14. asır şairlerinden Yûsuf-ı Meddâh’ın Hz. Ali'nin cenklerini konu alan eseri. Metnin tam adı Gazavât-ı İmâm Alî İbn Ebî Tâlib Kerrema’llâhu Vechehu Hikâyet-i Yemâme’dir. Cenkname/gazavatname türünde olan manzumenin ne zaman yazıldığı bilinmemektedir. Eserin içinde yer aldığı mecmuadaki istinsah tarihi Receb 1180/Aralık-Ocak 1766-1767 olarak kaydedilmiştir. Hikâyet-i Yemâme'nin bilinen tek nüshası Konya Koyunoğlu Müzesi, nu. 11930’da yer alan bir mecmuanın 142a-163b sayfaları arasında kayıtlıdır. Aynı mecmuada, eski Anadolu Türkçesi devri şairlerine ait başka Hz. Ali cenknameleri de mevcuttur. Mecmuadaki diğer cenknamelerle benzer özellikler taşıması, adını bilmediğimiz müstensihin Yûsuf-ı Meddâh’ın metnine müdahalede bulunduğuna işaret etmektedir.

639 beyitten müteşekkil olan Hikâyet-i Yemâme, mesnevi nazım şekliyle ve aruz vezninin "fâ'ilâtün fâ'ilâtün fâ'ilün" kalıbıyla yazılmıştır. Meclis adlı verilen iki bölümden oluşan mesnevide 1-313. beyitler evvel meclis, 314-626. beyitler ikinci meclistir. 627-639. beyitler arasında da Pend-i Yûsuf-ı Meddâh başlığıyla kısa bir nasihatname ve dua bölümü vardır. Mesnevi, Taif diyarına gazaya giden Hz. Alî’nin Medine’de olmadığı süre içinde, putperest bir zalim olan Yemâme’nin Hz. Hasan ve Hüseyin’i kaçırması ve Hz. Alî’nin çeşitli cenklerden sonra çocuklarını kurtarması olaylarını muhtevidir. Konusu bazı cenknameler ile hemen hemen aynıdır. Motif açısından zengin olmayan hikâyede olağan üstü kişi ve olaylar görülmez. İlahi bakış açısıyla anlatılan mesnevideki olay akışlarından 631/1233-34 yılında geçtiği tahmin edilmektedir. Mesnevinin dili, cenknamelerin genelinde olduğu gibi Arapça ve Farsça terkiplerin çok az olduğu açık ve anlaşılır bir Türkçedir. Arkaik ek ve kelimelerin yoğun olduğu metinde, anlamdan ziyade ses ve ahenge dayalı sanatlar ön planda olup vezin, kafiye ve redif ikinci plandadır.

Hikâyet-i Yemâme üzerine İlyas Kayaokay'ın yaptığı çalışma yayımlanmıştır (2022).

Şairin biyografisi için bk. "Yûsuf-ı Meddâh, Yûsufî, Şâzî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/yusufi-meddah-yusufi