- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ali Muzaffer Bey - Madde Yazarı: SÜMEYYE SAMAT
- Eser Yazılış Tarihi:1311/1894
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Diğer
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Hikâye (Öykü)
- Yayın Tarihi:23/12/2021
HALİ ADA (ALİ MUZAFFER BEY)
ÇeviriAli Muzaffer Bey (d. ?/? - ö. 1330/1912)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ali Muzaffer Bey tarafından tercüme edilen hikâye. Hâlî Ada, Fransız sanatçı Judith Gauter tarafından 1879 yılında yazılan “Les Cruautés de l’Amour” adlı kitabın "L’île Déserte" isimli 3. hikâyesidir. Hikâye, Amerika’ya giden seyir halindeki bir gemide başlar. Gemi bir fırtınanın ortasında kalmıştır ve batmak üzeredir. Mösyö de Puyroche, Dr. Delton’ın verdiği afyonun etkisi altındadır ve içinde bulunduğu durumu fark edemeyecek kadar gerçeklikten kopmuştur. Büyük bir mücadele sonucunda yolcular tahliye edilir fakat Mösyö de Puyroche ve Milady Campbell parçalanmak üzere olan Imogene’de kalmışlardır. Puyroche, gemiden kurtulmanın yollarını arasa da Milady kocasının öldüğünü düşündüğü için kamarasına kapanmıştır.
Puyroche’un ifadesiyle korkunç yamyamların yaşadığı Fiji Adaları’na ulaşırlar. Adada geçirdikleri sürede birbirlerine aşık olurlar ve evlenmek için bir tören düzenlerler. Fakat tören sırasında Lord Campbell çıkagelir. Olaylar Lord Campbell'in anlattıklarıyla açığa çıkar. Puyroche, Fiji Adaları'nda olduklarını sansa da aslında Arcachon şehrinden sadece 3 fersah uzaklıktadırlar ve ıssız bir adada değil halk tarafından tercih edilmeyen bir sahildedirler.
Eser, Lord Campbell'in anlattıklarıyla Puyroche'un trajedisi halini alır. Puyroche hem sevdiği kadını kaybeder hem de o ana kadar düşündüğü her şeyin yanlış olduğunu fark eder. Bu yönleriyle Hâlî Ada trajikomik bir macera hikâyesi olarak Türk edebiyatında yerini alır.
Ali Bey 176 sayfadan oluşan bu hikâyeyi 1311/1894 yılında tercüme etmiştir.
Ali Muzaffer Bey’in biyografisi için bk. “Ali Muzaffer Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-muzaffer-bey
Eserden Örnekler
(Campbell) pek ziyade müteaccip oldu. Biraz meraklı bir nazarla yüzüme bakarak dedi ki: (Imojen) hakikaten kazâzede mi oldu?
Ben – Tamâmıyle, madam!
Milady – Ey, yolcular ne oldular?
Ben – Başka bir sefineye nakledildiler!
Milady – Zevcim?
Ben – Kendisini denize atarak boğuldu, madam!
Milady – Acâyip! Siz neden buradasınız? (Ali Muzaffer 1894: 27).
İngiliz sefinesine nakil olunan yolcular şüphesiz benim gayri mevcut olduğumu anlayacaklarından imdadıma koşulacağından ümitvarım. Şimdi bir gemi zâhir olacak, hiç olmazsa bir sandal yetişecektir!.. Bu suretle biraz müteselli ve müsterih olduktan sonra derhal kaptanın kamarasına çıkarak âfaka atf-ı enzar eyledim: ne gelen var ne giden!.. Gece, müthiş gece dahi takarrüp ediyor idi; Artık zulmetler içinde ölüme karşı yalnız kalacağımı düşündüm dişlerim zangır zangır yekdiğerine vurmaya başladı. Bari hiç olmaz ise Milady’i kamarasından çıkarabilsem? (Ali Muzaffer 1894: 33-34)
Vak’a bu suretle bir tehlikeden kaçıyor idik ama ihtimal ki ileride daha büyük bir tehlikeye tutulabilirdik. Yâni yağmurdan kaçar iken doluya tutulmak ihtimali var idi. Yamyamlara şikâr olmak korkusuna gark olmak havfı dahi inzimam ile her ikimizi de bîzar ediyor idi (Ali Muzaffer 1894: 71-72).
Kaynakça
Ali Muzaffer (1894). Hali Ada. Tercüman-ı Hakikat Matbaası.
Gautier, Judith (1879). Les Cruautés de l’Amour. Paris: Ernest Flammarıon.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | VİCDAN FACİALARI (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
2 | ANDRE YUVANOVİÇ (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
3 | HAYAL-İ SEVDA (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
4 | ZAVALLI PEDER (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
5 | MAHİR AHÇI (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
6 | TASVÎR (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
7 | BİR SERGÜZEŞT (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
8 | EDÂ-YI NEZÎR (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
9 | HAYIRSIZ ADA (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
10 | KISMET YERİNİ BULUR (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
11 | MUZAFFERİYET-İ OSMANİYE (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
12 | FAKİR-İ MASUM (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
13 | ÂLEMDE NELER YOK (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
14 | AF (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
15 | TOPLU İĞNE (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |