- Yazar Biyografisi (TEİS)
Vücûdî, Mehmed - Madde Yazarı: Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Gazavatname
- Yayın Tarihi:26/10/2022
GAZAVÂT-NÂME/GAZAVÂT-I ÖZDEMİROĞLU OSMAN PAŞA/ RİSÂLE-İ GAZÂ/ GAZAVÂT-I MUSTAFA PAŞA (VÜCÛDÎ)
gazavat-nâmeVücûdî, Mehmed (d. ?/? - ö. 1021/1612)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Lârendeli Mehmed Vücûdî’nin gazavat-nâme türündeki eseri. Kaynaklarda Gazavât-ı Özdemiroğlu Osman Paşa, Risâle-i Gazâ ve Gazavât-ı Mustafa Paşa adlandırmalarıyla da anılan eser, Özdemiroğlu Osman Paşa ile Kıbrıs fatihi Lala Mustafa Paşa’nın gazavâtını ve savaşlarını anlatır (Sarıkaya ve Göger 2019: 653).
Vücûdî, Gazavât-nâme’yi kısa bir giriş ve dört fasıl olarak kaleme alır. Giriş, Ebussuûd Efendi (ö. 982/1574) ile Kınalı-zâde Ali Çelebi (ö. 979/1572)’nin methini; müellifin adını, eserin yazılış amacını ve fasılların kısa özetini ihtiva eder. Eserdeki dört fasıl ise şu konuları ele alır: Birinci fasılda Lala Mustafa Paşa’nın Şirvan’ın fethiyle görevlendirilmesinden İstanbul’a dönüşüne kadarki sürede İran cephesinde gelişen olaylar, ikinci fasılda Lala Mustafa Paşa’nın Özdemiroğlu Osman Paşa’yı Şirvan’da vezirlikle serdar tayin etmesi ve Osman Paşa’nın Şemâhî ile Demirkapı’da gerçekleştirdiği fetihler, üçüncü fasılda İstanbul’dan Osman Paşa’ya yardım için asker gönderilmesi ve İmam Kulı Han’ın mağlûp edilmesinden sonra Şemâhî Kalesi’nin Osman Paşa tarafından tamir ettirilmesi, dördüncü fasılda Osman Paşa’nın Kefe’den deniz yoluyla İstanbul’a gidip sadrazam tayin edildikten sonra vefatına kadar cereyan eden hadiseler. Ayrıca Vücûdî’nin Gazavât-nâme’si, Çıldır Savaşı, Meşaleler Savaşı ve II. Mehmed Giray (ö. 991/1584)’ın Kırım’da çıkardığı isyan üzerine de ayrıntılı bilgiler içermesi dolayısıyla tarihî öneme sahiptir (Sarıkaya ve Göger 2019: 653-654).
Gazavât-nâme’nin bilinen tek nüshası, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde Şevket Rado Yazmaları 332 numarada kayıtlıdır. Eserin tenkitli metni Kadriye Hocaoğlu Alagöz tarafından yayına hazırlanmaktadır.
Şairin biyografisi için bk. “Vücûdî, Mehmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/vucudi-mehmed
Eserden Örnekler
Rahmet ol ârif-i sühen-dâna
Sa‘y ide sözlerinde im‘ân[a]
Bulsa harf u nukatın sehv [ü] hatâ
İde ıslâhı ile misk-i Hıtâ
Ola her [bir] sühen ki kendüye ayb
Yazılup noktasını itmeye gayb
Aybsız âlem içre âdem yok
Nice biñ aybıñ olmaya dem yok
Nâzır olsa hakîkate dîde
Kankı evzâ‘mız pesendîde
Hüner oldur ki aybı setr idesin
Râh-ı ehl-i tarîkate gidesin
Ayb setr eylemek Hudâ işidir
Söyleme aybı kim Hudâ işidir
Garazım olmadan bu efsâne
Degil izhâr-ı fazl yârâna
Ola kim bir du‘âya bâ’is ola
Okuyan bâğ-ı Adne vâris ola
Lutf idüp eyledikce kâ’ili yâd
İdeler bir hayır du‘âyla şâd (Vücûdî [yz.] 4b).
Kaynakça
Sarıkaya, Hüseyin ve Veysel Göger (2019). “Vücûdî”. İslâm Ansiklopedisi. C. Ek 2 (üçüncü basım). Ankara: TDV Yay. 653-654.
Vücûdî. Özdemiroğlu Osman Paşa ile Lala Mustafa Paşa’nın Gazavatı. İstanbul Araştırmaları Enstitüsü. Şevket Rado Yazmaları. No. 332.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | HAYÂL U YÂR (VÜCÛDÎ) | Vücûdî, Mehmed | Prof. Dr. Yaşar Aydemir |
Görüntüle | ||
2 | ŞÂHİD-İ MA'NÂ (VÜCÛDÎ) | Vücûdî, Mehmed | Prof. Dr. Yaşar Aydemir |
Görüntüle | ||
3 | MİR'ÂTÜ'Z-ZAMÂN FÎ TÂRİHİ'L-A'YÂN TERCÜMESİ (VÜCÛDÎ) | Vücûdî, Mehmed | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
4 | FEVÂYİHÜ'S-SÜLÛK FÎ NESÂYİHÜ'L-MÜLÛK/ TERCÜME-İ NASÂYİHÜ'L-MÜLÛK (VÜCÛDÎ) | Vücûdî, Mehmed | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
6 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
7 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
8 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
9 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
10 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
11 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
13 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
14 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |