- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ubeydî, Ubeydullah Han - Madde Yazarı: Prof. Dr. Talip Yıldırım
- Eser Yazılış Tarihi:1489-1539 arası
- Yazıldığı Saha:Çağatay
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:04/01/2022
GAYRET-NÂME (UBEYDÎ)
dinî-tasavvufî mesneviUbeydî, Ubeydullah Han (d. ?/? - ö. 945/1539)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ubeydî tarafından kaleme alınan gayretin faydalarını anlatan mesnevi. 28 beyitten oluşan Gayret-nâme, müfteilün müfteilün fe'ilün kalıbıyla kaleme alınmış dinî-tasavvufî içerikli mesnevidir. Ubeydî dinî-sûfiyane şiirlerini lâ-dinî şiirlerinden daha basit bir dille yazmıştır. Ayrıca şair, herhalde hikmetlerinin tesiri altında, bu gibi şiirlerinde aruza sıkı sıkıya bağlanmamış, bazı şiirlerini baştan başa, bazılarını da kısmen hece vezni ile yazmıştır (Eckmann 1996: 407). Gayret-nâme’nin dilinde de görüldüğü üzere bu tür eserlerini halkın anlayacağı şekilde yazdığı için daha basit ve sade bir dil kullanmıştır (Yıldırım 2006-91).
Dört nüshası bilinen Gayret-nâme, 2006 yılında Talip Yıldırım tarafından makale olarak yayınlanmıştır.
Şairin biyografisi içini bk. "Ubeydi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ubeydi-ubeydullah-han
Eserden Örnekler
Gayret eger bolmasa ir kişide
Hîç meze bolmas anıŋ işide
İr kişiniŋ bilgüsi gayret bolur
Gayretiniŋ belgüsi himmet bolur
İr kişige himmet ü gayret kirek
Baht u saèâdet bile devlet kirek
Kimge ki hah himmet ü gayret birür
Dâyim aŋa devlet ü nusret birür
Gayreti bar âdemîniŋ yok kemi
Âdem imes gayreti yok âdemî (Yıldırım 2006: 95)
Kaynakça
Eckmann, Janos (1996). "Çağatay Dili Örnekleri IV, Ubeydullah Hanʹın Eserlerinden Parçalar". Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar. Hzl. Osman Fikri Sertkaya. Ankara: TDK Yay.
Kaya, Önal (2002). "Doğu Türk Yazı Dili Araştırmaları III Ubeydullah Han: Arapça ve Türkçe Hikmetleri". Türkoloji Dergisi XIV: 27-59.
Kaya, Önal (2003). Doğu Türk Yazı Dili ve Edebiyatı Araştırmaları I: Kul’Ubeydi (XVI. yüzyıl) ve Kul Şerif (XVII. yüzyıl). Bişkek: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yay.
Yıldırım, Talip (2006). "Ubeydu’llah Han’ın İki Eseri: Salavat-name Mesnevisi ve Gayret-name". Modern Türklük Araştırmaları Dergisi 3 (1): 89-102.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | AKVÂL-İ MANZÛME-İ UBEYDÎ/DÎVÂN-I UBEYDÎ (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Doç. Dr. Filiz Meltem ERDEM UÇAR |
Görüntüle | ||
| 2 | ÇAĞATAYCA DÎVAN (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
| 3 | ŞEVK-NÂME (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Araş. Gör. Tuğçe Nur Kesin |
Görüntüle | ||
| 4 | MAKÂLÂT (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Doç. Dr. Filiz Meltem ERDEM UÇAR |
Görüntüle | ||
| 5 | [HİKMETLER] (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Araş. Gör. Tuğçe Nur Kesin |
Görüntüle | ||
| 6 | SABIR-NÂME (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Araş. Gör. Tuğçe Nur Kesin |
Görüntüle | ||
| 7 | FARSÇA DÎVÂN (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Doç. Dr. Filiz Meltem ERDEM UÇAR |
Görüntüle | ||
| 8 | METÂLİ'Ü'L-ENFÂSÜ HÂİRİHİ (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Doç. Dr. Filiz Meltem ERDEM UÇAR |
Görüntüle | ||
| 9 | MANZÛME FÎ HAKKI MESÂİLİ'L-VUZÛ' VE'S-SALÂT (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Araş. Gör. Tuğçe Nur Kesin |
Görüntüle | ||
| 10 | TÂRÎH-İ REŞÎDÜDDÎN / TÂRÎH-İ REŞÎDÎ | Mîrzâ Haydar Duglat Mîrzâ Muhammed Haydar Köregan b. Muhammed Hüseyin b. Muhammed Haydar b. Emir-i Kebîr Saîd Ali b. Emir Ahmed b. Hudaydad b. Emir Bulacı | Doç. Dr. rabia şenay şişman |
Görüntüle | ||
| 11 | CİHÂN-NÂME | MÎRZÂ MUHAMMED HAYDAR KÖREGAN, Haydar Mîrzâ Duglat, Mirza Muhammed Haydar Duğlat | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
| 12 | BAHRÜ’L-HÜDÂ (ŞÎBÂNÎ) | ŞÎBÂNÎ | Doç. Dr. rabia şenay şişman |
Görüntüle | ||
| 13 | ARÛZ RİSÂLESİ (BABUR) | Babur , Gâzî Zahîreddîn Muhammed | Dr. Duygu Koca |
Görüntüle | ||
| 14 | BÂBUR-NÂME/VEKÂYÎ (BABUR) | Babur, Gazi Zahîrüddin Muhammed | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
| 15 | DÎVÂN (BABUR) | Babur , Gazi Zahîrüddîn Muhammed | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
| 16 | DÎVÂN/DÎVÂN-I TÜRKÎ-Yİ BAYRAM HAN/ HAN-I HANÂN (BAYRAM HAN) | Bayram Han | Dr. ilhame gültekin |
Görüntüle | ||
| 17 | GÜL Ü BÜLBÜL (BORA GAZİ GİRAY HAN) | Bora Gazi Giray Han | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
| 18 | FARSÇA DÎVÂN (EMÂNÎ) | Emânî, Muhammed Beg | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
| 19 | MAHMÛD VE AYAZ (ENÎSÎ) | Enîsî, Yol Kulu Beg Şamlu | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle |