- Yazar Biyografisi (TEİS)
Fakîr, Hacı Ağa - Madde Yazarı: Prof. Dr. Beyhan KESİK
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Azerbaycan
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:10/01/2022
GÜLŞEN-İ İRFÂN (FAKÎR)
şiirlerFakîr, Hacı Ağa (d. 1252/1836-37 - ö. 1306-07/1889)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ordubadllı Hacı Ağa (Hacağa) Fakîr’in şiirlerinin yer aldığı eser. Fakîr, Ordubad’da kurulan Encümen-i Şuarâ adlı şiir meclisinin müdavimlerinden ve başkanlarındandır. Lirik ve hiciv türündeki şiirleriyle tanınmıştır. Türkçe ve Farsça manzumeler kaleme alıp hem klasik tarzda hem de halk şiiri üslubunda yazmıştır.
Gülşen-i İrfân, şairinin şiirlerinin toplandığı mecmuanın adıdır. Mecmua, Fakîr’in yakın arkadaşı ve döneminin bir başka şairi Muhammed Tâki Sıdkî tarafından oluşturulmuştur (Gedimov 1989: 3). Şairin şiirlerinin önemli bir bölümü Esger Gedimov tarafından Fegir Ordubadi, Ağlar Gelem Elimde adlı eserde yayımlanmıştır (1989). Gedimov, Fakîr’in Türkçe şiirlerinden yaklaşık 130 gazeli ile muhammes, terci-bend, kaside ve rubailerini, manzum mektuplarını ve hicivlerini; Farsça 20 gazel, 1 kaside ve 1 murabbasının Türkçe çevirisini yayımlamıştır. Gedimov, çalışmasına Fakîr’in halk şiiri tarzındaki şiirlerini almamıştır.
Fakîr, Fuzûlî’den etkilenmiş ve onun şiirlerini tanzir etmiştir. Bazı gazellerinde Vâkıf ve Zâkir etkisi sezilmektedir. Manzumelerinde dinî ve tasavvufi muhtevaya da yer vermiştir. “İbret-nâme”si ile “Hikâyet-i Civanmerd-i Kürd (Kürdün Çul Satmağı)” adlı manzum hikâyesi dikkat çeken şiirlerindendir. “Hikâyet-i Civanmerd-i Kürd”, Molla Nesreddin dergisinin 10 Eylül 1907 tarihli 34. numarasında Fatı adıyla da yayımlanmıştır (Gedimov 1989: 23). Firidun Bey Köçerli, Fakîr’in oğlu Memmed Said Ordubadi’nin kendisine gönderdiği bazı şiirleri Azerbaycan Edebiyyatı adlı kitabına almıştır (2005: 208-213). Zaman Esgerli (2005: 279-285) ise Fakîr’in 5 gazeliyle 2 muhammesini çalışmasına dahil etmiştir.
Şairin biyografisi için bk. “Fakîr, Hacı Ağa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fakir-haci-aga
Eserden Örnekler
Gazel
Heyf məndən ol mələk-sîmâ pərî cân istəməz
Cism-i bî-mikdârımı râhində kurbân istəməz
Mən ümîd-i vəsl ilə çoh şâkirəm hicrân üçün
Âşik-i sâdik değil hər kəs ki hicrân istəməz
Könlümə yüz kârvân-i gəm gəlir mehmânlanır
Kâş o ev vîrân ola yâ Rəb ki mehmân istəməz
[…]
Cânımı kurtar bu gəmlərdən mənim tök kanımı
Korhma, mə’şûkindən âşik həşrdə kan istəməz
Kamət-i sərvin görən gül tək cəmâlın hoşluyan
Bâğə bahmaz gülşənə getməz gülüstân istəməz
[...]
Küfr-i zülfün sevməyən îmânı yohdur dîni yoh
Hansı mömindir kim o zülfündən âmân istəməz
Rəhm kıl miskîn Fəkîrə eylə âhindən həzər
Beylə gündə kâfəri gəbri müsəlmân istəməz (Esgerli 2005: 279-280).
Kaynakça
Esgerli, Zaman (hzl.). (2005). XIX Əsr Azərbaycan Şeri Antologiyası. Bakı: Şərq-Qərb.
Kasımzade, Feyzulla (2017). XIX Esr Azerbaycan Edebiyyatı Tarihi. Bakı: Elm və təhsil.
Gedimov, Esger (hzl.) (1989). Fegir Ordubadi, Ağlar Gelem Elimde. Bakü: Yazıçı Yay.
Köçerli, Firidun Bey (2005). Azerbaycan Edebiyyatı. C. 2. Bakü: Avrasya Pres Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (ÂCİZ) | Âciz, Ali Akber | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
2 | DÎVÂN / DÎVÂN-I KASÂİD Ü GAZELİYYÂT (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
3 | KİTÂBÜN-NASÂYİH (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
4 | KİTÂB-I MAKTEL (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN (DİLSÛZ) | Dilsûz, Muhammed Emîn | Prof. Dr. Yakup POYRAZ |
Görüntüle | ||
6 | [DÎVÂN] (ANDELÎB) | Andelîb Karacadağî | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
7 | SA’LEBİYE (HALHÂLÎ) | Halhâlî, Muhammed Bâkir | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (HASAN) | Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov | Öğr. Gör. ÖZLEM KAHRAMAN |
Görüntüle | ||
9 | TİLKİ İLE KURT (HASAN) | Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov | Araş. Gör. Seher Erenbaş Pehlivan |
Görüntüle | ||
10 | KÖYLÜ İLE AYI (HASAN, ALİ OĞLU KARABAĞÎ YÜZBAŞOV) | Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov | Araş. Gör. Seher Erenbaş Pehlivan |
Görüntüle |