A.Cemil’in doğruluk değeri merkezinde kurguladığı bir hikâye. Eserde Zekîye Hanım isimli genç kız, kendisini nazlayarak ve büyük bir ihtimamla büyüten babası Şerif Efendi'nin kabrini ziyarete giderken hallaç (yün ve pamuk kabartma işi) dükkanında gördüğü Hayreddîn’e gönlünü kaptırır ve ona âşık olur. Kızcağız hizmetçisine talimat vererek Hayreddîn'i konağına davet eder. Hayreddîn saf ve temiz bir çocuk olduğundan konağa gitmeye razı olmaz fakat onu ikna eden eczacı arkadaşının zorlamasıyla konağa gider. Eczacı Hayreddîn'le eğlenmek maksadıyla ona bir oyun düzenler. Eczacının yersiz şakası nedeniyle kötü bir duruma düşen Hayreddîn konaktan kapı dışarı edilir. Eczacı yaptığına pişman olur ve Hayreddin’i tekrar konağa götürerek sevgilisiyle buluşturma sözü verir. Fakat aksilikler Hayreddîn ile Zekîye Hanım’ın kavuşmasına bu defa da engel olur. Konağa gittiğinde bir üst katta ağırlanan Hayreddîn lavanta şişesi sanarak karanlıkta dokunduğu şişeden dökülen mürekkebin yüzüne sıçraması sonrasında yine tanınmayacak duruma düşer ve yine konaktan kapı dışarı edilir. Konağa üçüncü defa gelen ve artık kıza gönlünü kaptıran Hayreddîn’in aksilikler bu kez de yakasını bırakmaz. Bu defa mumla aydınlık bir odada salıncak halkasına elini sokan delikanlı elini salıncaktan çıkaramaz ve damarları şişer. Hayreddîn’i bu halde gören Zekîye Hanım budala birisine gönlüne kaptırdığını düşünerek pişman olur ve çocuğu kapı dışarı ettirir.

Yaptığı işlerden ve girişimlerden pişman olan Hayreddin işiyle meşgul olmaya başlar. Bir süre sonra babası onu alıp ticaret için Mısır’a giderler. Dersaadet’e geldikten sonra dükkânlarında konaklayan Hayreddin babasının yazdığı mektup üzerine validesiyle Destegahçılar civarında bir hane tutarak burada ikamet etmeye başlar. Bir zaman sonra Hayreddîn kılavuz bir kadın sayesinde Kovacılar civarında bir eve iç güveysi olarak girecek şekilde kimsesiz bir kızla evlenir. Hayreddîn iç güveysi olarak gittiği evde fark eder ki geldiği bu ev daha önce türlü vesilelerle üç defa sokağa atıldığı evdir. Evlendiği kız ise kendisine âşık olarak onu konağa davet eden Zekîye Hanım’dır. Her ikisi de rastlantı sonucu gerçekleşen bu evlilikten mutlu olurlar ve şükrederler.

Anlatılan hikâyede olayların geçtiği zaman net olarak belirtilmez. Eserde olayların cereyan ettiği mekân ise İstanbul’un Fatih semtidir. Metinde zikredilen diğer mekânlar ise Destegah, Dersaadet (İstanbul) ve Mısır’dır. A. Cemil bu kısa hikâyeyle niyetleri halis olan ve doğruluğu hedefleyen, doğruluktan ayrılmamak hususunda hassasiyet gösteren insanların tesadüfi sebeplerle yanlışa bulaşmasının önünün kesilebileceğini ifade eder. Allah’ın her zaman doğruların yardımcısı olduğunun vurgulandığı eserde insanların doğruluktan ve doğru istikamette bulunmaktan ödün vermemeleri gerektiği vurgulanır.

Eser, Lüleci Yekta Efendi yâhûd İyilik Eden İyilik Bulur hikayesi ve Eskici Kâsım komedyası ile birlikte aynı kitap içerisinde 27 Şaban 1303/31 Mayıs 1886'da  Mekteb-i Sanâ’i Matbaası'nda yayımlanır.