Mustafâ Şem'î’nin, Sa'dî-i Şîrâzî'nin (ö.1292) Gülistân adlı eserine yazdığı Türkçe şerhi. İran edebiyatının önemli şahsiyetlerinden biri olan Sa’dî-yi Şirâzî’nin Gülistân adlı eseri, Fars edebiyatında olduğu gibi Türk edebiyatında da önemli bir yere sahiptir. Osmanlı dönemi medreselerinde ders kitabı olarak da okutulan eserin Türk edebiyatında tam veya muhtasar olmak üzere çok sayıda şerh ve tercümesi bulunmaktadır Gülistân’ın sadece dîbâce kısmını ele alan şerhler olduğu gibi tamamını ele alan şerhler de olmuştur. Gülistân'ın tamamına yapılan şerhlerin önemli bir kısmı 16. yüzyılda kaleme alınmıştır. Şem'î'nin 976/1568 tarihinde kaleme aldığı bu eseri ise Gülistân'ın tamamına yapılan şerhlerin ilkidir. 

Gülistan Şerhi'ne kısa bir dibace ile başlayan Şem’î, bir zamanlar kendisinden Farsça dersi alan ve daha sonra saray kâtibi olan Muhammet Çelebi’nin ısrarı üzerine eseri yazmaya başlamış ve beş ayda tamamlamıştır (Mustafa Şem'î: 1b-2a). Kısa bir girişten sonra eserin şerhine geçen Şem'î, ana metinden kısa bir cümle veya ibareyi verdikten sonra gramatikal bazı bilgiler ile birlikte tercüme ve şerh etmiştir. Şerh sırasında zaman zaman ayet ve hadislerden de iktibaslar yapmış, Arapça ya da Farsça beyitlerden istifade etmiştir. “Hâsıl-ı ma‘nâ”, “fi’l-cümle" ve "muhassal-ı kelâm” ifadeleri ile hikâye ve hikmetlerin sonunda hükümleri vurgulamıştır. Tereddüde düştüğü noktalarda Gülistân'ın farklı nüshalarına da müracaat etmiş ve bu sayede Gülistan'ın iki yüzden fazla nüshasını görüp karşılaştırmıştır. Şem'î'nin şerh yönteminin, yapılan çalışmalarda (Yılmaz 2008: 29), teknik açıdan Sûdî ve Sürûrî’nin şerhlerinden daha zayıf olduğu belirtilmiştir. Şem'î'nin yaptığı yorumlardan bazıları Sûdî ve Kefevî Hüseyin Çelebi gibi sonraki Gülistân şarihleri tarafından zaman zaman eleştiriye tabi tutulduğu görülmüştür.

976/1568 yılında kaleme alınan Gülistan Şerhi, Sûdî-i Bosnevî’nin Gülistan Şerhi ile birlikte basılmıştır (İstanbul 1293). Eser üzerine yüksek lisans çalışması yapan Seyhan Dündar (1998), eserin 42 nüshasını tanıtmıştır. Şem'î'nin Mesnevî Şerhi üzerine doktora yapan Şeyda Öztürk (2007) ise eserin 105 nüshasını tespit etmiştir. Nüshaların çokluğu, Şem'î'nin şerhine olan rağbeti göstermesi bakımından önemlidir.

Şarihin biyografisi için bk. “Şem'î, Mustafa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/semi-mustafa