Erzurumlu İbrahim Edhem Pertev Paşa’nın eseri. Hâb-nâme, Lâhikası ile birlikte kırk üç sayfadan oluşan mensur bir eserdir. Baskı tarihi ve yeri hakkında bilgi yoktur. Ancak devrin mason localarından L’Union d’Orient’in üstâdı Cleanti Scalieri’nin Grand Oriant’a gönderdiği 25 Ekim 1872 sayılı mektupta, masonlar hakkında yazılmış Türkçe bir eserden bahsetmesi, Hâb-nâme’nin tarihinin 1872 olduğunu düşündürmektedir. 19. yüzyılın yarısında İstanbul’da pek çok mason locası kurulması birçok devlet adamı ve aydın gibi Pertev Paşa’yı da endişelendirmiş ve farmasonlara reddiye maksadıyla bu yazıyı kaleme alınmıştır.

Müslümanları ikaz niteliğindeki bu yazı, Paşa’nın kendini bir gece duvarları siyaha boyanmış küçük bir hücre içinde görmesiyle başlar. Devamında masonluğu kabul töreni ve yapıldığı mekân betimlenir. Gece yarısı tören bittikten sonra Paşa, cemaatten biri ile mason cemiyetinin nitelikleri ve amaçları üzerinde karşılıklı konuşur. Bu kısımda Pertev Paşa, farmasonlar hakkındaki düşüncelerini ve eleştirilerini ifade eder. Bu sohbet soru-cevap şeklinde ilerler. Paşa yaptığı tüm sorgulamalardan sonra farmasonların gayesinin müminlerin kalplerini ve kafalarını karıştırmak ve onların arasına nifak sokmak olduğu kanaatine varır.

Hâb-nâme’ye ek olarak yazılmış olan Lâhika ayrı olarak basılmıştır. Pertev Paşa yazısının mukaddimesinde, kendi çevresinden bazı kimselerin meseleyi daha ayrıntılı vermelerini istemelerine karşılık Lâhika’yı kaleme aldığını belirtmiştir. Bu yazıda masonluğun tarihî seyri hakkında bilgi verilir. Ardından bu cemiyetin devlete ve millete faydalı olmak şöyle dursun kendi üyelerine dahi bir yararının olmadığı ifade edilir. Pertev Paşa’nın eserinde kullanmış olduğu dil ve üslup çoğu nesir yazısında olduğu gibi ağırdır. Eserde Arapça-Farsça kelime ve tamlamalar oldukça fazla kullanılmıştır. Eser, secili ve sanatlı ifadesiyle edebî bir özellik sergilemektedir.

Yazarın biyografisi için bk. “Pertev, İbrahim Edhem Pertev Paşa, Erzurumlu”. Türk Edebiyatı  İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/pertev-ibrahim-edhem-pertev-pasa