Fuzûlî (ö.1556)'nin manzum kırk hadis tercümesi. Eserin kısa mensur önsözünde konusunu ima edici kelimelerle Allah’a hamd ve Hz. Peygamber’e dua ve selam eden şair, “üstâd-ı girâmî” (muhterem üstat) diye vasıflandırdığı Abdurrahman Câmî’nin (ö. 1492) inci gibi kırk hadisi seçip Farsçaya çevirdiğini, böylece ümmet için bu sayıda faydalanılan nebevî sözü ezberleme şartını tamamlayıp kıyamet gününde âlim olarak diriltilme makamına eriştiğini anlatır. Kendisi, herkesin feyzi, yani ilim, irfan alması, faydalanması için onu Türkçeye tercüme etmiştir. Mütercim bundan sonra Câmî’nin kırk hadisi çevirmek üzere yazdığı Farsça kıtalarını aynı şekilde ve aynı aruz (fe'ilâtün mefâ'ilün fe'ilün) kalıbı ile fakat serbest denebilecek tarzda Türkçeye aktarmıştır. Câmî’nin 886/1481 yılında meydana getirdiği Çihil Hadis tercümesini Ali Şîr Nevâyî (ö. 1501)’nin aynı sene içinde Türkçeye çevirdiği bilinmektedir. Fuzûlî’nin yazılış zamanı belli olmayan Hadis-i Erbaîn Tercümesi, Câmî’nin anılan eserinin aynı biçimdeki bilinen ikinci çevirisidir. Şair, karşılaştırmalar sonucunda anlaşıldığına göre, hadisleri tercüme ederken Câmî’nin bahis konusu eserindeki kıtaları tam olarak çevirmeye uğraşmamış; Nevâyî’nin aynı mevzudaki eserini de göz önünde bulundurmuş ve manayı serbest bir tarzda dile getirme yolunu tutmuştur.

Maksadını, hecenin 10 ve 11’lisini andıran kısa aruz kalıbına uygun dört mısra içinde ustaca ve derli-toplu olarak anlatma kudretini gösteren Fuzûlî, tercümesine kendi üslubunun damgasını vurmayı başarmıştır. Fuzûlî, hadislerin manalarını -Câmî’nin eserini örnek alarak- Türkçeye aktarırken, sun'i şekilde maharet göstermeye çalışmamış; ancak teşbih, tezat, mecaz gibi edebî sanatlardan da zaman zaman faydalanmıştır. Diğer eserlerinde de İslami ilimlere vâkıf, âlim bir sanatkâr olduğu görülen şair, kırk hadis tercümesinin sonunda dervişlerin çilesine benzettiği bu “erbaîn”le Allah’a yakınlık derecesini umduğunu mütevazıca dile getirmiştir.

Fuzûlî'nin manzum eserlerinin en kısası olan ve çeşitli yurtiçi, yurtdışı kütüphanelerinde yazma nüshaları bulunan bu eserini, Abdülkadir Karahan (ö. 2000) Selâmet dergisinde parçalar hâlinde yayınlamış (Karahan 1948); Kemal Edip Kürkçüoğlu (ö. 1977) ise hadislerin Arapça asıllarını, Câmî’nin Farsça kıtalarını da Türkçeye çevirmek suretiyle bastırmıştır (Kürkçüoğlu 1951). Fuzûlî’nin kırk hadis çevirisi, Ahmet Sevgi tarafından Molla Câmî’nin “Erbaîn”inin Türkçe manzum tercümeleriyle birlikte de yayınlanmıştır (Sevgi 1999: 1-145).

Mütercimin biyografisi için bk. "Fuzûlî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fuzuli-mdbir