALİME (VECİHİ)
hikâyeVecihi (d. 1869 - ö. 1904)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Roman, hikâye, şiir, manzum oyun, manzum tarih yazarı Vecihi’nin hikâye türündeki bir eseri. Eserde çok eşli evlilik, yoksulluk ve bunların kadınlar üzerindeki etkilerinden bahsedilmektedir. Eserin giriş kısmındaki ifade-i meram bölümünde hikâyenin nereden esinlenilerek yazıldığından bahsedilir. Hikâye’nin sonunda yer alan hatimede kahramanların acıklı sonları anlatılır.
Eserdeki olaylar Halime ve çevresinde şekillenir. Yoksul bir kız olan Halime öksüz kalır. Babası evlenince üvey anne tarafından dışlanır. Bu durumdan kurtulmak için Numan adlı biriyle evlenir. İkiside oldukça yoksul oldukları için köyün ağası Yusuf Efendi’nin onlar için yaptırdığı evde kalırlar. Yusuf Efendi onlara hem ev hem de aş vermiştir. Onları koruyup kollamaktadır. Yusuf Efendi’nin ölümünden sonra orada tutunamazlar ve Halime babasının evine döner. Numan da çalışmak için İstanbul’a gitmiştir. Numan İstanbulda yaptığı işlerden çok iyi paralar kazanır. Kısa sürede çok zengin olur ve Nuriye adında bir kadınla tanışıp onunla yaşamaya başlar. Uzun bir süre Halime’yi arayıp sormaz. Kocasından haber alamayan Halime İstanbul’a gider. Orada kocasının tekrar evlendiğini ve ona yüz vermediğini görünce çaresizlik içinde köyüne döner. Numan gözlerini kaybeder ve kısa bir süre sonra da ölür. Nuriye kalan serveti tüketir ve eski hayatına geri döner (Çakmakçı 2022: 293).
Eser, süslü ve ağdalı bir dille yazmıştır. Uzun cümleler, Arapça ve Farsça tamlamalar sıklıkla kullanılmış dramatik ve sanatkârane bir üslûp tercih edilmiştir.
Eserle ilgili Selami Çakmakçı tarafından yazılan makale önemli bilgiler içermektedir. Eserin dijital kaydına Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Seyfettin Özege koleksiyonu 0111678 demirbaş numaralı dosyadan ulaşılmaktadır.
Vecihi’nin biyografisi için bk. “Vecihi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/vecihi
Eserden Örnekler
Şâyan-ı istiğrâb şurası ki gurûr-u servet, yani servet ʻaddettiği otuz otuz beş lira paranın terâkimi Numan’ın istikâmeti gibi ahlâkını da değiştirdiğinden evini, evini barkını da pek düşünmez olmuştu. Mesela evvelleri hiç olmazsa on beş günde bir defʻa mektup göndermek muʻtadı olduğu halde şimdi iki ay üç ay o vazîfe-i lazımesinde hele para göndermek hususûnda hemen nihâyet iki ayı geçirmediği halde şimdi onu hiç derhâtır etmemekte, çünkü kardeş gibi bir yerde sakladığı liralarını bir türlü birbirinden ayırmak istememekte idi! (Çakmakçı 2022: 300).
Kaynakça
Çakmakçı, Selami (2022). “Mehmet Vecihî’nin Halime Adlı Hikâyesi Üzerine Bir İnceleme”. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi 7: 289-307.
Önal, Mehmet (1985). Vecihi Bey'in Hikâyelerindeki Fiktif Yapı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Vecihi (1898). Halime. İstanbul: İkdam Matbaası.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MİHR-İ DİL (VECİHİ) | Vecihi | Diğer Saime Kemerci |
Görüntüle | ||
2 | MEHCÛRE (VECÎHÎ) | Mehmed Salih Vecîhî Bey | Öğretmen Nurullah YAŞAR |
Görüntüle | ||
3 | ÇOBAN KIZI (VECİHÎ) | Vecihi | Öğretmen Tuğçe Meç |
Görüntüle | ||
4 | HİKMET YAHUT MEHCÛRE'NİN KISM-I SÂNÎSİ (VECÎHÎ) | Mehmed Salih Vecîhî Bey | Öğretmen Nurullah YAŞAR |
Görüntüle | ||
5 | NERİME (VECİHİ) | Vecihi | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
6 | HÜRREM BEY (VECİHİ) | Vecihi | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
7 | SÂİL (VECİHİ) | Vecihi | Akın ZENGİN |
Görüntüle | ||
8 | MALİK (VECİHİ) | Vecihi | Dr. Öğr. Üyesi Fırat Karagülle |
Görüntüle | ||
9 | MESUDE (VECİHİ) | Vecihi | Dr. Öğr. Üyesi Fırat Karagülle |
Görüntüle | ||
10 | NEDÂMET (VECİHȊ) | Vecihî | Öğretmen Tuğçe Meç |
Görüntüle | ||
11 | MÜJGAN (VECİHİ) | Vecihi | Dr. Öğr. Üyesi Fırat Karagülle |
Görüntüle | ||
12 | HASBİHAL (VECİHİ) | Vecihi | Öğretmen DENİZ POLATER |
Görüntüle | ||
13 | VUSLAT (VECİHȊ) | Vecihi | Öğretmen Tuğçe Meç |
Görüntüle | ||
14 | HARABE (VECİHİ) | Vecihi | Araş. Gör. TEVFİK ERGUN |
Görüntüle | ||
15 | SEVDA-YI MASUMANE (VECİHİ) | Vecihi | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |