- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mehmed Selâhaddîn - Madde Yazarı: Prof. Dr. Beyhan KESİK
- Eser Yazılış Tarihi:1311/1893-94
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:20/02/2022
GONCA-İ HAYÂTIM (SALÂHÎ)
şiirlerMehmed Selâhaddîn (d. ?/? – ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Salâhî mahlasını kullanan Mehmed Selâhaddîn’in şiirlerinden oluşan eseri. Şair hakkındaki bilinenler Gonca-i Hayâtım’ın kapağında yer alan “dâ’ire-i askeriyeye mensûb” şeklindeki ifadeden ibarettir. Eserin mukaddimesi şairin şiire dair düşüncelerinden oluşur. Mehmed Selâhaddîn’ göre şiiri tarif etmek oldukça güçtür; her şiir, her fikre başka şekilde tecelli etmektedir. Edip olan herkesin şiir hakkındaki hislenmeleri, genel bir tarif olarak kabul olunamaz. Şairin kalbi kimi zaman manevi şevklerle dolu bir bahar saadetine, kimi zaman hüzün ve keder gibi vicdanı tetikleyen bir hazan tablosuna benzer. Bununla birlikte şair bazen güzel eserleriyle insanın kalbini hoş eder, bazen de hazin tasvirleriyle insanı ağlatır. Sözün özü şiir, insan için hoş ve acı verici bir uğraştır.
Mukaddimeden sonra 7 beyitlik 1 tevhîd ve ardından 1 na’t gelir. Devamında “Takdîs” başlıklı kime yazıldığı belli olmayan 1 cülusiye; dört mısralık bentlerden oluşan ve abbba / cdddc … şeklinde kafiyelenmiş (sarmal) “Meh-tâb İçinde Meh-tâb” başlıklı bir manzume yer alır. Eserdeki diğer manzumeler, sırasıyla şu başlıklarla altında verilmiştir: Tasvîr-i Cânân, Telâkkî, Subh-ı Bahârî Gâyet Güzeldir, Şi’r, Gark-ı Nûr, Hayret, Tâb-ı Hayâl-i Cânân, Mihr-i Aşk, Feryâd, Vasf-ı Cânân, Hitâb-ı Âşıkâne, Hayf, Elimizde, Bâ’is, Kalem, Sa’y, Dinle Ey Dil, Hakîkat, Gazel (5), Nazire (3), Târîh-i Velâdet (3), Bir Nazîre, Şarkı, Nazîre, Perâkende (Dîvân-ı Hâfız’dan Meâlen Me'hûzdur), Bir Resim Arkasına Yazılmışdır, Firkat.
Mehmed Selâhaddîn, manzumelerinin çoğunu gazel nazım şekliyle kaleme almıştır, klasik şiir geleneğine uygun olarak eserine tevhid ve na’t ile başlamış ve birçok manzumesinde geleneğin klişe ve mecazlarına yer vermiştir. “Meh-tâb İçinde Meh-tâb, Tasvîr-i Cânân, Sa’y” gibi bazı manzumelerinde ise eski ile yeniyi birlikte devam ettirmiştir. Şiirleri basit ve anlaşılır bir söyleyiş özelliğine sahiptir. Şairin aruza hakim olduğunu söylemek mümkündür.
Gonca-i Hayâtım, 1311/1893-94 yılında İstanbul’da, Kasbar Matbaası tarafından 32 sayfa hâlinde yayımlanmıştır.
Eserden Örnekler
Şi’r
Nâr-ı aşkı kalbimi şi’rimle teskîn eylerim
Levha-i âmâlimi fikrimle tezyîn eylerim
Âşıkım dersem inanman âha etmez i’timâd
Eşk-i çeşmânımla ol gaddârı te’mîn eylerim
Def’-i gam etmek içün herkes sarılmış bâdeye
Ben ise eş’ârımı tercîh-i rengîn eylerim
Gam nedir bilmem safâya meyli vardır gönlümün
Dâ’imâ dilden azâbı dehri terkîn eylerim
Ey Salâhî hüzn ile perverdedir şi’rim benim
İstesem bir sözle ben insânı gamgîn eylerim (Mehmed Selâhaddîn 1311: 14-15).
(Müfred)
Bezmi teşrîf eyledikçe meh-cemâlim lutf edip
Sînemi arz eylerim ben hançer-i ebrûsuna (Mehmed Selâhaddîn 1311: 32).
Kaynakça
Mehmed Selâhâddîn (1311). Gonca-i Hayâtım. İstanbul: Kasbar Matbaası.
Turan, Taner (2018). 1880-1895 Yılları Arasında Yayımlanmış Şiir Kitapları Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
2 | ÇIÇEK BAHÇESİ (KISM-I EDEBÎ) | Ahmed Cemal | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
3 | MAHSÛL-İ ÖMRÜM (MEHMED NÂİM) | Mehmed Nâim | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
4 | MUSAVVİRÂT-I ŞEVK (NÂMIK) | Nâmık, Alî Rızâzâde Nâmık Kemâl | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
5 | BIR MÜTEVERRİMENİN HİSSİYÂTI (TEPEDENLİZÂDE HÜSEYİN KAMİL) | Tepedelenlizâde Hüseyin Kamil | Dr. Necla Dağ |
Görüntüle | ||
6 | BEYTÜ’L-HAZEN (FÂİZ) | Ferâizcizâde Osman Fâiz | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
7 | GEHVÂRE-I EDEB (GELİBOLULU MEHMED RIF'AT) | Rıf’at, Gelibolulu Mehmed Rıf'at | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
8 | İNŞİRÂH (MEHMED CEMÂL) | Mehmed Cemâl ( d. ?/? – ö. 1305/1887-88’den sonra) | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
9 | FERSÛDE (MESUD) | Erganili Mesud | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
10 | TERÂNELERİM (HALÎL RÜŞDÎ) | Halîl Rüşdî | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
11 | BİR BÎÇÂRENİN TÂRİH-İ HAYÂTI (CEMİL) | Cemil | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
12 | ŞERHU NAZMİ'L-LE'ÂLÎ / ZİYÂ'U'L-KULÛB | Ahmed el-Behisnî | Dr. Öğr. Üyesi Ömer Faruk Güler |
Görüntüle | ||
13 | NAZMÜ'L-LE'ÂLÎ DER-TERCÜME-İ NESRÜ'L-LE'ÂLÎ (KÂSIM) | Kâsım | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
14 | CİNÂNÜ'L-CENÂN (VÂHİDÎ) | Vâhidî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
15 | TERCÜME-İ SAD-KELİME-İ HAZRET-İ MURTAZÂ (VAHDETÎ) | Vahdetî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |