HALİME (VECİHİ)
hikâye
Vecihi (d. 1869 - ö. 1904)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Roman, hikâye, şiir, manzum oyun, manzum tarih yazarı Vecihi’nin hikâye türündeki bir eseri. Eserde çok eşli evlilik, yoksulluk ve bunların kadınlar üzerindeki etkilerinden bahsedilmektedir. Eserin giriş kısmındaki ifade-i meram bölümünde hikâyenin nereden esinlenilerek yazıldığından bahsedilir. Hikâye’nin sonunda yer alan hatimede kahramanların acıklı sonları anlatılır.

Eserdeki olaylar Halime ve çevresinde şekillenir. Yoksul bir kız olan Halime öksüz kalır. Babası evlenince üvey anne tarafından dışlanır. Bu durumdan kurtulmak için Numan adlı biriyle evlenir. İkiside oldukça yoksul oldukları için köyün ağası Yusuf Efendi’nin onlar için yaptırdığı evde kalırlar. Yusuf Efendi onlara hem ev hem de aş vermiştir. Onları koruyup kollamaktadır. Yusuf Efendi’nin ölümünden sonra orada tutunamazlar ve Halime babasının evine döner. Numan da çalışmak için İstanbul’a gitmiştir. Numan İstanbulda yaptığı işlerden çok iyi paralar kazanır. Kısa sürede çok zengin olur ve Nuriye adında bir kadınla tanışıp onunla yaşamaya başlar. Uzun bir süre Halime’yi arayıp sormaz. Kocasından haber alamayan Halime İstanbul’a gider. Orada kocasının tekrar evlendiğini ve ona yüz vermediğini görünce çaresizlik içinde köyüne döner. Numan gözlerini kaybeder ve kısa bir süre sonra da ölür. Nuriye kalan serveti tüketir ve eski hayatına geri döner (Çakmakçı 2022: 293).

Eser, süslü ve ağdalı bir dille yazmıştır. Uzun cümleler, Arapça ve Farsça tamlamalar sıklıkla kullanılmış dramatik ve sanatkârane bir üslûp tercih edilmiştir.

Eserle ilgili Selami Çakmakçı tarafından yazılan makale önemli bilgiler içermektedir. Eserin dijital kaydına Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Seyfettin Özege koleksiyonu 0111678 demirbaş numaralı dosyadan ulaşılmaktadır.

Vecihi’nin biyografisi için bk. “Vecihi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/vecihi 

Eserden Örnekler


Şâyan-ı istiğrâb şurası ki gurûr-u servet, yani servet ʻaddettiği otuz otuz beş lira paranın terâkimi Numan’ın istikâmeti gibi ahlâkını da değiştirdiğinden evini, evini barkını da pek düşünmez olmuştu. Mesela evvelleri hiç olmazsa on beş günde bir defʻa mektup göndermek muʻtadı olduğu halde şimdi iki ay üç ay o vazîfe-i lazımesinde hele para göndermek hususûnda hemen nihâyet iki ayı geçirmediği halde şimdi onu hiç derhâtır etmemekte, çünkü kardeş gibi bir yerde sakladığı liralarını bir türlü birbirinden ayırmak istememekte idi! (Çakmakçı 2022: 300).

Kaynakça


Çakmakçı, Selami (2022). “Mehmet Vecihî’nin Halime Adlı Hikâyesi Üzerine Bir İnceleme”. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi 7: 289-307.

Önal, Mehmet (1985). Vecihi Bey'in Hikâyelerindeki Fiktif Yapı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Vecihi (1898). Halime. İstanbul: İkdam Matbaası.

Atıf Bilgileri


ZENGİN, Akın. "HALİME (VECİHİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/halime-vecihi-tees-1258. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MİHR-İ DİL (VECİHİ) Vecihi Diğer Saime Kemerci
Görüntüle
2 MEHCÛRE (VECÎHÎ) Mehmed Salih Vecîhî Bey Öğretmen Nurullah YAŞAR
Görüntüle
3 ÇOBAN KIZI (VECİHÎ) Vecihi Öğretmen Tuğçe Meç
Görüntüle
4 HİKMET YAHUT MEHCÛRE'NİN KISM-I SÂNÎSİ (VECÎHÎ) Mehmed Salih Vecîhî Bey Öğretmen Nurullah YAŞAR
Görüntüle
5 NERİME (VECİHİ) Vecihi Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
6 HÜRREM BEY (VECİHİ) Vecihi Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
7 SÂİL (VECİHİ) Vecihi Akın ZENGİN
Görüntüle
8 MALİK (VECİHİ) Vecihi Dr. Öğr. Üyesi Fırat Karagülle
Görüntüle
9 MESUDE (VECİHİ) Vecihi Dr. Öğr. Üyesi Fırat Karagülle
Görüntüle
10 NEDÂMET (VECİHȊ) Vecihî Öğretmen Tuğçe Meç
Görüntüle
11 MÜJGAN (VECİHİ) Vecihi Dr. Öğr. Üyesi Fırat Karagülle
Görüntüle
12 HASBİHAL (VECİHİ) Vecihi Öğretmen DENİZ POLATER
Görüntüle
13 VUSLAT (VECİHȊ) Vecihi Öğretmen Tuğçe Meç
Görüntüle
14 HARABE (VECİHİ) Vecihi Araş. Gör. TEVFİK ERGUN
Görüntüle
15 SEVDA-YI MASUMANE (VECİHİ) Vecihi Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle